ทางการจีนเตือนลงโทษนักกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวที่วิจารณ์รัฐบาลปักกิ่งในประเด็นสิทธิมนุษยชนและการเมือง อ้างขัดต่อกฎหมาย ด้านกลุ่มสิทธิมนุษยชนห่วงความปลอดภัยนักกีฬา
สถานทูตจีนในกรุงวอชิงตัน ประเทศสหรัฐฯ จัดแถลงข่าวสั้นๆ ทางออนไลน์ในเชิงขู่ปรามนักกีฬาโอลิมปิกไม่ให้แสดงออกทางการเมืองในเชิงวิพากษ์วิจารณ์หรือพูดเรื่องอ่อนไหวของจีนในช่วงโอลิมปิกฤดูหนาว ณ กรุงปักกิ่ง ประเทศจีน ที่กำลังจะมีขึ้นในเดือน ก.พ.นี้ โดยอ้างเรื่องกฎหมายของจีน และ "จิตวิญญาณโอลิมปิก"
Yang Shu รองอธิบดีฝ่ายความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของคณะกรรมการโอลิมปิกจีน แถลงเมื่อวันที่ 19 ม.ค.ที่ผ่านมาว่า การกระทำใดๆ ก็ตามที่ "เป็นไปตามจิตวิญญาณของโอลิมปิก" จะได้รับการคุ้มครองอย่างแน่นอน แต่พฤติกรรมใดๆ หรือถ้อยคำใดๆ ก็ตามที่ "ขัดต่อจิตวิญญาณของโอลิมปิก และโดยเฉพาะอย่างยิ่งขัดต่อกฎหมายหรือข้อบังคับของจีน" จะถูกลงโทษ
Yang Shu อ้างว่า คณะกรรมการโอลิมปิกนานาชาติ (IOC) เองก็มีบทลงโทษของตัวเองถ้าหากมีการฝ่าฝืนกฎบัตรที่สั่งห้าม "การแสดงออกโฆษณาชวนเชื่อใดๆ เกี่ยวกับการเมือง, ศาสนา หรือเชื้อชาติสีผิว" ไม่ว่าจะในสถานที่แห่งใดก็ตามในช่วงที่มีการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก
แนวทางข้อกำหนดของ IOC ระบุว่า ถ้าหากมีการฝ่าฝืนกฎบัตรข้อ 50 จะให้มีการพิจารณาโดยคณะกรรมการโอลิมปิกประจำชาติของนักกีฬาที่ฝ่าฝืนกฎ จากนั้นจะเข้าสู่การพิจารณาของคณะกรรมการระดับนานาชาติ และสุดท้ายคือการพิจารณาของ IOC เอง จากนั้นจะมีการตัดสินลงโทษทางวินัยแยกส่วนเป็นรายๆ ไป
พื้นที่ของกีฬาเป็นหนึ่งในพื้นที่แสดงออกทางการเมืองมานานแล้ว รวมถึงกับกีฬาโอลิมปิกที่กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น เมื่อปี 2563 มีนักกีฬาทุ่มน้ำหนักหญิงจากสหรัฐฯ ราเวน ซอนเดอร์ส (Raven Saunders) ที่ประท้วงบนแท่นรับเหรียญเงินด้วยการชูมือไขว้กันเป็นตัว X (เอ็กซ์) ที่เป็นสัญลักษณ์ของการกดขี่ ซึ่งต่อมาทางทีมสหรัฐฯ ระบุว่า การกระทำของซอนเดอร์ส ไม่ได้ฝ่าฝืนกฎใดๆ ขณะที่ IOC หยุดการไต่สวนในเรื่องนี้ชั่วคราวหลังแม่ของเธอเสียชีวิตกะทันหันไม่นานหลังจากโอลิมปิกที่โตเกียวจบลง
จีนต้องเผชิญกับการวิพากษ์วิจารณ์จากนานาชาติในข้อกล่าวหาเรื่องการกดขี่ชาวมุสลิมอุยกูร์ จากที่สหประชาชาติ หรือ UN ระบุว่ามีชาวอุยกูร์ 1 ล้านคนถูกคุมขังอยู่ในค่ายกักกัน เพื่อปรับทัศนคติ ซึ่งทางการสหรัฐฯ และแคนาดา ระบุด้วยว่า การกระทำของจีนในซินเจียง ถือเป็น "การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์" ทำให้ทั้งสองชาตินี้ รวมถึงอังกฤษ และสหภาพยุโรป คว่ำบาตรเจ้าหน้าที่จีน และมีหลายประเทศที่บอยคอตทางการทูตต่อโอลิมปิกที่กรุงปักกิ่งด้วยเหตุผลเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชน
ทางการจีนปฏิเสธข้อกล่าวหาเหล่านี้มาโดยตลอด โดยในครั้งนี้พวกเขาก็ปฏิเสธเช่นกัน Jing Quan ทูตระดับเลขานุการตรีในสถานทูตจีน ประจำวอชิงตัน ปฏิเสธวาทกรรมที่ว่า สิ่งที่เกิดขึ้นในซินเจียงเป็น "การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์" และบอกว่าไม่ควรจะทำให้กีฬาเป็นการเมือง
โนอา ฮอฟฟ์แมน (Noah Hoffman) นักสกีตัวแทนทีมชาติสหรัฐฯ และเคยเข้าร่วมโอลิมปิกมาแล้ว 2 สมัย แนะนำให้นักกีฬาไม่พูดเรื่องการเมืองในจีน โดยอ้างเหตุผลเรื่องความปลอดภัย ฮอฟฟ์แมน กังวลว่า นักกีฬาที่พูดเรื่องการเมืองในจีนอาจจะไม่เพียงแค่ถูกลงโทษจากทางการแต่อาจจะถึงขั้นถูกอุ้มหายได้ โดยยกตัวอย่างกรณีของนักเทนนิส ‘เผิงฉ้วย’ นอกจากนี้ เขายังกังวลว่า นักกีฬาจะถูกลงโทษจาก IOC ด้วย ฮอฟฟ์แมนกล่าวถึงเรื่องนี้ในการแถลงข่าวที่จัดโดยองค์กรฮิวแมนไรท์วอทช์
สำหรับกรณีของเผิงฉ้วย เธอเคยหายตัวไปช่วงหนึ่งหลังออกมากล่าวหาว่า ผู้นำระดับสูงในพรรคคอมมิวนิสต์จีน เคยล่วงละเมิดทางเพศต่อเธอ แต่ในเวลาต่อมา สื่อของทางการจีนก็พยายามนำเสนอภาพและวิดีโอ เพื่อแสดงให้เห็นว่า เธอยังปลอดภัยและทำกิจกรรมต่างๆ ตามปกติ แต่ก็ยังมีบางส่วนที่กังขาว่าจะเป็นการจัดฉากจากรัฐบาลหรือไม่
ทางด้าน ร็อบ โคเลอร์ (Rob Koehler) ก็กล่าวในการแถลงข่าวของฮิวแมนไรท์วอทช์ว่า ให้นักกีฬาระวังการพูดเรื่องสิทธิมนุษยชนระหว่างเข้าร่วมโอลิมปิกฤดูหนาวในจีน เพราะที่นั้นไม่มีกลไกการคุ้มครองที่ดีพอสำหรับนักกีฬาในการแสดงออกเรื่องนี้ และแม้แต่ IOC เองก็ไม่ได้ออกตัวว่าจะคุ้มครองความปลอดภัยให้กับนักกีฬา
เรียบเรียงจาก
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)