นายวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ ผู้อำนวยการมูลนิธิชีววิถี หรือไบโอไทย (Bio Thai) ซึ่งเป็นองค์กรสิ่งแวดล้อมที่รณรงค์ปกป้องความหลากหลายทางชีวภาพ ได้แถลงต่อสื่อมวลชนว่า ได้ตรวจพบการหลุดรอดออกไปปนเปื้อนของข้าวโพดจีเอ็มโอในแปลงของเกษตรกรซึ่งตั้งอยู่ใกล้กับที่ตั้งของบริษัทมอนซานโต้ ในจังหวัดพิษณุโลก

นายวิฑูรย์เปิดเผยว่า การเก็บตัวอย่างพืชเพื่อตรวจสอบและติดตามปัญหาการปนเปื้อนทางพันธุกรรมครั้งนี้ ได้ดำเนินการอย่างรอบคอบ โดยได้รับความร่วมมือในการเก็บตัวอย่างจากนักวิทยาศาสตร์ และนิสิต จากจุฬาลงการณ์มหาวิทยาลัย อีกทั้งได้ประสานงานกับเจ้าหน้าที่ตำรวจในพื้นที่เพื่ออำนวยความสะดวกในการเก็บข้อมูลด้วย โดยเริ่มเก็บตัวอย่างพืชชนิดต่างๆ ที่เสียงต่อการปนเปื้อนทางพันธุกรรม 3 ชนิด ได้แก่ ฝ้าย ถั่วเหลืองและข้าวโพด ในบริเวณจังหวัดนครสวรรค์ พิษณุโลก และสุโขทัย ระหว่างวันที่ 25-26 พฤศจิกายน 2550 รวมจำนวนตัวอย่างทั้งสิ้น 19 ตัวอย่าง หลังจากนั้นได้ส่งตัวอย่างทั้งหมดไปตรวจสอ ณ ห้องปฏิบัติการวิจัยและทดสอบอาหาร คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นห้องปฏิบัติการตรวจวิเคราะห์ดีเอ็นเอในอาหารภายใต้การดำเนินการในระดับสากล

ผลการตรวจวิเคราะห์ชุดแรกจากตัวอย่างของใบข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ 1 ตัวอย่าง และฝักข้าวโพด 1 ตัวอย่าง จากแปลงของเกษตรกร ใกล้ที่ตั้งของบริษัทมอนซานโต้ ในพื้นที่ตำบลดินทอง อ.วังทอง จ.พิษณุโลก พบว่าเป็นข้าวโพดจีเอ็มโอทั้ง 2 ตัวอย่าง

"แม้จะไม่สามารถระบุได้ในขณะนี้ว่า ข้าวโพดจีเอ็มโอที่ว่า ข้าวโพดจีเอ็มโอที่พบว่าเป็นชนิดเดียวกันกับข้าวโพดของบริษัทมอนซานโต้ซึ่งได้รับการอนุญาตจากกระทรวงเกษตรฯ ให้มีการนำเข้ามาปลูกทดสอบในประเทศไทย 4 ครั้งระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ 2541- มิถุนายน 2542 ก็ตาม แต่มีโอกาสสูงมากที่จะเป็นข้าวโพดของบริษัทดังกล่าวเนื่องจากตรวจพบในแปลงที่ห่างจากแปลงของบริษัทเพียงไม่กี่เมตรเท่านั้น" นายวิฑูรย์กล่าว

นายวิฑูรย์ ชี้แจงด้วยว่า ก่อนหน้าตัดสินใจเปิดแถลงข่าวในครั้งนี้ได้ปรึกษาหารือกับผู้ประกอบการส่งออกที่เกี่ยวข้อง สมาคมผู้ค้าเกษตรอินทรีย์ไทย นักวิชาการเกษตร และนักกฎหมายแล้ว เห็นว่ามีความจำเป็นต้องเปิดเผยข้อมูล เพราะจะเป็นการกระตุ้นให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องรีบจัดการกับปัญหาการปนเปื้อนที่เกิดขึ้นโดยด่วน เนื่องจากเป็นวิธีการที่ดีที่สุดในการควบคุมมิให้เกิดผลกระทบต่อผู้ประกอบการและเกษตรกรในระยะยาว เพราะเป็นการตรวจพบในแปลงข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ซึ่งอยู่ใกล้กับแปลงทดลองของบริษัทเท่านั้น ยังอยู่ในวิสัยที่จะควบคุมมิให้เกิดความเสียหายกระจายไปสู่พื้นที่อื่นๆ และข้าวโพดพันธุ์อื่น

จากการวิเคราะห์ของไบโอไทยพบว่า หากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องโดยเฉพาะอย่างยิ่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์รีบดำเนินการตรวจสอบและจัดการกับปัญหาการปนเปื้อนทางพันธุกรรมครั้งนี้อย่างเร่งด่วนจะสามารถควบคุมผลกระทบที่จะมีต่อการผลิตและการตลาดข้าวโพดของไทยได้ระดับหนึ่ง เนื่องจากแม้ว่าพื้นที่ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จะมีพื้นที่สูงอยู่ถึง 6 ล้านไร่แต่ส่วนใหญ่เป็นการนำไปผลิตเป็นอาหารสัตว์ภายในประเทศ และมีบางส่วนเท่านั้นที่ส่งออกไปยังต่างประเทศ ปัญหาสำคัญจึงอยู่ที่การป้องกันมิให้เกิดการแพร่กระจายของข้างโพดเลี้ยงสัตว์มิให้ปนเปื้อนกับพื้นที่ปลูกข้าวโพดหวานและข้าวโพดฝักอ่อน เพราะตลาดมากกว่าครึ่งหนึ่งอยู่ในประเทศที่ผู้บริโภคปฏิเสธสินค้าจีเอ็มโอ

จากสถิติของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ประเทศไทยเป็นประเทศที่ส่งออกข้าวโพดฝักอ่อนมากที่สุดเป็นอันดับหนึ่งของโลก และส่งออกข้าวโพดหวานมากเป็นอันดับสี่ของโลก ทั้งนี้โดยมีมูลค่าตลาดรวมกันมากกว่า 5,000 ล้านบาท/ปี

"ไบโอไทยเชื่อว่าหากนายธีรุ สูตะบุตร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรฯ รีบดำเนินการแก้ปัญหานี้โดยทันที โดยเอาเวลาทั้งหมดที่ท่านเองมีเหลืออยู่ไม่มากนัก เพื่อจัดการปัญหาการปนเปื้อนครั้งนี้อย่างเร่งด่วน ป้องกันมิให้เกิดการปนเปื้อนทางพันธุกรรมที่เกิดขึ้นจากการปะปนของเมล็ดพันธุ์และการปลิวไปผสมข้ามของละอองเกสรจากข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ไปผสมกับข้าวโพดหวานและข้าวโพดอ่อน เกษตรกรและผู้ประกอบการไทยจะรอดพ้นจากหายนะของการปนเปื้อนทางพันธุกรรมซึ่งมีต้นทุนมาจากการอนุญาตให้มีการนำพืชจีเอ็มโอออกไปปลูกทดลองในแปลงเปิดได้ในที่สุด" นายวิฑูรย์กล่าว

การตรวจพบครั้งนี้ ถือว่าเป็นครั้งแรกของประเทศที่มีการพบข้าวโพดจีเอ็มโอหลุดออกไปปนเปื้อนนอกแปลงทดลอง และนับเป็นพืชจีเอ็มโอชนิดที่ 3 แล้วที่ตอกย้ำให้เห็นถึงปัญหาของการอนุญาตให้มีการปลูกพืชจีเอ็มโอในพื้นที่เปิด ความไร้ประสิทธิภาพของกระทรวงเกษตรฯ ที่จะจัดการกับปัญหาการปนเปื้อนทางพันธุกรรม และความไม่รับผิดชอบของบรรษัทข้ามชาติ โดยพืชจีเอ็มโอชนิดแรกที่พบการหลุดรอดคือ ฝ้ายบีทีของบริษัทมอนซานโต้ เมื่อปี 2542 พืชชนิดที่สองคือ มะละกอจีเอ็มโอ ซึ่งพบว่าหลุดรอดออกไปปลูกนอกแปลงทดลองของกรมวิชาการเกษตรเมื่อปี 2547

หลังการแถลงข่าวนายวิฑูรย์ได้ยื่นหนังสือต่อนางสุนี ไชยรส กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งงชาติ เพื่อให้คณะกรรมการสิทธิฯ ติดตามตรวจสอบกรณีดังกล่าวอย่างเร่งด่วน และยังส่งหนังสือถึง พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายกรัฐมนตรี และนายไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม รองนายกฯ ซึ่งเป็นประธานคณะกรรมการกลั่นกรองเรื่องการปลูกทดลองจีเอ็มโอด้วย

นางสุนี กล่าวว่า ที่ผ่านมาคณะกรรมการสิทธิฯ พยายามทักท้วงรัฐบาลไม่ให้ยกเลิกมติครม.เมื่อปี 2544 ที่ห้ามการปลูกทดลองพืชจีเอ็มโอในแปลงเปิด โดยต้องการให้มีการยกร่างกฎหมายความปลอดภัยทางชีวภาพให้แล้วเสร็จเสียก่อน อีกทั้งควรแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นนี้อย่างเร่งด่วน โดยตั้งคณะกรรมการอิสระตรวจสอบและให้มีภาคประชาชนเข้าร่วม