"บังเอิญ" ศิลปินอิสระอายุ 25 ปี ผู้พ่นสีใส่กำแพงพระบรมมหาราชวัง เมื่อ 28 มี.ค. 66 ถูกตั้งข้อหา พ.ร.บ.โบราณสถาน-พ.ร.บ.ความสะอาดฯ ก่อนศาลให้ประกัน ตั้งเงื่อนไขห้ามทำผิดลักษณะเดียวกันอีก

29 มี.ค. 2566 เว็บไซต์ ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน รายงานวันนี้ (29 มี.ค.) สืบเนื่องจากเมื่อ 28 มี.ค.ที่ผ่านมา เวลาประมาณ 17.30 น. เจ้าหน้าที่ตำรวจ 2 นายได้จับกุม "บังเอิญ" (นามสมมติ) ศิลปินอิสระ วัย 25 ปี ขณะกำลังพ่นสีสเปรย์สีดำ ฝั่งตรงข้ามสนามหลวง ใกล้สี่แยกศาลหลักเมืองกรุงเทพฯ เป็นข้อความ 112 พร้อมขีดทับ เครื่องหมายสัญลักษณ์ "อนาคิสต์" และตัว "P" ใส่กำแพงพระบรมมหาราชวัง โดยตำรวจผู้จับกุมได้เข้าควบคุมตัวด้วยการใช้เข่ากดศีรษะเพื่อให้นอนคว่ำราบกับพื้นและใส่กุญแจมือ ก่อนจะควบคุมตัวไป สน.พระราชวัง ในเวลาต่อมา 

'บังเอิญ' ศิลปินอิสระอายุ 25 ปี (ที่มา: ช่างภาพข่าว)

ต่อมา เวลา 19.00 น. ตำรวจได้ย้ายบังเอิญ ไปควบคุมตัวที่กองบังคับการตำรวจนครบาล 6 (บก.น.6) โดยไม่ยินยอมให้ทนายความเข้าพบ แม้ทนายความจะแจ้งว่าการสามารถพบและพูดคุยกับทนายความได้เป็นสิทธิขั้นพื้นฐานตามกฎหมายของผู้ถูกจับกุมทุกคน แต่ตำรวจยังคงปฏิเสธและไม่ให้ทนายความเข้าพบ นอกจากนี้ ตำรวจยังได้วางกำลังและวางแนวรั้วปิดกั้นทางเข้าและออก บก.น.6 

กระทั่งเวลาประมาณ 21.20 น. ทนายความจึงสามารถเข้าถึงตัวบังเอิญและให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายได้ ก่อนจะพบว่าบังเอิญได้รับบาดเจ็บและมีอาการปวดบริเวณใบหน้า และศีรษะ อันเนื่องมาจากการถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุมด้วยการใช้เข่ากดศีรษะให้นอนคว่ำลงไปกับพื้นเพื่อใส่กุญแจมือ

ภายหลังเจ้าหน้าที่ตำรวจจัดทำบันทึกจับกุมแล้วเสร็จ พบว่าบังเอิญถูกแจ้งข้อกล่าวหาใน 2 ข้อหาด้วยกัน ได้แก่ “ร่วมกันทำให้โบราณสถานเสียหาย ทำลาย หรือทำให้เสื่อมค่า” ตาม พ.ร.บ.โบราณสถานฯ มาตรา 32 และ “ขีด เขียน พ่นสี หรือทำให้ปรากฏด้วยประการใดๆ ซึ่งข้อความ ภาพ หรือรูปรอยใดๆ ที่กำแพงที่ติดกับถนนหรืออยู่ในที่สาธารณะ” ตาม พ.ร.บ.รักษาความสะอาดฯ มาตรา 12

ทั้งนี้ ความผิดตาม พ.ร.บ.โบราณสถานฯ มาตรา 32 ระวางโทษจำคุกสูงถึง 7 ปี และปรับไม่เกิน 700,000 บาท ส่วนความผิดตาม พ.ร.บ.รักษาความสะอาดฯ มาตรา 12 มีโทษปรับไม่เกิน 5,000 บาท เท่านั้น

เวลาประมาณ 00.05 น. เจ้าหน้าที่ตำรวจได้ควบคุมตัวบังเอิญไปตรวจร่างกายและร่องรอยการบาดเจ็บจากการถูกจับกุมที่โรงพยาบาลตำรวจ ก่อนจะถูกควบคุมตัวกลับมายัง บก.น.6 อีกครั้ง 

กระทั่งเวลาเช้าของอีกวัน (29 มี.ค. 2566) ในเวลาประมาณ 14.00 น. เจ้าหน้าที่ตำรวจและพนักงานสอบสวนได้ควบคุมตัวบังเอิญไปขอฝากขังต่อศาลอาญา รัชดาฯ ซึ่งต่อมาศาลอนุญาตให้ฝากขังผู้ต้องหาได้ตามคำร้องของพนักงานสอบสวน 

ทนายความจึงได้ยื่นขอประกันตัวบังเอิญต่อทันที ต่อมาศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวระหว่างสอบสวนไปจนถึงชั้นพิจารณา เว้นแต่โจทก์ฟ้องผู้ต้องหาในข้อหาที่หนักกว่า ให้ประกันตัวด้วยหลักทรัพย์เป็นเงินสด 50,000 บาท ได้รับความช่วยเหลือจากกองทุนราษฎรประสงค์ นอกจากนี้ ศาลยังกำหนดเงื่อนไข ‘ห้ามกระทำการใดในลักษณะเดียวกันนี้อีก’ เนื่องจากศาลเห็นว่าผู้ต้องหาเคยมีประวัติการกระทำในลักษณะเดียวกันมาก่อน บังเอิญจึงได้รับการปล่อยตัวชั่วคราวและเดินทางกลับในทันที

สำหรับ ‘บังเอิญ’ คือศิลปินอิสระชาวขอนแก่น ปัจจุบันอายุ 25 ปี ชอบใช้ชีวิตสันโดษ ทำงานศิลปะเพียงคนเดียว สนใจเรื่องการเมืองตั้งแต่เด็กราวๆ 10 ขวบ สมัยการชุมนุมของคนเสื้อแดงเมื่อปี 2553 โดยติดตามพ่อไปในที่ชุมนุม ก่อนเริ่มศึกษาและทำงานศิลปะทางการเมืองประเภท ‘Dark Art’ เกี่ยวข้องกับการวิพากษ์วิจารณ์มาตรา 112 โดยตรง เคยแสดงงานร่วมกับกลุ่มศิลปะปลดแอก ตั้งแต่ปี 2563-2564 และเข้าร่วมชุมนุมทั้งที่กรุงเทพฯ และที่ขอนแก่นอยู่หลายครั้ง

เมื่อต้นปี 2565 บังเอิญเคยถูกคุกคามจากเจ้าหน้าที่ตำรวจ โดยถูกตำรวจกว่า 10 นายบุกมาหาถึงห้องพักและควบคุมตัวไปที่ สภ.เมืองขอนแก่น โดยไม่มีการแสดงหมายจับ หมายเรียก หรือแจ้งสิทธิใดๆ กับบังเอิญ ในวันนั้นเขาถูกให้บังคับให้ลบภาพผลงานตัวเองออกจากเฟซบุ๊กด้วยราว 12-13 ภาพ โดยตำรวจอ้างว่า งานศิลปะที่บังเอิญทำอยู่นั้นเข้าองค์ประกอบความผิดมาตรา '112' และจะถูกแจ้งจับตอนไหนก็ได้ บังเอิญยังถูกข่มขู่ไม่ให้ทำงานศิลปะในลักษณะพาดพิงสถาบันกษัตริย์ต่อไปในอนาคตอีกด้วย