แถลงการณ์จาก รศ.ใจ อึ๊งภากรณ์ 3 ตุลาคม 2549
ตามที่มีข่าวว่านายไชยยงค์ รัตนวัน ไปแจ้งความผมกับ พล.ท.สมปอง สำราญใจ ที่สน.ดุสิตวันนี้ ผมขอชี้แจงว่าถ้ารัฐไทยรับฟ้องคดีนี้จะมีประเด็นถกเถียงทั้งทางรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ ภายในประเทศไทยและในประชาคมโลกดังต่อไปนี้
1. ผมและผู้ที่คัดค้านการทำรัฐประหารในวันที่ 19 กันยายน ทุกคนมองว่ารัฐธรรมนูญปี 2540 ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญที่ร่างขึ้นมาโดยมีส่วนร่วมจากประชาชนมากกว่ารัฐธรรมนูญอื่นใดในประวัติศาสตร์ไทย เป็นรัฐธรรมนูญที่มีความชอบธรรมและยังควรใช้ต่อไป มาตรา 65 ของรัฐธรรมนูญปี 2540 ระบุไว้ว่า บุคคลย่อมมีสิทธิต่อต้านโดยสันติวิธีซึ่งการกระทำใดๆ ที่เป็นไปเพื่อได้มาซึ่งอำนาจในการปกครองประเทศ โดยวิธีการซึ่งไม่ได้เป็นไปตามวิธีทางที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญนี้ และมาตรา 66 ระบุไว้ว่าบุคคลมีหน้าที่รักษาการปกครองระบบประชาธิปไตยตามรัฐธรรมนูญปี 40 อีกด้วย รัฐธรรมนูญฉบับปี 40 ตราขึ้นจากพระบรมราชโองการของประมุขไทยในปีพ.ศ. 2540
2. ในวันที่ 19 กันยายน 2549 มีคณะทหารใช้กำลังอาวุธกระทำรัฐประหารยึดอำนาจรัฐและฉีกรัฐธรรมนูญปี พ.ศ. 2540 ทิ้ง ผู้ที่เข้าใจประชาธิปไตยอย่างแท้จริงจะมองว่าการกระทำของคณะทหารครั้งนี้เป็นสิ่งที่ผิดกฎหมายตามรัฐธรรมนูญอันมีความชอบธรรม นั่นคือรัฐธรรมนูญปี 2540 ยิ่งกว่านั้นคณะทหารที่ทำการรัฐประหารได้ประกาศใช้รัฐธรรมนูญชั่วคราว 1 ตุลาคม 2549 รัฐธรรมนูญดังกล่าวนี้มีเนื้อหาไม่กี่หน้าและไม่ได้ร่างโดยการมีส่วนร่วมของประชาชนชาวไทยแต่อย่างใด และที่สำคัญยิ่งกว่านี้ รัฐธรรมนูญชั่วคราวอันนี้ไม่มีการปกป้องสิทธิเสรีภาพทางประชาธิปไตยของประชาชนชาวไทยแต่อย่างใด รัฐธรรมนูญนี้ตราขึ้นมาจากพระบรมราชโองการของประมุขไทยเช่นเดียวกับรัฐธรรมไทยฉบับ 2540
3. ประเด็นถกเถียงสำคัญคือระหว่างรัฐธรรมนูญปี 2540 และรัฐธรรมนูญชั่วคราวที่มาจากการทำรัฐประหารของคณะทหาร รัฐธรรมนูญไหนมีความชอบธรรมมากว่ากัน รัฐธรรมนูญไหนสอดคล้องกับระบบการปกครองในระบบประชาธิปไตยมากกว่ากัน และรัฐธรรมนูญไหนร่างขึ้นภายใต้จริยธรรมของการปกครอง อย่าลืมว่าประเด็นจริยธรรมเป็นประเด็นสำคัญสำหรับผู้ที่คัดค้านรัฐบาลทักษิณและการละเมิดสิทธิเสรีภาพทางประชาธิปไตยของรัฐบาลทักษิณเป็นสาเหตุสำคัญให้คนตื่นตัวคัดค้านรัฐบาลดังกล่าว
4. ในเมื่อรัฐธรรมนูญ 2 ฉบับที่กล่าวถึงไปแล้วตราขึ้นโดยพระบรมราชโองการของประมุขไทย และทั้งนายกรัฐมนตรีทักษิณและนายกมนตรีสุรยุทธ์ได้รับการโปรดเกล้าจากประมุข ประเด็นที่ผู้ถือปืนและอำนาจในสังคมไทยปัจจุบันควรจะพิจารณาคือ ท่านต้องการสร้างภาพในสังคมไทยและประชาคมโลกว่าประมุขไทยเป็นกลางอยู่เหนือการเมือง หรือ อยากจะสร้างภาพว่าประมุขไทยเป็น "เนื้อเดียวกัน" กับเผด็จการทหาร? เพราะถ้าตีความว่าเราไม่สามารถวิจารณ์เผด็จการทหารได้เพราะเป็นการหมิ่นประมุข จะทำให้ตีความได้ไปในทิศทางเดียวเท่านั้นคือแนวทางที่สอง
5. การฟ้องผมในกรณีนี้ถือว่าเป็นการฟ้องทุกคนที่มีอุดมการณ์ประชาธิปไตย อุดมการณ์ประชาธิปไตยระบุไว้ว่าพลเมืองของประเทศชาติมีหน้าที่ที่จะเคารพมติเสียงส่วนใหญ่ของพี่น้องประชาชน แต่ไม่มีหน้าที่ที่จะทำตามคำสั่งของ "กลุ่มคน"ที่ตั้งตัวขึ้นมาเป็นใหญ่โดยไม่ได้ผ่านกระบวนการประชาธิปไตย ผมขอยืนยันอุดมการณ์ดังกล่าว
6. มีบางคนต้องการจะสร้างภาพว่าประเทศไทยไม่มีวัฒนธรรมทางการเมืองที่เป็นประชาธิปไตยเหมือนตะวันตกหรือประเทศอารยะ บุคคลเหล่านี้มีแต่จะทำลายชื่อเสียงอันดีงามของประเทศไทย เพราะในความเป็นจริงภาคประชาชนไทยมีเกียรติยศอันยาวนานในการเปิดพื้นที่ประชาธิปไตยในสังคมของเรา ผมถือว่านี่คือวัฒนธรรมประชาธิปไตยของไทยอันแท้จริง
7. ถ้าเกิดคดีขึ้นจากการฟ้องครั้งนี้จงเข้าใจอย่างชัดเจนว่าเรื่องนี้ จะก่อให้เกิดความสนใจและการถกเถียงอย่างกว้างขวางจะไม่มีการจำกัดไว้ในขอบเขตของศาล หรือ กรอบนิติศาสตร์แคบๆ แต่ถ้าเราจะพิจารณากรอบนิติศาสตร์ คำถามที่ท้าทายเราทุกคนในขณะนี้ก็คือ ประเทศไทย สังคมไทย ใช้กรอบนิติศาสตร์ที่มีความชอบธรรมตามระบอบประชาธิปไตยหรือประเทศไทยสังคมไทย ตกอยู่ภายใต้กฎหมู่ของคนที่ถือปืนและคุมรถถัง
8. ประชาธิปไตยจะมีจริงก็ต่อเมื่อเราเคารพคนจนในสังคมไทยซึ่งเป็นคนส่วนใหญ่ ประชาธิปไตยจะไม่มีความหมายถ้าไม่มีความเป็นธรรมทางเศรษฐกิจ ดังนั้นถ้าจะมีการล้มรัฐบาลของนายทุนทักษิณที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนแต่ในขณะเดียวกันเอาใจใส่คนจน เราทุกคนมีหน้าที่ที่จะเสนออะไรที่ดีกว่าประชานิยมของไทยรักไทย นั้นคือการสร้างระบบสวัสดิการถ้วนหน้าที่เรียกว่ารัฐสวัสดิการ โดยใช้งบประมาณจากการเก็บภาษีก้าวหน้าจากคนรวย เพราะสังคมไทยมีเศรษฐีติดอันดับโลกหลายคนเหลือเกิน สังคมไทยคงงดงามถ้าประชาธิปไตยแบบนี้เบ่งบาน
โลกใบใหม่เราร่วมกันสร้างได้
อ่านข่าวทนายความแจ้งจับ "ใจ อึ๊งภากรณ์" หมิ่นนายกฯแต่งตั้งคือหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)