28 ก.ย. 2567 ที่คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ ประชาไทจัดเสวนา “ทิชชู่ 1 บาท หมาล่า และรถอีวี : ปัญหาเศรษฐกิจไทยใต้อำนาจทุนจีน” ส่วนหนึ่งของซีรีส์เสวนา “ประเทศไทยในรอบ 20 ปี” โดยกิจกรรมนี้จัดขึ้นในวาระครบรอบ 20 ปี ก่อตั้งสำนักข่าวประชาไท 

ปองขวัญ สวัสดิภักดิ์ อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวถึง ในประเด็นสงครามการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ต่อว่าสหรัฐฯ มองจีนเป็นคู่แข่งนับตั้งแต่รัฐบาลโอบามาแล้วและหลังการเลือกตั้งประธานาธิบดีไม่ว่ากมลา แฮริส หรือ โดนัลด์ ทรัมป์จะชนะการกีดกันการค้าจากจีนก็อาจจะยังคงมีเหมือนเดิมแค่ต่างกันในระดับกำแพงภาษีสินค้าเท่านั้นและสภาวะแบบนี้อาจดำรงอยู่ไปจนกว่าสหรัฐฯ จะเห็นจีนไม่สามารถขึ้นมาแข่งขันได้ทั้งในทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยีที่จะใช้นำไปผลิตอาวุธสงคราม

อย่างไรก็ตาม สภาวะการกีดกันทางการค้าที่มีต่อกันระหว่างสหรัฐฯ และจีนในทางปฏิบัติกลับไม่ทำให้การนำเข้าสินค้าลดลงได้ไม่มากนักและเมื่อลดไปแล้วก็ยังกลับเพิ่มขึ้นมาใหม่ด้วย แต่สภาวะนี้ก็ยังทำให้บริษัทจีนกำไรลดลงอยู่และในที่สุดทางฝั่งจีนก็ไม่สามารถลดราคาได้อีกเพราะกำไรลดลงมาจนใกล้เคียงกับต้นทุนการผลิตสินค้าแล้ว แต่การจะส่งสินค้าไปที่อื่นก็ต้องเผชิญกับข้อกำหนดเรื่องมาตรฐานสินค้าในยุโรปทำให้สินค้าจากจีนกระจายไปยังประเทศที่ข้อกำหนดเรื่องมาตรฐานสินค้าไม่เข้มแข็งนัก

นอกจากนั้นในช่วงที่ผ่านมารัฐบาลไบเดนยังออกข้อกำหนดห้ามประเทศอื่นใช้เครื่องมือของสหรัฐฯ ในการผลิตชิปจนเกิดสภาวะชิปขาดตลาดอยู่ช่วงหนึ่งแล้วก็ยังห้ามนักลงทุนของสหรัฐฯ ไปลงทุนในอุตสาหกรรมเทคโนโลยีของจีนด้วยจะทำให้เกิดการลงทุนย้อนกลับไปที่สหรัฐฯ แทน และถ้ากระแสยังคงเป็นแบบนี้ต่อไปก็อาจทำให้ไทยไม่ได้ประโยชน์จากสงครามการค้าครั้งนี้

ปองขวัญยังมีคำถามด้วยว่าสุดท้ายแล้วสินค้าที่ประเทศส่งออกไปมีส่วนที่เป็นของบริษัทไทยอยู่แค่ไหน หรือเราจะเป็นเพียงฐานการผลิตสินค้าให้กับบริษัทจากประเทศอื่นๆ