เครือข่ายเอเชียเพื่อการเลือกตั้งเสรีหรือ 'อันเฟรล' เผยรายงานหลังสังเกตการณ์เลือกตั้งพม่า ชี้เป็นก้าวสำคัญของปะระชาธิปไตยพม่าที่ต้องจับตามองต่อไป โดยชื่นชมการทำงานของ กกต.พม่า ที่ทำให้การเลือกตั้งเป็นไปอย่างสงบ ถึงแม้ว่าจะยังมีข้อตำหนิในเชิงกระบวนการบางส่วน และเรียกร้องให้ลดการกีดกันทางเชื้อชาติหรือศาสนาในการเลือกตั้ง

บรรยากาศการลงคะแนนเลือกตั้งที่เขตเจาก์ตะดา นครย่างกุ้ง เมื่อ 8 พ.ย. ที่ผ่านมา (แฟ้มภาพ/ประชาไท)

11 พ.ย. 2558 - องค์กรเครือข่ายเอเชียเพื่อการเลือกตั้งเสรีหรือ 'อันเฟรล' (ANFREL) ออกแถลงการณ์เกี่ยวกับการการเลือกตั้งทั่วไปในพม่าที่มีขึ้นเมื่อไม่นานมานี้โดยระบุในหัวข้อแถลงการณ์ว่า "ก้าวสำคัญของประชาธิปไตยพม่าที่ควรจับตามองต่อไป"

แสดงความยินดีกับประชาชนพม่าที่การเลือกตั้งเป็นไปอย่างสงบ คนมารอใช้สิทธิแต่เช้ามืด

ในแถลงการณ์อันเฟรลแสดงความยินดีกับประชาชนชาวพม่าที่มีการจัดการเลือกตั้งในวันที่ 8 พ.ย. ที่ผ่านมา ซึ่งการเลือกตั้งเป็นไปอย่างสงบและมีผู้คนมาใช้สิทธิมากจำนวนมากและถึงขั้นมีคนไปรอเปิดคูหาตั้งแต่เช้ามืดซึ่งแสดงให้เห็นถึงความกระตือรือร้นในการใช้สิทธิ์เลือกตั้ง

อันเฟรลยังระบุชื่นชมการทำงานของคณะกรรมการการเลือกตั้งของสหภาพพม่า (UEC) หรือ กกต.พม่า ที่สามารถจัดการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์ยุติธรรมได้แม้ว่าพวกเขามักต้องเผชิญสภาพการณ์ที่ยากลำบากซึ่งถือว่าเป็นการจัดการที่น่าชื่นชมและถือเป็นพัฒนาการเมื่อเทียบกับการเลือกตั้งทั่วไปในปี 2553

ดามาโซ มัคบูเอล  หัวหน้าฝ่ายภารกิจของอันเฟรลกล่าวว่า "ในขณะที่ส่วนสำคัญของกระบวนการเลือกตั้งยังคงมีอยู่ในช่วงก่อนการเลือกตั้งและในวันเลือกตั้งทำให้พม่ามีโอกาสได้รับการเลือกตั้งที่น่าเชื่อถือและมีอนาคตที่เป็นประชาธิปไตยมากขึ้น และในกรณีที่มีการละเมิดกฎเกณฑ์เกิดขึ้นหรือมีการกล่าวหาในเรื่องนี้ทางอันเฟรลก็สนับสนุนให้ กกต.พม่า และผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายสืบสวนหาข้อเท็จจริงและดำเนินการในกระบวนการยุติธรรมในแบบที่เป็นมืออาชีพ ไม่ลำเอียง และทันท่วงที"

ชี้การเลือกตั้งยังไม่สมบูรณ์แบบแต่เชื่อจะเป็นก้าวแรกของการพัฒนาการเลือกตั้งแบบ ปชต. ในพม่า

แถลงการณ์ของอันเฟรลระบุต่อไปว่าถึงแม้การเลือกตั้งในพม่าครั้งนี้จะไม่ได้สมบูรณ์แบบแต่พวกเขาเชื่อว่ามันจะเป็นก้าวแรกของการพัฒนาการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยในประเทศพม่า โดยสิ่งที่สำคัญในกระบวนการหลังการเลือกตั้งคือเรื่องความโปร่งใสและการประกาศผลการเลือกตั้งอย่างทันท่วงที เนื่องจากการประกาศผลอย่างรวดเร็วจะสามารถแสดงให้เห็นถึงความพยายามของคณะกรรมการการเลือกตั้งและป้องกันไม่ให้ถูกสงสัยหรือความไม่เชื่อใจในกระบวนการนับคะแนน แต่ถ้าหากมีปัญหาในเรื่องการเผยแพร่ผลคะแนนหรือต้องมีการสืบสวนในเรื่องนี้อันเฟรลก็แนะนำให้ กกต.พม่า เปิดเผยต่อสื่อ ต่อผู้สังเกตการณ์ และต่อสาธารณะอย่างชัดเจนเพื่อสร้างความเข้าใจและความเชื่อมั่นในกระบวนการนับคะแนน

อันเฟรลระบุอีกว่าในประเทศที่ไม่ค่อยมีการเลือกตั้งอย่างพม่าเป็นธรรมดาที่จะมีผู้คนไปใช้สิทธิแล้วมีปัญหาเพราะไม่รู้แนวทางปฏิบัติเช่นเรื่องการลงทะเบียน แต่ กกต.พม่า ก็ทำหน้าที่ได้ดีในการช่วยเหลือการลงทะเบียนในบางพื้นที่ และทางอันเฟรลหวังว่าจะได้เห็นภาคสื่อและภาคประชาสังคมให้ความรู้ด้านการเลือกตั้งแก่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งมากกว่านี้ ในส่วนของกระบวนการลงคะแนนล่วงหน้าอันเฟรลมองว่าถ้ามีการฝึกอบรมและการควบคุมกระบวนการมากกว่านี้ก็จะช่วยลดจุดอ่อนและเพิ่มความเชื่อมั่นในหมู่ประชาชนได้

เสนอให้ทำคูหาเลือกตั้งนอกค่ายทหาร ปกป้องสิทธิส่วนบุคคลของกำลังพล

อย่างไรก็ตามในกรณีของการเลือกตั้งล่วงหน้าอันเฟรลมองว่าในบางพื้นที่มีการให้สิทธิการเลือกตั้งล่วงหน้าแก่ทหารและตำรวจซึ่งอาจจะทำให้เกิดการฉวยโอกาสโกงการเลือกตั้งหรือการทุจริตในกระบวนการได้การเลือกตั้งล่วงหน้าที่ขาดผู้สังเกตการณ์ยังทำให้ปัญหานี้ทวีคูณมากขึ้นด้วย อันเฟรลจึงแนะนำให้มีการนำคูหาเลือกตั้งออกมาจากค่ายทหารและให้ทหารมีการลงคะแนนแบบทั่วไปจะเป็นการปกป้องสิทธิส่วนบุคคลของนายทหารและกำจัดจุดอ่อนของระบบเลือกตั้ง

ทั้งนี้ อัลเฟรลยังวิจารณ์การเลือกตั้งในพม่าว่าพวกเขาอยากให้มีกระบวนการเลือกตั้งที่ให้ผู้คนจากภาคส่วนอื่นมีส่วนร่วมมากกว่านี้เนื่องจากยังมีผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวนมากที่ถูกกีดกันหรือไม่สามารถเข้าร่วมในกระบวนการเลือกตั้งได้ซึ่งถือว่าเป็นจุดอ่อนที่สำคัญที่สุดของกระบวนการเลือกตั้งในพม่า อัลเฟรลเรียกร้องให้มีการแก้ไขปัญหานี้เพื่อให้เกิด "การมีส่วนร่วมอย่างเป็นประชาธิปไตย" และ "เกิดสันติภาพในระยะยาว" โดยให้ชาวพม่าไม่ว่าจะมาจากเชื้อชาติหรือศาสนาใดสามารถมีส่วนร่วมในการเลือกตั้งได้

เลือกตั้งพม่ายังไม่จบ ขอให้ทุกภาคส่วนช่วยตรวจสอบกระบวนการนับคะแนน

อันเฟรลระบุว่าการเลือกตั้งในพม่ายังไม่จบและเรียกร้องให้ทุกภาคส่วนช่วยตรวจสอบกระบวนการนับคะแนนและผลการเลือกตั้งต่อไป และส่งเสริมให้ผู้แทนที่ยอมรับความพ่ายแพ้หลังประกาศผลเป็นตัวอย่างที่ดีที่ควรเอาเป็นเยี่ยงอย่าง ทั้งนี้อัลเฟรลยังระบุอีกว่าพวกเขาจะสังเกตการณ์การเลือกตั้งต่อไปจนกระทั่งประกาศผลและหวังว่าระบบการเลือกตั้งของพม่าจะพัฒนาต่อไปได้อีกในอนาคต

"ถึงแม้ว่ายังมีบางส่วนที่จะสามารถพัฒนาได้ แต่กระบวนการเลือกตั้งของพม่าจนถึงตอนนี้ก็ถือว่าสำเร็จเกินความคาดหมายและสามารถเป็นเครื่องมือที่ประชาชนจะสามารถส่งเสียงของตัวเองให้ได้ยินได้" อันเฟรลระบุในแถลงการณ์

เรียบเรียงจาก ANFREL Press Statement & Interim Report on the 2015 Myanmar General Elections, ANFREL, 10-11-2015 http://anfrel.org/anfrel-press-statement-interim-report-on-the-2015-myanmar-general-elections/