ในแถลงการณ์ร่วมกันของ 93 ประเทศรัฐภาคีธรรมนูญกรุงโรมว่าด้วยศาลอาญาระหว่างประเทศ แสดงจุดยืนสนับสนุนการออกหมายจับกลุ่มผู้นำระดับสูงของอิสราเอลในข้อกล่าวหาก่อเหตุฆ่าล้างเผ่าพันธุ์, อาชญากรรมสงคราม, อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ ในกรณีโจมตีกาซา

20 มิ.ย. 2567 ประเทศที่เป็นรัฐภาคีธรรมนูญกรุงโรมว่าด้วยศาลอาญาระหว่างประเทศ 93 ประเทศ ย้ำจุดยืนของตนเองในการสนับสนุนศาลอาญาระหว่างประเทศ (ICC) ในช่วงที่ ICC กำลังประเมินเรื่องการออกหมายจับบุคคลระดับสูงของรัฐบาลอิสราเอลที่ถูกกล่าวหาว่าก่ออาชญากรรมสงครามในกาซา

กลุ่มประเทศ 93 ประเทศนี้ประกอบด้วย แคนาดา, บังกลาเทศ, เบลเยียม, ไอร์แลนด์, อัฟกานิสถาน, คอสตาริกา, ชิลี, เยอรมนี, ฝรั่งเศส, มองโกเลีย, เม็กซิโก, นิวซีแลนด์, เกาหลีใต้, ญี่ปุ่น, ติมอร์เลสเต, สหราชอาณาจักร และประเทศอื่นๆ ประเทศเหล่านี้ได้อ้างอิงแถลงการณ์อีกฉบับหนึ่งของ ICC ที่ระบุคุ้มครองอาณัติในความเป็นอิสระทางตุลาการ โดยได้แสดงการสนับสนุนในเรื่องนี้ผ่านแถลงการณ์ร่วมกันว่า "ศาล กับ เจ้าหน้าที่คณะทำงานของศาล จะต้องปฏิบัติหน้าที่ในฐานะข้าราชการระดับนานาชาติโดยไม่ถูกข่มขู่คุกคาม"

ถึงแม้ว่าในแถลงการณ์ของ 93 ชาติจะไม่มีการระบุถึงสหรัฐฯ หรืออิสราเอลอย่างชัดเจน แต่ทั้งสหรัฐฯ และอิสราเอลต่างก็ประณาม คาริม ข่าน หัวหน้าอัยการศาล ICC อย่างเปิดเผยต่อสาธารณะ ในเรื่องที่ ICC ได้ขอหมายจับต่อนายกรัฐมนตรีอิสราเอล เบนจามิน เนทันยาฮู และรัฐมนตรีกระทรวงกลาโหม โยอาฟ กัลแลนต์ เมื่อวันที่ 20 พ.ค. ที่ผ่านมา ด้วยข้อกล่าวหาเรื่อง "อาชญากรรมสงคราม" และ "อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ"

นอกจากนี้ข่านยังได้ขอหมายจับกลุ่มผู้นำฮามาส ได้แก่ ยาห์ยา ซินวาร์, โมฮัมเหม็ด ดีอับ อิบราฮิม อัล-มาสรี และ อิสมาอิล ฮานีเยห์ ในเรื่องข้อกล่าวหาที่ว่าพวกเขามีส่วนเกี่ยวข้องกับการโจมตีเมื่อวันที่ 7 ต.ค. 2566 ทางตอนใต้ของอิสราเอลด้วย หลังจากที่ข่านประกาศเรื่องหมายจับเมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โจ ไบเดน ก็บอกว่า "ไม่ว่าอัยการท่านนี้จะสื่อถึงอะไรก็ตาม มันเทียบกันไม่ได้เลยระหว่างอิสราเอลและฮามาส พวกเราจะยังคงยืนหยัดเคียงข้างอิสราเอลเพื่อต่อต้านภัยต่อความมั่นคงของพวกเขาอยู่เสมอ"

เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมามีรายงานระบุว่า รัฐบาลสหรัฐฯ มีปฏิบัติการอยู่เบื้องหลังที่จะพยายามปิดกั้น ICC ไม่ให้ออกหมายจับเจ้าหน้าที่อิสราเอล โดยที่ทั้งสหรัฐฯ และอิสราเอลต่างก็ไม่ได้เป็นรัฐภาคีของ ICC ถึงแม้ว่าสหประชาชาติจะยอมรับการที่ ICC มีขอบเขตอำนาจศาลอยู่เหนือพื้นที่ยึดครองปาเลสไตน์ (OPT) ซึ่งเป็นที่ๆ อิสราเอลถูกกล่าวหาว่าได้ก่อเหตุอาชญากรรมสงครามในฐานะผู้ใช้อำนาจยึดครอง

หลังจากที่ข่านยื่นขอหมายจับ โฆษกทำเนียบขาว คารีน ฌอง-ปิแอร์ กล่าวว่า "พวกเรามีจุดยืนชัดเจนเกี่ยวกับการสืบสวนของ ICC คือพวกเราไม่สนับสนุนมัน" เมื่อวันที่ 4 มิ.ย. ที่ผ่านมา สส. พรรครีพับลิกันในสภาผู้แทนฯ ของสหรัฐฯ รวมถึงสส.พรรคเดโมแครตอีก 42 ราย ได้ผ่านร่างมาตรการที่จะเป็นการคว่ำบาตรเจ้าหน้าที่ ICC ถ้าหากว่ามีการอนุมัติหรือดำเนินการออกหมายจับเจ้าหน้าที่ทางการอิสราเอลรายใดก็ตาม

บาลากริชนัน ราชโกปาล ผู้รายงานพิเศษของสหประชาชาติ ในเรื่องสิทธิในการเข้าถึงที่อยู่อาศัย เป็นหนึ่งในบุคคลที่แสดงการชื่นชมแถลงการณ์ของ 93 ชาติ ที่ออกมาเมื่อวันที่ 14 มิ.ย. ที่ผ่านมา

ราชโกปาลขอบคุณประเทศที่ลงนามในแถลงการณ์ "ที่ปกป้อง ICC และยืนหยัดต่อต้านพวกข่มเหงรังแกคนอื่น รวมถึงพวกหัวโบราณจากวุฒิสภาสหรัฐฯ ที่มีแนวคิดว่าการปฏิสัมพันธ์กับโลกต้องใช้วิธีการข่มขู่คุกคาม"

ซึ่งคำพูดของราชโกปาลอาจจะเป็นการสื่อถึง สว. ลินเซย์ เกรแฮม จากพรรครีพับลิกัน ผู้ที่ประณามการขอหมายจับของข่านว่า "อุกอาจ" และชื่นชมสภาผู้แทนฯ ที่สนับสนุนการคว่ำบาตร รวมถึงให้สัญญาว่าจะทำการลงโทษ ICC มากกว่านี้

มาตรการในเชิงลงโทษที่ว่านี้และการข่มขู่คุกคามต่อ ICC ที่เห็นได้ชัดดูเหมือนจะเป็นสิ่งเดียวกับที่แถลงการณ์ 93 ประเทศวิพากษ์วิจารณ์ไว้

แถลงการณ์ระบุว่า "ICC ในฐานะที่เป็นศาลอาญาระหว่างประเทศแห่งแรกของโลกและเป็นแห่งเดียวที่เป็นศาลถาวร เป็นกลไกสำคัญสำหรับโครงสร้างสันติภาพและความมั่นคงของโลก ... ดังนั้นแล้วพวกเราถึงได้เรียกร้องให้ทุกรัฐทำให้แน่ใจว่าจะมีความร่วมมืออย่างเต็มรูปแบบกับศาล เพื่อให้ศาลทำตามอาณัติที่มีความสำคัญให้ลุล่วง ในการทำให้เกิดความยุติธรรมโดยเสมอภาคสำหรับเหยื่อทั้งหมดที่เผชิญการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์, อาชญากรรมสงคราม, อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ และ อาชญากรรมการรุกราน, อาชญากรรมรุนแรงที่เป็นภัยคุกคามสันติภาพ ความมั่นคง และความเป็นอยู่ของโลก"

ด้วยการที่ประเทศทั้ง 93 ประเทศแสดงให้เห็นความร่วมมือสนับสนุน ICC และอาณัติของ ICC พวกเขาได้ระบุว่า พวกเขามีเป้าหมายที่จะ "มีส่วนร่วมในการยุติการลอยนวลไม่ต้องรับผิดต่ออาชญากรรมเหล่านี้ และป้องกันไม่ให้พวกมันเกิดขึ้นอีก ไปพร้อมๆ กับการปกป้องความก้าวหน้าที่พวกเราได้ทำร่วมกันเพื่อการันตีว่าจะเกิดการเคารพต่อกฎหมายมนุษยธรรม, สิทธิมนุษยชน, กฎหมายและการบังคับใช้กระบวนการยุติธรรมระดับนานาชาติ"

เรียบเรียงจาก

93 Nations Back ICC as Israel Faces Charges for War Crimes in Gaza, Common Dreams, 15-06-2024

https://www.commondreams.org/news/icc-war-cimes-gaza