รายละเอียดจดหมายเปิดผนึก 

เรื่อง การดำเนินการตรวจสุขภาพ และออกผลการตรวจสุขภาพ (ใบรับรองแพทย์) ให้กับแรงงานข้ามชาติ ตามมติคณะรัฐมนตรีวันที่ 29 ธันวาคม 2563

เรียน 1) ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ 2) นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่

สำเนาถึง 1)   รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข 2)   รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย

ในวันที่ 14 มกราคม พ.ศ.2564  มูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชนและการพัฒนา พร้อมทั้งเครือข่ายได้เข้าพบผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ ได้รับคำชี้แจงเบื้องต้นว่า การจัดเก็บค่าบริการตรวจโควิดมิได้เป็นคำสั่งของคณะกรรมการควบคุมโรคจังหวัดเชียงใหม่ มิได้เป็นคำสั่งของผู้ว่าราชการจังหวัด และจนถึงปัจจุบันยังไม่มีประกาศคำสั่งใดให้โรงพยาบาลเรียกเก็บค่าบริการสำหรับการตรวจโรคจากโควิด 19 จากแรงงานข้ามชาติ อย่างไรก็ดี ในทางข้อเท็จจริงแล้ว แรงงานข้ามชาติหลายคน ได้รับผลกระทบจากการใช้อำนาจทางปกครองของโรงพยาบาลในการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมจากแรงงานข้ามชาติไปแล้ว (โปรดดูใบเสร็จค่าตรวจคัดกรองฯ ที่แนบมากับหนังสือฉบับนี้) จากภาระค่าใช้จ่ายที่เพิ่มเติมขึ้นส่งผลให้เป็นข้อจำกัด อุปสรรคสำคัญสำหรับแรงงานข้ามชาติในการเข้าสู่กระบวนการขึ้นทะเบียนแรงงานข้ามชาติ  ทั้งนี้ หลังจากพบผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ มูลนิธิฯ พบว่า แม้ว่าโรงพยาบาลรัฐจะไม่เก็บเงินค่าตรวจโควิดก่อนวันที่ 25 มกราคมแล้วนั้น หลายโรงพยาบาลของรัฐมีการนัดตรวจสุขภาพหลังจากวันที่ 25 มกราคม และพบว่าหากแจ้งว่านำไปใช้กรณีอื่นนอกจากเพื่อลงตราวีซ่า โรงพยาบาลดังกล่าวสามารถตรวจได้ภายในวันนั้นที่มาแจ้งความประสงค์ขอตรวจได้เลย

ทางมูลนิธิฯ ขอแสดงความคิดเห็นว่าไม่เห็นด้วยและขอโต้แย้งการจัดเก็บค่าบริการสำหรับการตรวจโควิด 19 ของแรงงานข้ามชาติทุกกรณี โดยมูลนิธิฯ  เห็นว่าการจัดเก็บค่าใช้จ่ายสำหรับการตรวจโควิด 19 จำนวน 3,000 บาทเป็นการเพิ่มภาระที่สูงเกินกว่าแรงงานจะแบกรับได้ นอกจากนี้การตรวจโรคโควิด 19 ยังมีวิธีการอื่น เช่น การนำเงินกองทุนบริหารจัดการการทำงานของแรงงานต่างด้าว, การเลือกวิธีตรวจคัดกรองเบื้องต้นที่มีค่าใช้จ่ายต่ำกว่า หรือการใช้วิธีการตรวจเชิงรุกซึ่งรับผิดชอบโดยกระทรวงสาธารณสุข ประการสำคัญ การตรวจคัดกรองโควิด 19 ถูกกำหนดให้เป็นโรคต้องห้าม หน่วยงานสาธารณะสุขจึงไม่ควรกำหนดค่าใช้จ่ายที่แยกจากค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวกับกับการตรวจโรคต้องห้ามที่ได้กำหนดไว้แล้วในประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง การตรวจสุขภาพ และประกันสุขภาพ แรงงานต่างด้าว ฉบับที่ 1 ฉบับ ที่ 2 พ.ศ.2563 และมาตรการ ตรวจสุขภาพและประกันสุขภาพแรงงานต่างด้าว กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ.2563 ซึ่งได้มีการกำหนดอัตราค่าใช้จ่ายในการตรวจสุขภาพและประกันสุขภาพไว้แล้ว 

เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้อง และเกิดทางปฏิบัติของสถานพยาบาลต่าง ๆ ไปในทิศทางเดียวกัน บนพื้นฐานของความตระหนักถึงภาวะที่ไม่ปกติจากสถานการณ์โควิด-19 อีกทั้งทางเลือกในการตรวจคัดกรองที่มีอยู่หลากหลายแบบและหลากหลายต้นทุนภาระค่าใช้จ่าย มูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชนและการพัฒนา จึงเรียนมาเพื่อหารือ และขอให้ท่านชี้แจง ในประเด็นดังต่อไปนี้

1. มาตรการการตรวจโรคโควิด 19 ของแรงงานข้ามชาติทุกประเภท/กลุ่มในจังหวัดเชียงใหม่

2. ค่าใช้จ่ายสำหรับการขึ้นทะเบียนแรงงานข้ามชาติรวมถึงค่าตรวจโควิด 19 สำหรับแรงงานข้ามชาติคือจำนวนกี่บาท เป็นการกำหนดโดยหน่วยงานสาธารณสุขจังหวัด หรือจังหวัดเชียงใหม่ หรือหน่วยงานใด และเป็นการกำหนดขึ้นโดยอาศัยกฎหมายใดเป็นที่มาในการออกประกาศ/คำสั่ง/แนวทางปฏิบัติของสถานพยาบาล รวมถึงสอดคล้องและได้สัดส่วนตามหลักการในทางปกครองหรือไม่ อย่างไร

ทางมูลนิธิฯ ขอความกรุณาท่านตอบข้อหารือ/ชี้แจงดังกล่าว เป็นลายลักษณ์อักษร และเนื่องจากประเด็นนี้เป็นประเด็นเร่งด่วน มีผลต่อสถานะทางกฎหมายและสิทธิของแรงงานข้ามชาติจึงขอให้ท่านตอบ ภายใน 7 วัน เพื่อจะได้เป็นฐานการใช้สิทธิทางปกครองต่อไป