คูค้ำ แก้วมะนีวงษ์ นักกิจกรรมสิทธิมนุษยชนกลุ่ม "ฟรีลาว" ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยได้เดินทางถึงแคนาดาแล้วโดยที่เขาจะขอลี้ภัยที่แคนาดาด้วยการขอการสนับสนุนจากหน่วยงานด้านผู้ลี้ภัยสหประชาชาติและกลุ่มสิทธิมนุษยชน หลังจากที่ก่อนหน้านี้เขาอยู่ภายใต้ความเสี่ยงจะถูกทางการไทยส่งตัวกลับลาวมาก่อน

คูค้ำ แก้วมะนีวงษ์ ผู้ที่ได้รับการรับรองสถานะผู้ลี้ภัยโดยสหประชาชาติ เป็นนักกิจกรรมชาวลาวที่เคยถูกทางการไทยตัดสินให้มีความผิดฐานอยู่อาศัยเกินกำหนด และมีแผนการจะส่งตัวเขากลับลาวซึ่งเป็นคำตัดสินที่มาจากการดำเนินคดีในไทยแบบปิดลับไม่เปิดเผยต่อสาธารณชน

ก่อนหน้านี้ทางการลาวจับกุมคูค้ำ จากที่เขาทำงานรณรงค์ที่เขาบอกว่าวางมือจากงานแบบนี้มาเป็นเวลามากกว่า 2 ปีแล้ว

หลังจากที่เขาถูกตัดสินโดยทางการไทย ในเวลาต่อมาคูค้ำ  ได้รับการประกันตัวและอนุญาตให้ออกจากประเทศไทยเดินทางไปยังแคนาดาโดยได้รับความช่วยเหลือจากกลุ่มสิทธิมนุษยชนและสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) เขาเดินทางถึงแวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดา เมื่อวันที่ 11 มี.ค. ที่ผ่านมาหลังจากที่เปลี่ยนเครื่องที่เกาหลีใต้และกำลังอยู่ภายใต้การกักตัวเพื่อควบคุมโรคติดต่อตามกระบวนการป้องกันการระบาดของ COVID-19

ก่อนหน้าที่คูค้ำ จะเดินทางออกจากสนามบินสุวรรณภูมิเขาให้สัญญาว่าจะยังคงต่อสู้ต่อไปในแคนาดา ในประเทศไทยไม่ปลอดภัยสำหรับเขา ทำให้เขาต้อง "ก้าวต่อไปข้างหน้า"

คูค้ำเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้งกลุ่มสิทธิมนุษยชน "ฟรีลาว" ที่ร่วมกันก่อตั้งโดยกลุ่มชาวลาวที่เป็นคนทำงานในไทยหรืออาศัยในประเทศไทยเพื่อส่งเสริมสิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตยในลาว เขาบอกว่าเขาหยุดงานกิจกรรมทางการเมืองมานานแล้วก่อนหน้าที่จะถูกจับกุมที่ต่อมากลายเป็นเงื่อนไขทำให้เขาได้รับการรับรองสถานะผู้ลี้ภัยจากยูเอ็น เขาบอกว่าเขาเต็มใจจะเดินทางลี้ภัยต่อไปยังประเทศที่สามถึงแม้ว่าจะอยากอาศัยอยู่ในไทยมากกว่า

เนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล นักศึกษาและนักกิจกรรมประชาธิปไตยในไทยกล่าวว่าเขารู้สึกโล่งใจที่ คูค้ำ เพื่อนของเขาสามารถเดินทางไปถึงแคนาดาได้เพราะก่อนหน้านี้เขาเคยเผชิญกับวิกฤตที่เกิอบจะทำให้เขาถูกส่งตัวกลับลาว จากที่ก่อนหน้านี้เคยมีชาวลาวในไทยถูกส่งตัวกลับลาวมาก่อนทำให้เขากลัวมากจนนอนไม่ได้

"ชีวิตของเขา ต่อสู้ดิ้นรนมาโดยตลอด เขาเคยต่อสู้มานานมากกว่า 1 เดือน แม้กระทั่งในช่วงที่ต่อสู้เพื่อเสรีภาพของประชาชนชาวลาว" เนติวิทย์กล่าว

ฟิล โรเบิร์ตสัน รองผู้อำนวยการของฮิวแมนไรท์วอทช์แสดงความยินดีต่อข่าวเรื่องที่คูค้ำ สามารถเดินทางออกจากไทยได้ โดยบอกว่าเขายินดีที่คูค้ำ ได้รับอนุญาตให้ออกจากไทย แต่เป็นเรื่องน่าเสียดายที่เขาไม่ควรจะต้องถูกคุมขังตั้งแต่แรกเพราะเขาไม่ได้ทำอะไรผิดเลย เขาไม่ใช่อาชญากร เขาเป็นแค่คนๆ หนึ่งที่ต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชน เขาไม่สมควรถูกจับกุมและคุมขัง

โรเบิร์ตสันพูดถึงสภาพที่นักกิจกรรมสิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตยชาวลาวต้องเผชิญในไทยอีกว่าพวกเขาเริ่มไม่อยากรวมตัวกันเพราะพวกเขากลัวว่าจะถูกส่งตัวกลับลาว

รัฐบาลลาวมักจะดำเนินการลงโทษอย่างหนักต่อกลุ่มผู้ต่อต้านรัฐบาล ผู้เรียกร้องประชาธิปไตย และผู้เรียกร้องให้เคารพสิทธิมนุษยชน ในประเทศคอมมิวนิสต์ที่มีรัฐบาลพรรคเดียวอย่างลาว และกลุ่มต่อต้านรัฐบาลที่อาศัยอยู่นอกประเทศก็มักจะถูกลงโทษอย่างรุนแรงหลังจากที่ถูกบังคับให้กลับประเทศลาว

ประเทศไทยให้ที่พักพิงแก่ผู้ลี้ภัยหลายแสนคนทั้งจากสงคราม จากภัยธรรมชาติ และหนีการละเมิดสิทธิมนุษยชนจากประเทศเพื่อนบ้าน อย่างไรก็ตามกลุ่มสิทธิมนุษยชนได้วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลเผด็จการของไทยจากกรณีที่เกิดขึ้นไม่นานนี้ที่มีการส่งตัวผู้ลี้ภัยและผู้ขอลี้ภัยกลับประเทศจีน จนทำให้พวกเขาเผชิญกับการทารุณกรรม การลงโทษ และการละเมิดสิทธิมนุษยชนอื่นๆ

ในเดือน พ.ย. 2564 มีกรณีที่รัฐบาลไทยจับกุมตัวและส่งตัวกลัวประเทศนักกิจกรรมชาวกัมพูชา 2 รายที่มาจากพรรคฝ่ายค้านซึ่งถูกแบนจากรัฐบาล นายกรัฐมนตรีฮุนเซนสั่งจับกุมหนึ่งในนักกิจกรรมดังกล่าวจากที่เขาเขียนบทกวีวิจารณ์ฮุนเซนลงในเฟสบุค

ในปี 2562 ก็มีกรณีที่บล็อกเกอร์ชาวเวียดนาม Truong Duy Nhat ถูกจับกุมโดยตำรวจไทยและถูกส่งตัวให้กับตำรวจเวียดนามที่นำตัวเขาข้ามพรมแดนไปยังลาวและเดินทางต่อไปยังเวียดนาม Nhat เป็นคนที่เขียนเนื้อหารายสัปดาห์ให้กับสื่อเรดิโอฟรีเอเชียภาษาเวียดนาม และถูกตัดสินจากรัฐบาลเวียดนามในปี 2563ให้ต้องโทษจำคุก 10 ปี โดยอ้างข้อหา "ใช้ตำแหน่งหน้าที่ในทางที่ผิด" จากคดีข้อพิพาทที่ดินที่มีมานานกว่า 10 ปีก่อนหน้านี้

เรียบเรียงจาก

Lao rights activist who faced deportation in Thailand arrives safely in Canada, Radio Free Asia, 11-03-2022