พ.ร.ฎ.ฉบับนี้ จริงๆแล้วไม่ได้เป็นกฎหมายที่กระทบต่อสิทธิหน้าที่ของประชาชนโดยตรง ท่านสังเกตดูว่ามันเป็นเรื่องกฎหมายในองค์กร กำหนดกระบวนการทำงานในองค์กร ผมถามว่าถ้าวันนี้ท่านไม่เห็นด้วย ผมไม่เห็นด้วยไปฟ้องศาลได้ไหม คำตอบคือไม่ได้ เพราะผมเองไม่ใช่ผู้เสียหายที่จะเอาเรื่องนี้ไปฟ้องศาล เพราะมันเป็นกฎหมายกำหนดกระบวนการทำงานในองค์กร แต่ท่านไม่ต้องตกใจว่าจะฟ้องศาลไม่ได้ คือ ในอนาคตผมบอกได้เลยว่ามติครม.มันมีหลายลักษณะ เรื่องหนึ่งมันไม่ได้กระทบกับใครคนใดคนหนึ่งโดยเฉพาะ มันเป็นเรื่องในทางนโยบายอันนี้ต้องไปตรวจสอบในทางการเมือง แต่ท่านต้องบอกส.ส. ส.ว. ให้วิจารณ์เรื่องนี้ในสภา ก็ว่าไป เพราะมันไม่ได้กระทบต่อประโยชน์ของท่านโดยตรง

แต่มติครม.บางอย่างที่กระทบกับท่านโดยตรง กรณีอย่างนี้ในอนาคตถ้ามีมติครม.แบบนั้น ท่านสามารถ นำเรื่องนั้นไปฟ้องศาลได้ โดยประเด็นอันหนึ่งที่ท่านสามารถหยิบยกขึ้นสู้ในคดีก็คือ มติครม.นั้นออกมาโดยกระบวนการตามพ.ร.ฎ.ฉบับนี้ คือประชุมเพียงหนึ่งในสาม ไม่ถึงกึ่งหนึ่ง หรือเป็นการประชุมโดยฉุกเฉินหรืออะไรก็ว่าไป หรือเกิดขึ้นโดยนายกฯ สั่งการในนามของครม.จากการมอบอำนาจตามมาตรา 7 ท่านก็บอกว่าพ.ร.ฎ.ที่กำหนดหลักเกณฑ์แบบนี้มันขัดกับหลักกฎหมายทั่วไป หรือขัดกับหลักการในรัฐธรรมนูญ หรือขัดกับจารีตประเพณี ที่มีค่าบังคับเหนือกว่าพระราชกฤษฎีกา ก่อนที่ศาลจะไปวินิจฉัยว่ามติครม.เรื่องนั้นชอบหรือไม่ชอบด้วยกฎหมาย ศาลต้องวินิจฉัยเป็นเบื้องต้นในคดีเสียก่อนถ้าท่านโต้แย้งว่าพระราชกฤษฎีกาที่เป็นฐานของกระบวนการใช้อำนาจของนายกฯ มันขัดกับหลักกฎหมายอย่างที่กล่าว ถ้าศาลบอกว่าจริงๆ มันมีหลักเรื่ององค์ประชุมกึ่งหนึ่งอยู่ เป็นหลักกฎหมายทั่วไป เป็นจารีตอยู่ ศาลก็จะบอกว่ามันออกมาโดยกระบวนการที่ไม่ชอบ เมื่อมติครม.ออกมาโดยกระบวนการที่ไม่ชอบ มตินั้นย่อมถือว่าไม่ชอบด้วยกฎหมายไปด้วย นี่เป็นสิ่งที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตถ้ามันมีประเด็นแบบนี้

พอมันออกมาเป็นกฎหมายแบบนี้ มันก็เข้าสู่ระบบกฎหมาย อนาคตเวลาสอนหนังสืออาจารย์บอกองค์ประชุมมันกึ่งหนึ่งนักศึกษาก็จะบอกไม่จริง ครม.ซึ่งสูงสุดของประเทศแค่หนึ่งในสาม ผมถึงบอกว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญ เป็นเรื่องที่เราต้องพูดกันให้ชัด แต่ถ้าถามในแง่ของการตรวจสอบก็มีอยู่ในระดับหนึ่ง เพียงแต่ถ้าอ่านตอนนี้แล้วเอาไปฟ้องมันยังไม่ได้

วรเจตน์ ภาคีรัตน์