ส.ส.ขจิตร ชัยนิคม พรรคเพื่อไทย ชี้ปัญหาโครงสร้างกฎหมายเป็นอุปสรรคต่อการบริหารราชการรูปแบบจังหวัดจัดการตนเอง แนะรัฐต้องแก้กฎหมายที่เกี่ยวกับที่ดินและป่าไม้ จุดเริ่มต้นข้อพิพาทปัญหาที่อยู่อาศัยของประชาชน ระบุจังหวัดจัดการตนเอง ควรดำเนินการพร้อมกันในทุกจังหวัด 

16 ก.ย.2565 สถานีวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์รัฐสภา รายงานว่า ขจิตร ชัยนิคม ส.ส.อุดรธานี พรรคเพื่อไทย อภิปรายต่อรายงานการศึกษา เรื่อง การบริหารราชการรูปแบบจังหวัดจัดการตนเอง (Self-governing Province) ซึ่งคณะกรรมาธิการการกระจายอำนาจ การปกครองส่วนท้องถิ่น และการบริหารราชการรูปแบบพิเศษ สภาผู้แทนราษฎร พิจารณาเสร็จแล้ว ว่า เห็นด้วยกับรายงานฉบับนี้ ซึ่งเป็นประโยชน์และเป็นความพยามยามที่จะแก้ปัญหาของประเทศในเรื่องของการกระจายอำนาจ แต่ขอฝากข้อสังเกตไว้ 2 ประเด็น คือ กรณีที่รายงานไม่ได้ระบุถึงปัญหาการหวงอำนาจหรือความกลัวสูญเสียอำนาจของราชการส่วนกลาง เช่น สำนักงบประมาณ เป็นต้น กลุ่มคนที่กลัวการสูญเสียอำนาจไม่วางใจประชาชน ซึ่งรายงานไม่ได้ระบุข้อเสนอแนะที่จะแก้ไขเอาไว้ ปัญหาการจัดเก็บภาษีที่ยังขาดความชัดเจนในส่วนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) และจังหวัด และกรณีรายงานไม่ได้เสนอการแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับเรื่องป่าไม้และที่ดิน ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่ของประชาชนในปัจจุบัน โดยเฉพาะปัญหาการอยู่อาศัยในพื้นที่เขตป่าไม้หรือเขตอุทยาน โดยเห็นว่าหากโครงสร้างกฎหมายเหล่านี้ไม่ได้รับการแก้ไขก็จะแก้ปัญหาให้ประชาชนไม่ได้ ตัวอย่างที่ดินในเขตเทศบาลบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี ซึ่งหากจะให้เป็นจังหวัดจัดการตนเอง กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่ดิน ป่าไม้ จะต้องได้รับการแก้ไข โดยพบว่ากฎหมายหลายฉบับมีความล้าหลัง คลุมเครือ ไม่ชัดเจน มีปัญหาการทับซ้อนกันของเขตพื้นที่ ส่งผลให้ในทางปฏิบัติ ทั้งเจ้าหน้าที่และประชาชนมีความเข้าใจที่ไม่ตรงกัน ดังนั้น จึงขอเสนอแนะว่าควรแก้ไขกฎหมายจากเดิมที่อาจไม่คำนึงถึงสิทธิของประชาชนในเรื่องที่อยู่อาศัย เพื่อรองรับการบริหารราชการรูปแบบจังหวัดจัดการตนเองที่จะสามารถทำได้จริง

ขจิตร ยังเห็นว่าการบริหารราชการรูปแบบจังหวัดจัดการตนเอง ไม่ควรจะเลือกกรณีจังหวัดใดจังหวัดหนึ่ง แต่ควรดำเนินการพร้อมกันในทุกจังหวัด เช่นเดียวกับเมื่อครั้งประกาศจัดตั้งองค์กรบริหารส่วนตำบล (อบต.) และเทศบาล ซึ่งจะแสดงให้เห็นถึงความมั่นใจว่าจังหวัดจัดการตนเองเป็นรูปแบบการกระจายอำนาจที่มีความเหมาะสมกับประเทศไทย สามารถดำเนินการได้จริง และมีประสิทธิภาพ