สมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน ร้องปล่อยตัวบุคคลที่ถูกควบคุมตัวโดยทันที และยุติการดำเนินคดีกับผู้ชุมนุม 'คนอยากเลือกตั้ง' หยุดการใช้คำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 เป็นเครื่องมือในการจำกัดหรือปิดกั้นการใช้เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบ

22 พ.ค.2561 จากที่กลุ่มประชาชนในนาม “กลุ่มคนอยากเลือกตั้ง” จัดการชุมนุมในวาระครบรอบ 4 ปีการรัฐประหารของ คสช. เพื่อเรียกร้องให้มีการจัดเลือกตั้งภายในปลายปี 2561 และให้ คสช. หยุดสืบทอดอำนาจ  โดยการชุมนุมเริ่มขึ้นในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ ตั้งแต่ช่วงเย็นของวันที่ 21 พ.ค.และมีการเคลื่อนขบวนไปใกล้ทำเนียบรัฐบาลตั้งแต่ช่วงสายวันนี้ (22 พ.ค.61) แต่ได้ถูกสกัดกั้นจากเจ้าหน้าตำรวจหลายกองร้อยทำให้ผู้ชุมนุมไม่สามารถเคลื่อนขบวนไปถึงทำเนียบรัฐบาลได้ และในที่สุดช่วงเวลาประมาณ 15.00 น. เจ้าหน้าที่ก็ได้ทำการจับกุมแกนนำการชุมนุมและผู้ชุมนุม และแกนนำบางส่วนตัดสินใจเข้ามอบตัว รวมแล้วมีผู้ถูกควบคุมตัวอย่างน้อย 15 คน โดยถูกแยกควบคุมตัวไว้ที่สถานีตำรวจนครบาลชนะสงคราม และสถานีตำรวจนครบาลพญาไทนั้น

เมื่อช่วงหัวค่ำที่ผ่านา สมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน (สนส.) ออกแถลงการณ์ ขอให้ยุติการใช้คำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 ปิดกั้นเสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบ และปล่อยตัวผู้ชุมนุมกลุ่มคนอยากเลือกตั้งโดยทันที

โดย สมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน ระบุว่ามีความกังวลอย่างยิ่งต่อการบังคับใช้กฎหมายของเจ้าหน้าที่ในกรณีดังกล่าว และมีความเห็นว่าการชุมนุมเรียกร้องให้มีการเลือกตั้ง ถือเป็นสิทธิในการกำหนดเจตจำนงของตนเองในทางการเมืองของประชาชน และเป็นเรื่องที่ชอบธรรมในสังคมที่เรียกตนเองว่าเป็นประชาธิปไตย โดยสิทธิประการดังกล่าวได้ถูกรับรองไว้ในกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและการเมือง และกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ดังนั้น รัฐควรที่จะเคารพสิทธิที่จะแสดงออกถึงเจตจำนงอย่างเสรีของประชาชน ไม่ควรมองว่าเป็นเรื่องที่ขัดต่อความมั่นคงและความสงบเรียบร้อย และผู้ที่แสดงออกถึงเจตจำนงดังกล่าวไม่ควรถูกดำเนินคดี

การจัดกิจกรรมของกลุ่มคนอยากเลือกตั้ง ถือเป็นการใช้เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น และอยู่ในขอบข่ายของการชุมนุมโดยสงบตามที่ถูกรับรองไว้ในมาตรา 34 และ 44  ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและการเมือง ซึ่งประเทศไทยเป็นภาคีและมีพันธกรณีที่ต้องปฏิบัติตาม แม้การจำกัดเสรีภาพดังกล่าวจะสามารถทำได้ แต่ก็ต้องเป็นไปตามกฎหมายและจำเป็นแก่สังคมประชาธิปไตยเพื่อผลประโยชน์ทางความมั่นคงของชาติ หรือความปลอดภัยสาธารณะ ความสงบเรียบร้อย การสาธารณสุข หรือศีลธรรม หรือการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของบุคคลอื่น  ซึ่งตามข้อเท็จจริงแม้ในการชุมนุมของกลุ่มคนอยากเลือกตั้งจะมีการโต้เถียงและกระทบกระทั้งกับเจ้าหน้าที่เป็นระยะๆ แต่การกระทบกระทั้งดังกล่าวก็มีสาเหตุมาจากการปิดกั้นเสรีภาพการชุมนุมโดยสงบและการพยายามจับกุมผู้ชุมนุมโดยเจ้าหน้าที่ อีกทั้ง ก่อนเริ่มการชุมนุม กลุ่มผู้ชุมนุมก็ได้มีความพยายามในการปฏิบัติตามกฎหมาย โดยการดำเนินการแจ้งการชุมนุมสาธารณะตามพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 ซึ่งเป็นกฎหมายเฉพาะที่ใช้ดูแลการชุมนุมสาธารณะของประเทศไทยในปัจจุบันแล้ว แต่เป็นรัฐเองที่ไม่ยอมดำเนินการตามกฎหมายดังกล่าว กลับนำคำสั่งหัวหน้า คสช. ฉบับที่ 3/2558 อันเป็นกฎหมายที่ถูกกำหนดขึ้นโดยคณะรัฐประหาร คสช. และถูกนำมาบังคับใช้อย่างไร้ขอบเขตเพื่อจำกัดเสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบของประชาชนในช่วงเกือบสี่ปีที่ผ่านมา ซึ่งคำสั่งดังกล่าวยังไม่ใช่เงื่อนไขทางกฎหมายที่จะนำมาใช้จำกัดเสรีภาพการชุมนุมโดยสงบได้ตามหลักสิทธิมนุษยชนดังที่กล่าวไป

นอกจากนี้ ตามกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและการเมือง ข้อ 9 และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 28 ได้กำหนดว่าห้ามมิให้มีการจับกุมหรือควบคุมบุคคลโดยอำเภอใจ เว้นแต่โดยเหตุและเป็นไปตามกระบวนการที่บัญญัติไว้ในกฎหมาย  ซึ่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ได้กำหนดให้การจับกุมโดยทั่วไปจะต้องมีหมายจับที่ออกโดยศาล การจับกุมควบคุมตัวบุคคลที่ใช้เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบที่ถูกรับรองไว้ในรัฐธรรมนูญและกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและการเมือง อันไม่ได้เข้าข่ายเป็นความผิดตามกฎหมายปกติใดๆ และกระทำไปโดยไม่มีหมายหรือคำสั่งของศาล มีการอ้างเพียงคำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 ที่ให้อำนาจอย่างกว้างขวางแก่เจ้าหน้าที่และขาดระบบการตรวจสอบที่เพียงพอ ย่อมถือเป็นเรื่องที่ไม่มีเหตุผลอันสมควรและเข้าข่ายเป็นการควบคุมตัวโดยอำเภอใจ

สมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน ขอเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวบุคคลที่ถูกควบคุมตัวโดยทันที และยุติการดำเนินคดีกับผู้ชุมนุม รวมทั้งหยุดการใช้คำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 เป็นเครื่องมือในการจำกัดหรือปิดกั้นการใช้เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบ

สสส. ร้องปล่อยตัวแกนนำและสมาชิกกลุ่มคนอยากเลือกตั้งโดยไม่มีเงื่อนไข