นาซ๊ะ หรือ บาลาย เป็นคำที่ชาวมุสลิมใช้เรียกสถานที่เพื่อปฏิบัติศาสนกิจของชาวมุสลิม ซึ่งสร้างขึ้นบนพื้นที่ใช้ประโยชน์ร่วมกันโดยมากจะสร้างที่ไกลไปจากมัสยิดซึ่งเป็นที่ชุมนุมชน หรือจะสร้างในบริเวณมัสยิดในกรณีที่สถานที่เดิมไม่พอรับการทำกิจกรรมร่วมของชุมชน ลักษณะแล้วแต่ผู้สร้างจะออกแบบ ส่วนใหญ่เป็นโรงเรือนหรืออาคารแบบเปิด ใช้ทำกิจกรรมทางศาสนา เช่น ละหมาด, เป็นที่สอนที่เรียนด้านศาสนาอิสลาม เป็นต้น

ก่อนเหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิ ทางมัสยิดและชาวบ้านเกาะมุกด์ ได้มีแผนจะสร้าง นาซ๊ะ ๑ หลัง ที่มัสยิด ได้ระดมทุนมาได้ก้อนหนึ่ง ซื้อปูน และอิฐก้อนไว้จำนวนหนึ่งแล้ว แต่ยังขาดวัสดุอีกมาก เมื่อเกิดเหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิ โครงการดังกล่าวได้หยุดชะงักไป แม้ว่าทางคณะกรรมการมัสยิดยังยืนยันจะดำเนินโครงการต่อ โดยมีแผนการจะระดมทุนจากชาวบ้านเหมือนเช่นเดิม กิจกรรมทางศาสนามักได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดีมาตลอด "ขอให้ทางมัสยิดบอกว่าขอบริจาค ครอบครัวละร้อยก็ได้ สองร้อยก็ได้ ชาวบ้านร่วมบริจาคแน่ๆ" นายจำเริญ สิโปด อาชีพทำการประมงและขายของชำในหมู่บ้านกล่าวยืนยัน

"แต่คราวนี้ถ้าจะทำในตอนนี้ก็สงสารชาวบ้านเหมือนกัน เพราะจนป่านนี้หลายคนยังไม่ได้ทำงานกันเลย ไม่มีรายได้ จะขอช่วยขอแรงก็ไม่รู้จะเอาแรงที่ไหนมาช่วยกัน" ป๊ะดลหวาหาบ หวันมุสา โต๊ะอิหม่ามบ้านเกาะมุกด์ กล่าวอย่างเข้าใจสภาพจิตใจชาวบ้านที่ประสบภัยและกล่าวเสริมว่า

หลังคลื่นยักษ์เกิดขึ้น ถ้าตามความเชื่อของมุสลิม นี่คือ บาลา หรือ เหตุการณ์ที่ทรงกำหนดให้เกิดขึ้น ถือเป็นคำเตือนจากอัลเลาะฮ์ให้มุสลิมได้ตระหนักในคำสอนของพระองค์ ถ้าพวกเรายึดมั่นในอัลเลาะฮ์ เราต้องยึดมั่นในวิถีอิสลามที่พวกเราละเลยกันไปมาก เป็นการทดสอบความมั่นคงทางจิตใจของมุสลิมอย่างเรา การร่วมกันสร้าง นาซ๊ะ ในคราวนี้น่าจะช่วยให้พวกเราจิตใจเข้มแข็ง รักใคร่สามัคคี และความศรัทธามาได้

การประชุมร่วมของคณะกรรมการฟื้นฟูชุมชนบ้านเกาะมุกด์กับคณะอาจารย์และนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประเด็นการสร้างนาซ๊ะ จึงถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นหนึ่งข้อเสนอจากชุมชน เมื่อทางคณะนักศึกษาแจ้งว่าอยากมาทำกิจกรรมในหมู่บ้านโดยมีงบประมาณในการทำโครงงานบางส่วน

หลังจากใช้เวลาปรึกษารายละเอียดมีทั้งกรรมการ ชาวบ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านและโต๊ะอิหม่าม ร่วมพูดคุย พร้อมทั้งสำรวจพื้นที่ก่อสร้าง คณะนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ได้ให้คำตอบหลังจากกลับไปกรุงเทพฯ ว่ายินดี สนับสนุนการก่อสร้าง นาซ๊ะ ของมัสยิดบ้านเกาะมุกด์ จนแล้วเสร็จ โดยจะมีนักศึกษาจากชุมนุมค่ายอาสาพัฒนาชาวไทยภูเขา ลงมาออกค่ายสร้าง เป็นเวลาสิบวันในกลางเดือนมีนาคม ปีนี้

การฟื้นฟูชุมชนหลังคลื่นสึนามิต่อไปข้างหน้า คงไม่ได้หยุดเพียงแค่ปัญหาปากท้องเฉพาะหน้า เรื่องอาชีพ เรื่องที่อยู่อาศัย หรืออื่นๆเท่านั้น แต่การฟื้นฟูจิตใจที่บอบช้ำ ความสับสนวุ่นวายในชุมชน ด้วยการสร้างความสามัคคีขึ้นใหม่ สำหรับพี่น้องชาวมุสลิมดูเหมือนว่า "ศรัทธาในอัลเลาะฮ์" น่าจะเป็นหนึ่งแนวทางสำคัญในการฟื้นฟูชุมชน...

ศูนย์ประสานงานเครือข่ายร่วมมือฟื้นฟูชุมชนฝั่งอันดามัน
เลขที่ 8/3 ถนนโคกขัน ตำบลทับเที่ยง
อำเภอเมือง จังหวัด ตรัง 92000
โทรศัพท์/โทรสาร 66-7521-2414
Email: samapantrang@hotmail.comและ saveandaman@yahoo.com

วิโชคศักดิ์ รณรงค์ไพรี
ศูนย์ประสานงานเครือข่ายร่วมมือฟื้นฟูชุมชนฝั่งอันดามัน