13 ธันวาคม 2518‬ เป็นวันที่สามของการประท้วงใหญ่หน้าศาลากลางจังหวัดปัตตานี สืบเนื่องจากเหตุการณ์นาวิกโยธินลงมือสังหารชาวบ้านหกคนด้วยการฆ่าปาดคอที่สะพานกอตอ แต่กลับมีผู้รอดชีวิตมาเล่าให้ชาวบ้านฟังจนเกิดการประท้วงดังกล่าว และในวันนี้เองที่มีระเบิดลงกลางกลุ่มผู้ประท้วงซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวบ้านและนักเรียนนักศึกษาจนมีผู้เสียชีวิตตามปรากฎในหน้าหนังสือพิมพ์เช้าถัดมา 12 คน

 

นานมาแล้ว ตกค่ำหลังการ์ตูนหลังข่าวช่องเจ็ด สองพี่น้องมักจะนอนซุกแขนแม่ เล่นซนตามประสา และหนึ่งในกิจกรรมที่พี่ชายมักจะทำและน้องชายเฝ้าดูคือการแคะสะเก็ดระเบิด‬ บนหลังที่เต็มไปด้วยรอยแผลเป็นของผู้เป็นแม่

 

สองพี่น้องอดไม่ได้ที่จะถามด้วยความอยากรู้ว่าไปโดนอะไรมา ผู้เป็นแม่จึงเล่าให้ฟังว่า ครั้งหนึ่งเมื่อยังเป็นวัยรุ่น ได้เข้าร่วมชุมนุมประท้วงที่ศาลากลางปัตตานี เพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมแก่ผู้สูญเสีย แต่ในการประท้วงวันที่สามก็มีระเบิดตกใส่กลางผู้ชุมนุมตรงจุดใกล้กับที่แม่ยืนอยู่พอดี และแม่ก็เป็นคนนึงที่โดนระเบิดเต็มแผ่นหลังและมีสภาพไม่ต่างจากผู้เสียชีวิต อันที่จริงก็คงนับว่าเสียชีวิตเพราะหยุดหายใจไปแล้ว แพทย์ก็ทำการรักษาและยื้อชีวิตไว้ได้พร้อมๆกับการใช้มอร์ฟีนระงับปวดอย่างต่อเนื่องหลังจากการผ่าตัดจนมีอาการติด และต้องใช้ยาแก้ปวดขนานแรงต่อมาอีกหลายปี สิ้นคำบอกเล่า ผู้เป็นพ่อแอบได้ยินก็พูดเสริมว่า วันเดียวกันพ่อก็อยู่แถวนั้น แต่รอดระเบิดเพราะหิวข้าวและออกมาหาข้าวกินซะก่อน

 

สองพี่น้องยังคงแคะสะเก็ดระเบิดบนหลังแม่ต่อมาอีกนานจนโต และมารู้ว่ากระดูกสันหลังแม่มีรอยร้าวจากระเบิดก็เมื่อทั้งสองคนเรียนจบมหาวิทยาลัยแล้ว

 

ลูกๆ จดจำเรื่องนี้ได้ดีด้วยฟังอยู่บ่อยครั้ง จำฝังใจจนยากจะลืมว่า นับตั้งแต่วันนั้นเมื่อ 40 ปีที่แล้ว แม่ยังคงเจ็บปวดจากเหตุการณ์นั้นมาจนถึงปัจจุบัน แต่อย่างน้อยแม่ก็รอดมาจนคลอดลูกทั้งสามคน และมีเรื่องเล่าให้ลูกคนกลางผู้คลอดออกมาในอีกสิบปีหลังแม่โดนระเบิด ได้มานั่งเล่าเรื่องของแม่ให้คนรับรู้หน้ามือถือในวันครบรอบ 40 ปีของเหตุการณ์นั้น

 

ปล. รายชื่อผู้เสียชีวิตถูกแก้ไขภายหลังเป็น 11 ราย หลังจากได้รับแจ้งว่าแม่พ้นขีดอันตราย