ฮิวแมนไรท์วอทช์แสดงความกังวลหลัง 'อ็อด ไชยะวง' นักกิจกรรมกลุ่มผู้วิจารณ์รัฐบาลลาวคอมมิวนิสต์หายตัวไปราว 2 สัปดาห์แล้ว ในขณะที่เขาอยู่ในสถานะผู้แสวงหาที่ลี้ภัยไปประเทศที่สาม ฮิวแมนไรท์วอทช์ระบุประเทศในภูมิภาคนี้มักเกิดเหตุบังคับสูญหายต่อนักกิจกรรมทางการเมือง

อ็อด ไชยะวง (แฟ้มภาพ)

ฮิวแมนไรท์วอทช์ออกคำแถลงเรียกร้องให้รัฐบาลไทยสืบสวนสอบสวนกรณีการบังคับให้หายตัวไปของ อ็อด ไชยะวง นักกิจกรรมเรียกร้องประชาธิปไตยจากประเทศลาวที่ลี้ภัยมาอยู่ในไทย

อ็อดเป็นนักกิจกรรมชาวลาวอายุ 34 ปี ผู้เป็นที่รู้จักในฐานะนักวิจารณ์รัฐบาลลาว เขาหายตัวไปได้ประมาณ 2 สัปดาห์แล้วโดยมีคนพบเห็นเขาเป็นครั้งสุดท้ายที่บ้านพักในเขตบึงกุ่ม กรุงเทพฯ เมื่อ 26 สิงหาคมที่ผ่านมา การหายตัวไปของเขาทำให้มีความกังวลว่าเขาจะถูกบังคับให้หายสาบสูญในภูมิภาคที่มักจะกระทำเช่นนี้ต่อนักกิจกรรมทางการเมือง

แบรด อดัมส์ ผู้อำนวยการประจำเอเชียของฮิวแมนไรท์วอทช์กล่าวว่า รัฐบาลไทยควรจะให้ข้อมูลโดยทันทีว่าอ็อด สยาวง นักกิจกรรมลาวผู้วิจารณ์รัฐบาลตรงไปตรงมาหายตัวไปที่ไหน "ท้องถนนของกรุงเทพฯ ควรจะเป็นที่ๆ ปลอดภัยจากการลักพาตัวและการจับกุมอย่างไม่ชอบด้วยกฎหมาย"

อ็อดเป็นผู้ลี้ภัยที่กำลังรอสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) อนุมัติให้ไปตั้งรกรากในประเทศที่สามทำให้เขายังต้องอาศัยอยู่ในไทยช่วงก่อนหายตัวไป อ็อดมีส่วนเกี่ยวข้องกับกลุ่ม "ฟรีลาว" ซึ่งเป็นเครือข่ายแรงงานผู้อพยพและนักกิจกรรมพลัดถิ่นในกรุงเทพฯ พวกเขามักจะจัดการประท้วงอย่างสันติและเรียกร้องให้มีประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนในลาว

ฮิวแมนไรท์วอทช์ระบุว่าพวกเขามีความเป็นห่วงอย่างมากในเรื่องความปลอดภัยของอ็อด จากการที่รัฐบาลลาวมีการจับกุมและคุมขังโดยพลการต่อนักกิจกรรมที่ถูกมองว่าวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล ซึ่งรัฐบาลลาวมีกฎหมายที่ใช้ปราบปรามฝ่ายต่อต้านรัฐบาลอย่างกว้างขวาง เช่น กฎหมายห้ามโฆษณาต่อต้านรัฐบาลซึ่งมีบทลงโทษจำคุก 5 ปี หรือบทลงโทษสำหรับนักข่าวที่รายงานข่าวในเชิงวิพากษ์วิจารณ์การทำงานของรัฐบาลมีโอกาสถูกจำคุก 15 ปี

ทั้งนี้สมาชิกของ "ฟรีลาว" ยังกล่าวต่อฮิวแมนไรท์วอทช์อีกว่าพวกเขาตกอยู่ภายใต้การสอดแนมและข่มขู่คุกคามจากรัฐบาลไทยและลาว พวกเขาเชื่อว่าน่าจะเป็นเพราะรัฐบาลต้องการยับยั้งไม่ให้พวกเขาประท้วงหรือวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลลาวในช่วงที่กำลังจะมีารประชุมอาเซียนภาคประชาชนซึ่งจะจัดขึ้นในวันที่ 10-12 กันยายนนี้ ในกรุงเทพฯ

เพื่อนร่วมงานของอ็อดเคยแจ้งความเรื่องคนหายต่อตำรวจในวันที่ 2 กันยายน ที่ผ่านมาแต่ก็ไม่มีรายงานความคืบหน้าเกี่ยวกับการสืบสวนสอบสวนแต่อย่างใด ทางด้านโฆษกกระทรวงกลาโหมของรัฐบาลไทย พล.ท. คงชีพ ตันตระวาณิชย์ แถลงเมื่อวันที่ 6 กันยายน ที่ผ่านมาว่าไม่ทราบว่าอ็อดหายตัวไปที่ใด

กรณีการหายตัวไปของนักกิจกรรมลาวผู้นี้เกิดขึ้นหลังจากที่มีกรณีคล้ายๆ กันในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาจากการที่รัฐบาลไทยให้ความร่วมมือกับต่างชาติในการจับกุมและบังคับส่งตัวผู้ต่อต้านรัฐบาลประเทศนั้นๆ กลับประเทศ นอกจากนี้ยังเคยมีกรณีที่ผู้ลี้ภัยชาวไทยหายตัวไปจากบ้านพักในลาวตั้งแต่ปี 2559 และในเวลาต่อมาก็มีคนพบร่างผู้ลี้ภัย 2 รายที่แม่น้ำโขง มีการอัดคอนกรีตลงไปในท้องของพวกเขา อีกกรณีหนึ่งที่เกิดขึ้นเมื่อไม่นานนี้คือกรณีของ พอละจี รักจงเจริญ หรือ "บิลลี" ที่หายตัวไปเมื่อราว 5 ปีก่อนหน้านี้แต่เพิ่งพบศพของเขาในถังน้ำมันที่ทะเลสาบของอุทยานแห่งชาติเมื่อไม่นานนี้

ฮิวแมนไรท์วอทช์ระบุว่านับตั้งแต่ปี 2544 จนถึงตอนนี้ ในประเทศไทยเกิดเหตุนักกิจกรรมด้านสิทธิมนุษยชนถูกสังหารหรือหายสาบสูญมากกว่า 30 ราย

เรียบเรียงจาก

Thai government pressed over missing Lao activist Od Sayavong, The Guardian, 07-09-2019

Thailand: Lao Refugee Feared ‘Disappeared’, Human right Watch, 07-09-2019