ผู้นำสูงสุดของอิหร่านประกาศจะยอมให้มีการอภัยโทษและลดโทษนักโทษการเมืองบางส่วนที่ถูกจับกุมจากการประท้วงอิหร่านในช่วง 5 เดือนที่ผ่านมาจนถึงตอนนี้ แต่ก็ยังคงมีการจับกุมผู้คนที่เกี่ยวข้องอยู่ต่อไป รวมถึงมีการจับกุมนักข่าวที่ทำการรายงานข่าวการเสียชีวิตของ มาห์ซา อามีนี ซึ่งถูกมองว่าเป็นชนวนให้เกิดการประท้วงใหญ่ครั้งล่าสุด

เรือนจำ Evin 1 ในสถานที่คุมขังนักโทษการเมือง ภาพจาก Wikimedia 

สื่ออิหร่านอินเตอร์เนชั่นแนลรายงานว่า ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมเนอี ยอมรับให้มีการอภัยโทษหรือลดโทษต่อนักโทษบางส่วนที่ถูกจับกุมจากการประท้วงต่อต้านรัฐบาลเมื่อไม่กี่เดือนที่ผ่านมา

สื่อของรัฐบาลอิหร่านเปิดเผยเมื่อวันที่ 5 ก.พ. ที่ผ่านมาว่า คาเมเนอี "ยอมรับ" ข้อเสนอจากตุลาการของอิหร่านในเรื่องการอภัยโทษและลดโทษดังกล่าว โดยที่สื่ออิหร่านอินเตอร์เนชันแนลระบุว่าเป็นการแสดงออกเชิงการเมืองเพื่อสร้างภาพว่ามีความเมตตา หลังจากที่มีผู้คนหลายร้อยคนถูกสังหารและอีก 19,000 ถูกจับกุมจากการที่พวกเขาประท้วงรัฐบาล

อย่างไรก็ตามในประกาศของรัฐบาลอิหร่านไม่ได้ระบุชัดเจนว่าจะมีการให้อภัยโทษนักโทษหรือลดโทษให้นักโทษจำนวนกี่คนและมีใครบ้าง ในขณะที่มีผู้ประท้วงคนรุ่นเยาว์หลายพันคนที่ถูกจับกุมจากการประท้วงบนท้องถนน รวมถึงมีการจับกุมนักกิจกรรมทางการเมืองหลายร้อยคน และมีการจับกุมนักข่าว, นักเขียน และศิลปินด้วย

ในวันเดียวกันที่มีข่าวประกาศอภัยโทษ สื่ออิหร่านอินเตอร์เนชันแนลก็รายงานว่ารัฐบาลอิหร่านยังคงจับกุมตัวนักข่าวผู้ที่รายงานข่าวเรื่องการเสียชีวิตของ มาห์ซา อามีนี ผู้หญิงที่เสียชีวิตในที่คุมขังของตำรวจศีลธรรมจนเป็นชนวนให้เกิดการประท้วง

ผู้ที่ถูกจับกุมคือ เอลนาซ โมฮัมมาดี บรรณาธิการฝ่ายบริการสังคมของหนังสือพิมพ์ ฮัม-มีฮาน เขาถูกจับกุมหลังจากมีผู้เรียกตัวไปที่เรือนจำอีวิน ซึ่งเป็นเรือนจำที่อื้อฉาวของอิหร่าน เอลนาซ เป็นพี่น้องฝาแฝดของ เอลาเฮห์ โมฮัมมาดี ผู้ที่ถูกจับกุมเมื่อวันที่ 29 ก.ย. 2565 และยังคงอยู่ในเรือนจำ

นักข่าวอีกคนหนึ่งที่เคยถูกจับกุมก่อนหน้านี้คือ นิลูฟาร์ ฮาเมดี ทั้งฮาเมดีและโมฮัมมาดีต่างก็เป็นนักข่าวที่รายงานเองการเสียชีวิตของมาห์ซา อามีนีและรายงานเรื่องงานศพของเธอ โฆษกของศาลแถลงว่านักข่าวสองคนนี้ถูกกล่าวหาในเรื่อง "การสมคบคิดก่ออาชญากรรมต่อความมั่นคงของชาติและโฆษณาชวนเชื่อต่ออำนาจสถาปนาของอิหร่าน" และบอกว่ากำลังจะมีการตัดสินคดีของทั้งสองคนนี้ในอีกไม่นาน

ในจดหมายของหัวหน้าผู้พิพากษา โกลัม-ฮอสเซน โมห์เซนี เอเจอี ที่ส่งถึงคาเมเนอีเกี่ยวกับการเรียกร้องขออภัยโทษให้กับผู้ประท้วงเยาวชนระบุอ้างว่าผู้ประท้วง "ถูกหลอกลวงจากโฆษณาชวนเชื่อของศัตรู" และได้แสดงความสำนักเสียใจต่อสิ่งที่พวกเขาทำลงไปแล้ว

การประกาศอภัยโทษโดยคาเมเนอีออกมาในช่วงใกล้ครบรอบ 44 ปี การสถาปนาสาธารณรัฐอิหร่าน ซึ่งถูกมองว่าเป็นการพยายามกอบกู้ภาพลักษณ์ของอิหร่านท่ามกลางวิกฤตเศรษฐกิจที่เลวร้ายและการที่ประชาชนในวงกว้างปฏิเสธระบบการเมืองที่คาเมเนอีเป็นผู้นำ ตลอดช่วง 5 เดือน ที่ผ่านมาผู้ประท้วงต่างก็เรียกร้องเป็นเสียงเดียวกันให้มีการเปลี่ยนแปลงระบอบการเมืองในอิหร่าน แทนที่จะปฏิรูปเพียงบางส่วน

คาเมเนอีเคยส่งสัญญาณก่อนหน้านี้ว่าขอให้เจ้าหน้าที่ทางการเรียกการประท้วงว่าเป็น "การสมคบคิดจากต่างชาติ" นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาการประท้วงในอิหร่านก็ถูกเรียกว่าเป็น "การจลาจล" และกล่าวหาว่ามี "ข้าศึก" คอยยุยงปลุกปั่น ซึ่งอิหร่านหมายถึงถึงสหรัฐฯ และประเทศพันธมิตรของสหรัฐฯ

มีผู้ประท้วงจำนวนมากที่ถูกบีบบังคับภายใต้สภาพของการถูกทารุณกรรมอย่างรุนแรงให้สารภาพความผิดที่พวกเขาไม่ได้กระทำ แต่พวกเขาอาจจะลงนามยอมรับว่าพวกเขาเสียใจในสิ่งที่ทำลงไป เรื่องนี้อาจจะเป็นยุทธวิธีแบบใหม่ของฝ่ายรัฐบาลอิหร่านที่บีบบังคับให้ฝ่ายต่อต้านรัฐบาลขอโทษและลงนามในสัญญาว่าจะไม่เข้าร่วมการประท้วงต่อต้านรัฐบาลอีก หรือแม้กระทั่งจะเลิกวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล

รัฐบาลอิหร่านประกาศว่า การให้อภัยโทษในครั้งนี้มียังมีเงื่อนไขข้อกำหนดสำหรับผู้ที่จะได้รับการปล่อยตัวคือจะต้องไม่มีประวัติว่าเป็นสายลับให้กับต่างชาติ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับหน่วยงานข่าวกรองต่างประเทศ และไม่ถูกดำเนินคดีข้อหาฆาตกรรมหรือถูกกล่าวหาเรื่องทำลายทรัพย์สินราชการ

อย่างไรก็ตามหน่วยงานข่าวกรองและหน่วยสืบราชการลับของกองทัพปฏิวัติอิหร่านมักจะกล่าวหาคนที่แชร์วิดีโอการประท้วงว่าเป็นพวกสมคบคิดกับต่างชาติ มีหลายกรณีที่ทางการอิหร่านอ้างเอาผิดประชาชนในเรื่องนี้เพียงเพราะพวกเขาส่งข้อความทางโซเชียลมีเดียให้กับคนที่อยู่นอกประเทศ

เรียบเรียงจาก

• Iran Announces Partial Amnesty For Some Protest Detainees, Iran International, 05-02-2023
• Iran’s Security Forces Continue Arresting Journalists, Iran International, 05-02-2023

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก

https://en.wikipedia.org/wiki/Niloofar_Hamedi