สำนักข่าว RFA รายงานว่าสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองยอมให้ประกันตัว 'ชู มันห์ ซอน' และชาวเวียดนามอีก 1 คน ที่มีสถานะเป็นผู้ลี้ภัยขององค์การสหประชาชาติแล้ว อีก 3 คนเป็นผู้ลี้ภัยหญิงและเด็กยังคงถูกกักตัวเพราะผลตรวจโควิดเป็นบวก

จากซ้ายไปขวา ชู มันห์ ซอน, เหงียน ธิ เลียน และ เหงียน วัน เตม บนรถห้องขังหลังจากถูกตำรวจไทยจับกุมตัวเมื่อวันที่ 8 เม.ย. 2565 ที่ผ่านมา | ภาพจากเฟซบุ๊กของ Mary Phuong (อ้างใน RFA)

15 เม.ย. 2565 สำนักข่าว RFA รายงานว่าสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองยอมให้ประกันตัว 'ชู มันห์ ซอน' และชาวเวียดนามอีก 1 คน ที่มีสถานะเป็นผู้ลี้ภัยขององค์การสหประชาชาติแล้ว อีก 3 คนเป็นผู้ลี้ภัยหญิงและเด็กยังคงถูกกักตัวเพราะผลตรวจโควิดเป็นบวก ก่อนหน้านี้พวกเขาถูกจับระหว่างขอเอกสารประกอบการลี้ภัยกับตำรวจ และถูกพาไปควบคุมตัวที่สถานกักกันของสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง พวกเขากังวลว่าอาจถูกส่งกลับเวียดนามไปดำเนินคดี เพียงเพราะมีความเห็นต่างจากรัฐบาล

ก่อนหน้านี้ ชู มันห์ ซอน และผู้ลี้ภัยชาวเวียดนามอีก 4 คนถูกจับระหว่างขอเอกสาร ณ ที่ทำการของสำนักงานตำรวจแห่งชาติเพื่อประกอบการลี้ภัยไปอยู่ที่แคนาดากับสมาชิกครอบครัว ซึ่งมีสถานะเป็นผู้ลี้ภัยขององค์การสหประชาชาติเช่นกัน ตำรวจพบว่าชู มันห์ ซอนและผู้ลี้ัภัยชาวเวียดนามคนอื่นๆ ไม่มีหนังสือเดินทาง ตำรวจจึงควบคุมตัวพวกเขาไปที่สถานกักกันของสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง และกังวลว่าอาจถูกส่งตัวกลับเวียดนาม โดยเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 8 เม.ย. ที่ผ่านมา 

ตร.ไทยจับกุมผู้ลี้ภัยเวียดนาม ขณะกำลังขอเอกสารจาก สตช.เพื่อลี้ภัยไปแคนาดา https://prachatai.com/journal/2022/04/98120

ใน พ.ศ. 2560 ชู มันห์ ซอน ถูกบังคับให้ต้องหนีออกจากเวียดนาม หลังจากถูกศาลตัดสินจำคุก 30 เดือนในข้อหา "ดำเนินการโฆษณาชวนเชื่อต่อต้านรัฐ" เขาเล่าว่าสถานการณ์คับขันทำให้พวกเขาต้องเดินทางออกจากเวียดนามในทันที จึงไม่สามารถพกหนังสือเดินทางออกมาได้ทัน คดีของชู มันห์ ซอน เกี่ยวข้องกับเยาวชนชาวคริสต์คาทอลิก และโปรเตสแตนต์ 14 คน ชู มันห์ ซอน เชื่อว่าหากเขาถูกส่งกลับเวียดนาม เขาจะต้องเผชิญกับโทษที่รุนแรงอย่างมาก เพราะเคยเป็นผู้มีความเห็นต่างทางการเมืองจากรัฐบาลเวียดนาม 

ผู้ลี้ภัยทั้ง 5 คนถูกพาตัวไปขึ้นศาลเพื่อดำเนินคดี ศาลตัดสินว่าผู้ลี้ภัยชาวเวียดนามผิดในข้อหาพำนักในประเทศไทยอย่างผิดกฎหมาย ต้องจ่ายค่าปรับ และอยู่ในการดูแลของสถานกักกันสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง เพื่อรอการผลักดันออกนอกประเทศ ชู มันห์ ชอน บอกว่าเขาเพียงคนเดียวต้องจ่ายเงินถึง 2,000 ดอลล่าร์ หรือประมาณ60,000 บาท และบอกว่า "พวกเรารู้สึกกังวลมาก เพราะผู้พิพากษาตัดสินว่าเราต้องจ่ายค่าปรับ และบอกว่าเราอาจถูกผลักดันออกจากประเทศ" 

ก่อนได้รับการประกันตัว ชู มันห์ ซอน และเงียน วัน เต็ม ต้องได้รับการพิสูจน์โดยสำนักงานข้าหลวงใหญ่ด้านผู้ลี้ภัยขององค์การสหประชาชาติก่อ ว่ามีสถานะเป็นผู้ลี้ภัยที่อยู่ในความดูแลโดยตรงจริงหรือไม่ จากนั้นจึงยื่นขอประกัน และจ่ายค่าธรรมเนียมการตรวจโควิด  ชู มันห์ ซอนระบุว่า ทนายความช่วยประกันตัวเขาและเงียน วัน เต็ม ผู้ลี้ภัยชาวเวียดนามอีกคนหนึ่งออกมาได้สำเร็จเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา (12 เม.ย.) อย่างไรก็ตาม เงียน ทิ เลียน และลูกอีก 2 คนยังคงถูกควบคุมตัวอยู่ เพราะผลตรวจโควิดเป็นบวก 

"ต้องขอบคุณความพยายามอย่างไม่รู้จบของทนายความของเรา และตัวแทนขององค์การสหประชาชาติ ช่วงก่อนหมดวันของเมื่อวาน สถานกักกันของสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองยอมให้ทนายความประกันตัวเราออกมา โดยมีเงื่อนไขว่าเราต้องไปแสดงตนที่สำนักงานของพวกเขาเป็นประจำทุกเดือน" ชู มันห์ ซอน บอกกับ RFA และเสริมว่าขณะนี้ทนายความกำลังพยายามประกันตัวนางเลียน และลูกๆ ออกมาเพื่อป้องกันการถูกผลักดันออกนอกประเทศ

เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกรังแกจากรัฐบาลด้วยเหตุผลทางการเมืองและเหตุผลทางศาสนา ผู้เห็นต่างจากรัฐบาลเวียดนามมักหนีมายังประเทศไทย และหวังเดินทางไปอยู่ในประเทศที่สาม เนื่องจากมีสำนักงานข้าหลวงใหญ่ด้านผู้ลี้ภัยแห่งองค์การสหประชาชาติ หรือ UNHCR ตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยไม่ได้เป็นภาคีสนธิสัญญาผู้ลี้ภัย พ.ศ. 2494 ขององค์การสหประชาชาติ ซึ่งห้ามไม่ให้ส่งผู้ลี้ภัยกลับไปยังประเทศภูมิลำเนา หากผู้ลี้ภัยเผชิญกับอันตรายต่อชีวิตหรือเสรีภาพของตนเอง ดังนั้น คนที่หนีมายังประเทศไทยก่อนจึงเผชิญกับความเสี่ยงจากการถูกจับกุมโดยสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง และถูกมองว่าเป็นผู้ลักลอบเข้าประเทศอย่างผิดกฎหมาย

ที่มา
Thai authorities release Vietnamese dissident with UN refugee status (Truong Son, RFA, 13 April 2022)