สมาคมจดหมายเหตุไทย
28 กันยายน 2547

เรื่อง ขอให้พิจารณาดำเนินการจัดตั้ง "หอเกียรติยศศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์"
เรียน ศ. ดร. สุรพล นิติไกรพจน์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

สืบเนื่องจากการที่ท่านได้รับฉันทามติจากประชาคมธรรมศาสตร์ ให้ดำรงตำแหน่งอธิการบดีนั้น กระผมขอแสดงความยินดีมา ณ ที่นี้ และขออำนาจคุณพระศรีรัตนตรัย ตลอดจนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายในสากลโลก จงอำนวยพรให้ประสบความสำเร็จในการดำเนินงานเพื่อการศึกษาของชาติและมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์อันเป็นที่รักของเรา

อนึ่ง สืบเนื่องจากการอสัญกรรมของศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ เมื่อ 6 มกราคม 2545 ที่ผ่านมา นับได้ว่าเป็นความสูญเสียอันประเมินค่ามิได้ของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และระบอบประชาธิปไตยไทย ดังที่เป็นที่ทราบกันดีว่า ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ มีผลงานอันเป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติอย่างมากมายมหาศาล เห็นได้จากการที่ดำรงตำแหน่งต่างๆ ทางราชการอันมีความสำคัญอย่างยิ่งยวด เช่น เป็นอาจารย์ทางกฎหมาย เป็นปลัดกระทรวงยุติธรรม เป็นประธานศาลฎีกา เป็นคณบดีคณะนิติศาสตร์ เป็นอธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ของเราหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 เป็นนายกรัฐมนตรี เป็นประธานองค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก และเป็นประธานองคมนตรี ตราบจนถึงอสัญกรรม

ศาสตราจารย์สัญญาฯ ได้ทิ้งสมบัติอันมีค่าไว้เบื้องหลังมากมายมหาศาล ปรากฏว่าที่บ้านของท่านแถบถนนสุขุมวิทนั้น มีห้องสมุดส่วนตัวที่เต็มไปด้วยหนังสือ เอกสาร แฟ้มงาน รูปภาพ เทปวีดิทัศน์ ฯลฯ จำนวน 5 ห้อง ประมาณว่ามีสิ่งของต่างๆ ถึง 1,890 รายการ สมบัติอันล้ำค่านี้ทายาทของท่าน คือ นายแพทย์ จักรธรรม ธรรมศักดิ์ ประสงค์จะมอบให้เป็นสมบัติของแผ่นดินเพื่อประโยชน์ในการศึกษาสืบไป (เอกสารดังกล่าวได้รับการจัดหมวดหมู่บัญชีรายการตามหลักของจดหมายเหตุเรียบร้อยแล้ว)

จากการปรึกษาหารือกันในกลุ่มผู้ที่สนใจทางด้านหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของชาติ ได้ผลสรุปว่า เป็นการสมควรอย่างยิ่งที่จะดำเนินการสร้าง "หอเกียรติยศศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์" เพื่อเชิดชูเกียรติท่านในทำนองเดียวกับสิ่งที่เรียกว่า HALL OF FAME ขึ้นโดยเฉพาะในลักษณะเดียวกันกับหอจดหมายเหตุพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช และหอจดหมายเหตุฯพณฯ บรรหาร ศิลปอาชา ที่กำลังก่อสร้างอยู่ที่จังหวัดสุพรรณบุรี โดยที่ "หอเกียรติยศ" ศ. สัญญา ธรรมศักดิ์นี้จะขยายเชื่อมโยง "อดีต" กับ "ปัจจุบัน" และ "อนาคต" มีลักษณะพิเศษอเนกประสงค์ 3 ประการ คือ เป็น

1. พิพิธภัณฑ์ จัดแสดงประวัติและผลงาน
2. หอจดหมายเหตุ ที่เก็บรักษาเอกสาร ชีวิตและงาน
3. ห้องสมุดกฎหมายสำหรับประชาชน ที่เป็นศูนย์กลางการค้นคว้าทางด้านกฎหมายสำหรับประชาชนทั่วไป

การดำเนินการจัดตั้ง "หอเกียรติยศ" นี้น่าจะสอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลในปัจจุบัน ในเรื่องของห้องสมุดและพิพิธภัณฑ์เพื่อสร้างองค์ความรู้และปัญญาให้กับสังคมไทยเป็นอย่างยิ่ง และยังสอดคล้องกับ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 มาตรา 25 มีใจความว่า "รัฐต้องส่งเสริมการดำเนินงานการจัดตั้งแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตทุกรูปแบบ ได้แก่ ห้องสมุดประชาชน พิพิธภัณฑ์ หอศิลป์ สวนสัตว์ สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร์ อุทยานวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ศูนย์การกีฬาและนันทนาการ แหล่งข้อมูล และแหล่งการเรียนรู้อื่นอย่างพอเพียง และมีประสิทธิภาพ"

การจัดตั้ง "หอเกียรติยศ" นี้จะสำเร็จลุล่วงลงด้วยดี ก็ต้องอาศัยความสนับสนุนและผลักดันจากหน่วยงานของรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่มีความเหมาะสมด้วยประการทั้งปวง ไม่ว่าจะเป็นประวัติความเป็นมาที่เกี่ยวข้องกับความเปลี่ยนแปลงของสังคมในยุคสมัยของท่านศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ตลอดจนสถานที่ตั้ง ดังนั้นจึงขอเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณาโครงการจัดตั้ง "หอเกียรติยศศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์" เป็นกรณี พิเศษด้วย จักเป็นพระคุณยิ่ง

ขอแสดงความนับถือ
นายชาญวิทย์ เกษตรศิริ
นายกสมาคมจดหมายเหตุไทย

หมายเหตุ
(1) สำเนาส่งนายกรัฐมนตรี กรรมการสภามหาวิทยาลัย กัลยาณมิตรธรรมศาสตร์ สื่อมวลชน และประชาชนชาวไทย
(2) เอกสารและข้อมูลเกี่ยวกับ "โครงการจัดตั้งฯ" ตลอดจนประมาณการ "งบประมาณ" จะหาได้ที่โครงการหอจดหมายเหตุธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์

จดหมายถึง บก.