'เมฆ ดารา' นักข่าวมือรางวัล ผู้เปิดโปงขบวนการหลอกลวงออนไลน์ และการค้ามนุษย์ ถูกทางการกัมพูชาจับกุมดำเนินคดีข้อหายุยงปลุกปั่น นานาชาติแสดงความกังวล เรียกร้องให้ปล่อยตัวทันที

3 ต.ค. 2567 เว็บไซต์ บีบีซี รายงานเมื่อ 1 ต.ค.ที่ผ่านมา 'เมฆ ดารา' (Mech Dara) ผู้สื่อข่าวชาวกัมพูชา ผู้เปิงโปงเครือข่ายอาชญากรรมค้ามนุษย์ และ ‘ไซเบอร์สแกม’ ถูกทางการกัมพูชาจับกุมข้อหายุยงปลุกปั่น จากการโพสต์โซเชียลมีเดีย จำนวน 5 โพสต์ ซึ่งอาจทำให้เขาถูกจำคุกสูงถึง 2 ปี

เมื่อปีที่แล้ว (2566) แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯ มอบรางวัล 'Human Trafficking Hero Award' ให้เมฆ ดารา สำหรับรายงานข่าวที่เปิดโปงศูนย์หลอกลวงออนไลน์ในประเทศกัมพูชา

หลังมีการจับกุม กลุ่มสิทธิมนุษยชนเรียกร้องให้มีการยุติการจับกุมนักข่าวกัมพูชา ขณะที่สถานทูตสหรัฐฯ ในกัมพูชา ระบุว่าเป็นเรื่องน่าวิตกกังวลอย่างยิ่งหลังรับทราบข่าว และเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวเขาโดยทันที และเรียกดารา ว่าเป็น “ผู้นำการส่งเสียงต่อต้านการค้ามนุษย์ และการหลอกลวงออนไลน์”

ด้านสหภาพยุโรปในกัมพูชา โพสต์แสดงความกังวลต่อการจับกุมและแสดงจุดยืนสนับสนุนเสรีภาพการแสดงออก  

ผู้สื่อข่าวกัมพูชาถูกควบคุมตัวที่บูทเก็บค่าผ่านทางหลวงชายแดนเกาะกง และจังหวัดสีหนุ ทางตะวันตกเฉียงใต้ของกัมพูชา เมื่อ 30 ก.ย.ที่ผ่านมา

ญาติที่โดยสารมากับดารา ให้สัมภาษณ์กับบีบีซี ว่าพวกเขากำลังรอผ่านบูทเก็บค่าผ่านทาง ได้มีรถตำรวจทหาร พร้อมด้วยรถยนต์อีก 5 คันขับมาประกบข้างรถยนต์ของพวกเขา

“เราได้ตัวเขา (ดารา) แล้ว” เจ้าหน้าที่หนึ่งในนั้นกล่าว ขณะที่คนอื่นๆ ควบคุมตัวดารา ญาติของดารา กล่าวด้วยว่า นักข่าวกัมพูชาบอกครอบครัวว่าไม่ต้องกังวลขณะที่ถูกพาตัวออกไป  

กลุ่มสันนิบาตกัมพูชาเพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน (LICADHO) ซึ่งเป็นกลุ่มรณรงค์ด้านสิทธิมนุษยชนกัมพูชา รายงานว่า ดารา ส่งข้อความหา และอธิบายว่าเขาถูกจับกุม ก่อนที่โทรศัพท์จะถูกยึด

ไม่มีใครทราบชะตาดรรมของดารา มาเกือบ 24 ชม. จนกระทั่งเขาปรากฏตัวบนศาลกรุงพนมเปญ ดาราถูกดำเนินคดีข้อหายุยงปลุกปั่นให้กระทำความผิดทางอาญา ดาราถูกควบคุมตัวก่อนการพิจารณาคดีชั้นศาล ถ้าถูกตัดสินว่าผิดจริง เขามีสิทธิถูกจำคุกตั้งแต่ 6 เดือนถึงสูงสุดไม่เกิน 2 ปี

โฆษกศาลเทศบาลพนมเปญ ให้สัมภาษณ์กับบีบีซี ระบุว่า ข้อหาทั้งหมดเกี่ยวข้องกับโพสต์บนสื่อโซเชียลมีเดียเฟซบุ๊กของดารา จำนวน 5 โพสต์ เมื่อเดือน ก.ย. 2567 แต่ไม่ได้ระบุว่าเป็นโพสต์เกี่ยวกับอะไร

ในแถลงการณ์ ศาลระบุว่าโพสต์บนเฟซบุ๊ก มีการโพสต์ “ภาพตัดต่อ” ของสถานที่ท่องเที่ยวกัมพูชา ซึ่งเป็นภาพปลอม

ศาลระบุด้วยว่าโพสต์ดังกล่าวเต็มไปด้วย “เจตนาร้าย ทำให้สาธารณชนโกรธแค้น มีจุดมุ่งหมายทำให้ประชาชนรู้สึกแย่กับรัฐบาล”

ทั้งนี้ ข้อกล่าวหายุยงปลุกปั่นมักถูกใช้กับผู้ที่ออกมาวิจารณ์รัฐบาล

ญาติของดาราคนหนึ่งที่ทำงานเป็นนักข่าว ขอไม่เปิดเผยชื่อเนื่องจากกังวลเรื่องการคุกคาม เปิดเผยว่า ดาราถูกปฏิเสธการเข้าถึงที่ปรึกษาทางกฎหมาย และพวกเขากังวลเรื่องความปลอดภัยของนักข่าวกัมพูชา  

“ทางการไม่ได้แสดงหมายจับของทางการหรือหมายศาลในการจับกุมตัวดารา ผมสิ้นหวัง และกังวลเรื่องการทำงานเป็นนักข่าวในประเทศกัมพูชาตอนนี้” ญาติของดารา ระบุ  

สำหรับเมฆ เป็นนักข่าวที่มีชื่อเสียงคนหนึ่งของกัมพูชา และเป็นแนวหน้าของการสืบสวนขบวนการ "ไซเบอร์สแกม" ในกัมพูชา  ซึ่งคนที่ทำงานในนั้นก็เป็นเหยื่อการค้ามนุษย์

เหยื่อหลายคนถูกล่อลวงโดยโฆษณาที่สัญญาว่าจะให้ทำงานที่ง่าย และผลตอบแทนมากมาย แต่เมื่อเหยื่อเข้ามาในประเทศกัมพูชา พวกเขาจะอยู่อย่างนักโทษและถูกบังคับให้ทำงานศูนย์หลอกลวงออนไลน์ คนที่ไม่ยอมปฏิบัติตามจะมีความเสี่ยงถูกทำร้ายร่างกาย หลายคนถูกทรมาน และเผชิญการกระทำย่ำยีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ 

เมื่อ 12 ก.ย.ที่ผ่านมา สหรัฐฯ คว่ำบาตร หลี่ หย่ง พัต นักธุรกิจกัมพูชา และเป็นสมาชิกวุฒิสภาของพรรครัฐบาล โดยเขามีชื่อเล่นว่า “ราชาเกาะกง” ซึ่งมาจากอิทธิพลของเขาในจังหวัดบ้านเกิด หลังเขาถูกกล่าวหาว่ามีความเกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมออนไลน์สแกมเมอร์

รัฐบาลกัมพูชาออกมากล่าวหาว่าการคว่ำบาตรมีแรงจูงใจทางการเมือง

บรีโอนี เลา รองผู้อำนวยการภูมิภาคเอเชีย ของ 'ฮิวแมนไรท์วอตช์' กล่าวว่า เมฆ ดารา เป็นนักข่าวที่ได้รับความเคารพจากการรายงานข่าวสำคัญที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ เช่น ศูนย์หลอกลวงออนไลน์ อย่างไรก็ตาม ทางการกัมพูชาได้จับกุมเขาอย่างไม่เป็นธรรม และเรียกร้องให้ปล่อยตัวเขาในทันที

ฟิล โรเบิร์ตสัน ผู้อำนวยการองค์กรสิทธิมนุษยชนและแรงงานแห่งเอเชีย (AHRLA) เรียกการจับกุมดารา ว่าเป็นการกระทำที่อุกอาจ และไม่อาจยอมรับได้

ขณะที่องค์กรนักข่าวต่อต้านการคอร์รัปชัน (JAC) ออกแถลงการณ์ถึงทางการกัมพูชา เรียกร้องให้มีการปล่อยตัวเมฆ ดารา ทันที หากไม่มีเหตุอันสมควรที่จะควบคุมตัวเขาอีกต่อไป

ขณะที่ภูมิทัศน์ของสื่ออิสระในกัมพูชาตอนนี้ได้รับผลกระทบอย่างหนักเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยรัฐบาลสั่งปิดสำนักข่าว กัมพูชาเดลี และเสียงแห่งประชาธิปไตย (VOD) ซึ่งทั้ง 2 แห่งเป็นสำนักข่าวที่ดารา ทำงานให้