แอมเนสตี้อินเตอร์เนชั่นแนลเตือน กฎหมายสื่อฉบับใหม่ที่ผ่านการรับรองในฮังการี จะส่งผลให้มีการควบคุมจำกัดเสรีภาพในการแสดงความเห็นอย่างกว้างขวาง

วันนี้ (6 ม.ค. 53) แอมเนสตี้อินเตอร์เนชั่นแนล เผยแพร่รายงานระบุว่า พระราชบัญญัติว่าด้วยสื่อและเสรีภาพของสื่อมวลชน ซึ่งจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 มกราคม 2554 นั้น เป็นมาตรการที่ไม่เคยมีมาก่อนในประเทศในสหภาพยุโรป และจะส่งผลให้มีการควบคุมจำกัดเนื้อหาของสื่อทุกประเภท ทั้งสื่อกระจายเสียงทางวิทยุและโทรทัศน์ สื่อสิ่งพิมพ์ หรืออินเตอร์เน็ต ไม่ว่าจะเป็นของรัฐหรือของเอกชนก็ตาม ทั้งยังให้อำนาจอย่างกว้างขวางกับหน่วยงานสื่อของรัฐที่จัดตั้งขึ้นใหม่ที่จะสามารถบังคับใช้มาตรฐานด้านกฎหมายที่ไม่มีการนิยามอย่างชัดเจน

“ขอบเขตการควบคุมจำกัดเนื้อหาสื่อ การขาดแนวปฏิบัติที่ชัดเจนสำหรับผู้สื่อข่าวและบรรณาธิการ และการที่หน่วยงานควบคุมแห่งใหม่มีอำนาจมากมาย ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการควบคุมเสรีภาพในการแสดงความเห็นในฮังการี” John Dalhuisen รองผู้อำนวยการโครงการแห่งยุโรปและเอเชียกลาง (Europe and Central Asia Deputy Programme Director) กล่าว

หน่วยงานรัฐแห่งใหม่ได้แก่คณะกรรมการสื่อสารและสื่อมวลชนแห่งชาติ (National Media and Communications Authority - NMHH) จะมีอำนาจกำหนดค่าปรับมากถึง 35,000 ยูโรสำหรับสื่อที่ออกเป็นรายปักษ์ และมากถึง 730,000 ยูโรสำหรับสื่อที่ออกอากาศทางวิทยุหรือโทรทัศน์ กรณีที่พบว่ามีเนื้อหาขัดต่อ “ประโยชน์สาธารณะ” “ศีลธรรมจรรยาของประชาชน” และ “ความสงบเรียบร้อยของประเทศ” และยังอาจกำหนดค่าปรับสำหรับการรายงานข่าวที่ “ไม่สมดุล” ด้วย

กฎหมายที่มีอยู่ไม่ได้กำหนดนิยามของถ้อยคำเหล่านี้อย่างชัดเจน ปล่อยให้การตีความอยู่ในอำนาจของคณะกรรมการสื่อสารและสื่อมวลชนแห่งชาติ และหน่วยงานแห่งนี้ยังมีอำนาจสั่งปิดสำนักข่าวได้ด้วย

มีข้อกังวลด้วยถึงความเป็นอิสระด้านการเมืองของคณะกรรมการสื่อสารและสื่อมวลชนแห่งชาติ เนื่องจากคณะกรรมการทั้งห้าคนได้รับการแต่งตั้งจากพรรค Fidesz ซึ่งเป็นพรรครัฐบาล โดยไม่มีการปรึกษาหารืออย่างกว้างขวาง หรือไม่มีการตรวจสอบจากรัฐสภา

“ตามสภาพการณ์ที่เป็นอยู่ มีความเป็นไปได้อย่างมากที่จะมีการบังคับใช้กฎหมายโดยพลการ และมีการแทรกแซงทางการเมืองต่อหลักการบรรณาธิการข่าวของสื่อมวลชน” John Dalhuisen กล่าว

“มีความกังวลอย่างจริงจังว่ากฎหมายใหม่ฉบับนี้จะส่งผลให้เกิดการเซ็นเซอร์ของรัฐและการเซ็นเซอร์ตัวเองของสื่อ”

เพียงสองถึงสามชั่วโมงหลังมีการรับรองกฎหมายสื่อฉบับใหม่ ผู้สื่อข่าววิทยุคนสำคัญในรายการวิทยุสาธารณะภาคเช้าของสถานี MR1 ก็ได้สงบนิ่งเป็นเวลาหนึ่งนาทีเพื่อประท้วงกฎหมายฉบับใหม่ ตัวผู้ดำเนินรายการและบรรณาธิการได้ถูกสถานีวิทยุสั่งพักงานในเวลาต่อมา

ไม่กี่สัปดาห์ก่อนจะมีการรับรองกฎหมาย ทางสถานีวิทยุ MR1 ก็ได้สั่งถอดรายการสัมภาษณ์ที่มีการบันทึกเสียงล่วงหน้ากับนาย Balázs Dénes ผู้อำนวยการสมาคมสิทธิและเสรีภาพแห่งฮังการี (Hungarian Civil Liberties Union) เนื่องจากมีถ้อยคำวิพากษ์วิจารณ์ร่างกฎหมายสื่อฉบับนี้อย่างรุนแรง

ที่ผ่านมา หน่วยงานระหว่างรัฐบาลและองค์กรพัฒนาเอกชนได้วิจารณ์กฎหมายสื่อฉบับใหม่อันเนื่องมาจากมาตรการควบคุมจำกัดเสรีภาพในการแสดงความเห็น

“ฮังการีจะทำหน้าที่เป็นประธานสหภาพยุโรปในเดือนมกราคม 2554 ท่ามกลางข้อกังวลมากมายทั้งในประเทศและระหว่างประเทศ เนื่องจากกฎหมายฉบับนี้ไม่ได้สอดคล้องกับมาตรฐานสิทธิมนุษยชนทั้งในยุโรปและระหว่างประเทศเลย” จอห์น ดาลฮูเซ็นกล่าว

“หน่วยงานของฮังการีจะต้องให้หลักประกันว่าจะมีการแก้ไขกฎหมายฉบับนี้ และดำเนินมาตรการเพื่อประกันว่าการบังคับใช้กฎหมายจะเป็นไปด้วยความเคาพอย่างเต็มที่ต่อเสรีภาพในการแสดงความเห็น”