นักข่าวกัมพูชา 2 คนถูกจับกุมขณะทำข่าวการประท้วงต้านไล่รื้อที่ดินในจังหวัดพระสีหนุ นักข่าวทั้งสองคนก็ถูกจับกุมในขณะถ่ายทอดสดไลฟ์สตรีมมิง องค์กรสื่อและสิทธิมนุษยชนมองว่าเป็นการคุกคามสื่อและแสดงให้เห็นบรรยากาศลิดรอนเสรีภาพสื่อโดยน้ำมือรัฐบาลและเศรษฐีในกัมพูชา

ฮุน โสกา และ แกว รัตนา 2 นักข่าวที่ถูกจับกุม (ที่มา:facebook/TN TV)

26 ก.ค. 2562 เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา (23 ก.ค.) สื่อวอยซ์ ออฟ เดโมเครซี รายงานว่า นักข่าว ฮุน โสกา และ แกว รัตนา จากสื่อออนไลน์ประเทศกัมพูชาถูกจับกุมตัวขณะกำลังถ่ายทอดสดแบบไลฟ์สตรีมมิงการประท้วงข้อพิพาทเกี่ยวกับที่ดินในสีหนุวิลล์ ซึ่งมีครอบครัว 20 ครอบครัวประท้วงด้วยการพยายามสกัดกั้นเครื่องยนต์หนักของบริษัทรื้อถอนไม่ให้รื้อถอนที่ดินของพวกเขา

ผู้ที่ให้ข่าวต่อสื่อในเรื่องนี้คือ ซู โสภารี ตัวแทนของกลุ่มครอบครัวผู้ประท้วง ซูเปิดเผยว่าข้อพิพาทดังกล่าวเป็นข้อพิพาทระหว่างพวกเขากับบริษัทไทยบุญรุ่งในสีหนุวิลล์ เป็นความขัดแย้งที่ดำเนินมาเป็นเวลามากกว่า 20 ปี แล้ว

ในเหตุการณ์ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 19 ก.ค. ที่ผ่านมามีเจ้าหน้าที่สารวัตรทหารเข้าไปบอกให้นักข่าวหยุดถ่ายทำ หลังจากนั้นจึงจับกุมพวกเขาและผู้ประท้วงอีก 5 ราย จากนั้นหน่วยงานสารวัตรทหารของกัมพูชาก็แถลงว่าพวกเขาจับกุมนักข่าวทั้ง 2 รายด้วยข้อหา "ยุยงปลุกปั่น" โดยอ้างว่านักข่าวสองคนนี้ถามคำถามในทำนองยั่วยุกับกลุ่มคนที่ชุมนุม ซึ่งข้อหายุยงปลุกปั่นและขัดขวางการทำงานของเจ้าหน้าที่ทางการในกัมพูชามีโทษจำคุกตั้งแต่ 1 วันถึง 1 ปี

ส่วนชาวบ้าน 5 รายที่ถูกจับกุมจากการชุมนุมในครั้งนี้ถูกกล่าวหาว่ายึดครองที่ดินส่วนบุคคลมาเป็นของตัวและยังคงถูกไต่สวนอยู่ในชั้นศาล

นอกจาก ฮุน โสกา จะเป็นนักข่าวออนไลน์แล้วเขายังเป็นประธานชมรมผู้สื่อข่าวอิสระ (CIJ) ซึ่งเป็นกลุ่มตัวแทนของสื่อที่มีคนปฏิบัติงานกลุ่มเล็กๆ ในชนบทของกัมพูชา เขาเคยถูกฟ้องร้องในคดีอื่นมาก่อน เช่น คดีที่เขาถูกฟ้องเพราะไปทำข่าวเรื่องที่มีการกล่าวหาว่าศุลกากรในจังหวัดกำปอตมีการประพฤติมิชอบเกิดขึ้้น และในอีกคดีหนึ่งเขาถูกฟ้องในตอนที่ไปทำข่าวเรื่องข้อพิพาทที่ดินอีกแห่งหนึ่งในจังหวัดพระสีหนุ

ทาง CIJ ออกแถลงการณ์หนึ่งวันหลังจากการจับกุมเรียกร้องให้รัฐมนตรีกระทรวงข้อมูลข่าวสาร เขียว กันหะริด เข้าแทรกแซงสถานการณ์และสั่งให้มีการปล่อยตัวนักข่าวที่ถูกจับกุมโดยทันที เพราะการจับกุมในครั้งนี้ถือเป็นการละเมิดเสรีภาพสื่อร้ายแรง

ทางด้านน้องชายของแกว รัตนา เปิดเผยเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา (22 ก.ค.) ว่าเขาได้ทนายความเพื่อว่าความแก้ต่างให้กับพี่ชายตัวเองแล้ว เขาบอกอีกว่านักข่าวทั้งสองคนไม่ได้ก่ออาชญากรรมใดๆ จากการรายงานเรื่องการประท้วง

เมย์ ทิตธารา บรรณาธิการของสื่อ Khmer Times กล่าวว่าการจับกุมสองนักข่าวในครั้งนี้เป็นเรื่องน่ากังวลต่อนักข่าวรายอื่นๆ ในกัมพูชา จากการที่นักข่าวมีโอกาสเผชิญกับการถูกตัดสินลงโทษขณะพยายามทำงานของพวกเขาให้ลุล่วง เขาเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวนักข่าวเหล่านี้และพัฒนาให้กัมพูชามีเสรีภาพสื่อ

โฆษกของกระทรวงข้อมูลข่าวสารกัมพูชาแถลงว่าพวกเขาได้รับคำร้องจาก CIJ แล้วแต่ขอเวลาสอบสวนทำความเข้าใจกับคดีมากกว่านี้ ทางด้านโฆษกตำรวจกัมพูชาก็บอกว่าเขามีหลักฐานแสดงให้เห็นว่านักข่าวเหล่านี้ "ล้ำเส้นบทบาทของตัวเองในฐานะผู้แพร่ภาพกระจายเสียง"

แต่ เสิง เสนกรุณา โฆษกขององค์กรสิทธิมนุษยชน Adhoc ก็มองในเรื่องนี้ว่านักข่าวในกัมพูชาเผชิญความยากลำบากในการรายงานข่าวเพราะการกระทำจากเจ้าหน้าที่ทางการและจากนักธุรกิจที่ร่ำรวย ที่มีการปิดกั้นเสรีภาพสื่อ

องค์กรผู้สื่อข่าวไร้พรมแดนจัดให้กัมพูชาอยู่ในอันดับที่ 143 จากดัชนีเสรีภาพสื่อโลกในปีนี้ ซึ่งกัมพูชาตกอันดับมา 3 ปีติดต่อกันแล้ว ข้อมูลของศูนย์ชาวกัมพูชาเพื่อสิทธิมนุษยชน (CCHR) ระบุว่ามีนักข่าวอย่างน้อย 13 รายถูกสังหารในกัมพูชานับตั้งแต่ปี 2537 และเมื่อเดือน ก.พ. 2562 ก็มีเหตุทำร้ายซิม ชีพวิเชียร พิเสธ นักข่าวจากสมาคมสื่อกัมพูชาเพื่อเสรีภาพ เขาถูกผู้นำชุมชนและพวกเข้าโจมตีขณะกำลังถ่ายภาพและทำข่าวการจับปลาอย่างผิดกฎหมายในชุมชนเบิงเปียรัง ในเดือนเดียวกัน สร สิทธิ นักข่าวอายุ 18 ปีของ BTBP TV ออนไลน์ถูกฆาตกรรมที่จังหวัดกระแจ คนร้ายที่ไม่สามารถระบุตัวตนได้ขว้างก้อนหินใส่เขาขณะโดยสารรถจักรยานยนต์ จากนั้นก็ทุบตีทำร้ายจนเสียชีวิต

เรียบเรียงจาก

[Cambodia] Reporters arrested over live broadcast of land protest, SEAPA, Jul. 24, 2019

Reporters Arrested Over Live Broadcast of Land Protest, VOD, Jul. 23, 2019