พลันที่รัสเซียบุกยูเครน “ขวาไทย” ก็ชัดเจนเลือกข้าง ผู้รุกราน ขณะที่คนรุ่นใหม่คนรักประชาธิปไตย ก็ประณามรัสเซียทันควัน อะไรทำให้เกิดการแบ่งข้างอัตโนมัติ

“ขวาไทย” อันได้แก่สื่อสลิ่ม IO อ้างชาติศาสน์กษัตริย์ ปกป้องรัฐประหารสืบทอดอำนาจ ปลุกเกลียดชังเสื้อแดงสามกีบแม้วทอน เหมือนลูกเสือชาวบ้านกระทิงแดงเมื่อ 40 ปีก่อน “ฆ่าคอมมิวนิสต์ไม่บาป” วันนี้ทำไมกลับมาเชียร์จีนรัสเซีย เกลียดอเมริกาโลกตะวันตก

ตอบง่ายๆ 3 คำ “เสรีภาพ ประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน” คือเส้นแบ่งโลกปัจจุบัน ตั้งแต่การเมืองในประเทศ ไปจนการเลือกขั้วสงครามเย็นรอบใหม่

เห็นชัดไหม สลิ่มไทยรักลุงตู่ ท่องตามจีนมานานแล้วว่า “เสรีภาพ ประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน” นั้นเป็น “แบบฝรั่ง” หรือแบบตะวันตก

แล้วแบบไทยแบบจีนแบบรัสเซียเป็นไง ก็จับกุมคุมขัง ตั้งแต่แกนนำราษฎร โจชัว หว่อง ไปจนคนรัสเซียต่อต้านสงคราม

การแบ่งขั้วในโลกยุคปัจจุบันจึงเปลี่ยนจากสงครามเย็นระหว่าง “โลกเสรี” กับ “คอมมิวนิสต์” มาเป็นการต่อสู้ระหว่างความคิดเสรี ปกป้องสิทธิเสรีภาพ กับรัฐอำนาจนิยม ชาตินิยม รัฐศาสนา หรือรัฐสมบูรณา ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นเผด็จการแบบพม่า แต่เป็นระบอบพรรคเดียวแบบจีน หรือมาจากการเลือกตั้งผูกขาดแบบ ปูติน เบลารุส หรือชนะเลือกตั้งจริงๆ ก็มี อย่างประธานาธิบดีขวาจัดของบราซิล หรือ BJP พรรคชาตินิยมฮินดูที่เป็นรัฐบาลอินเดีย

แต่นักวิเคราะห์ส่วนใหญ่แบ่งขั้วตามมหาอำนาจ อเมริกา จีน รัสเซีย แล้วจับประเทศต่างๆ แยกค่าย โดยไม่มองว่ามันมีการต่อสู้ทางความคิดทับซ้อนกัน เช่นในยุคทรัมป์ แม้แข็งกร้าวกับจีน ก็ถูกฝ่ายลิเบอรัลต่อต้านจากการเหยียดผิวชาติพันธุ์

คำว่าขวาซ้าย ในปัจจุบันจึงเปลี่ยนไป เป็นการต่อสู้ระหว่างอำนาจนิยมกับสิทธิเสรีภาพ ไม่เหมือน “ขวาพิฆาตซ้าย” ยุคสงครามเย็น ที่อเมริกาส่งออกรัฐประหาร หนุนรัฐบาลเผด็จการปราบประชาชน เพื่อหยุดยั้งการต่อสู้ของพรรคคอมมิวนิสต์

อันนี้พูดแล้วก็ขำๆ เพราะคนรุ่นใหม่บางคนเกลียดรัสเซียเกลียดจีนเกลียดเกาหลีเหนือ แล้วด่าเผด็จการคอมมิวนิสต์ ยกย่องอเมริกา ว่าส่งทหารมาตายเพื่อไม่ให้คอมมิวนิสต์ยึดครองประเทศไทย อ้าว งั้นก็ต้องสนับสนุนการเข่นฆ่า 6 ตุลาใช่ไหม

คนรุ่นใหม่ยุค 60-70 ในเอเชียในแอฟริกาละตินอเมริกา ถ้ารักเสรีภาพรักความเป็นธรรม ก็กลายเป็นคอมมิวนิสต์เกือบทั้งนั้น เพราะยุคนั้นคำว่า “โลกเสรี” ไม่มีจริง มีแต่อเมริกาหนุนรัฐประหาร อย่างที่ชิลี ที่อินโดนีเซีย ฆ่าคนตายหลายแสนคน คุณอาจเกลียดเกาหลีเหนือ แต่รู้ไหม สมัยสงครามเกาหลี ทหารเกาหลีใต้จับพวกที่สงสัยว่าเป็นคอมมิวนิสต์ฆ่าทิ้ง 1-2 แสนคน เผด็จการในละตินอเมริกา ก็โหดอย่างที่เปรียบเปรยกันว่า ตัดหัวพ่อแม่ลูกมาเรียงบนโต๊ะอาหารหน้าตาเฉย

ลัทธิคอมมิวนิสต์นั้นมีหลายอย่างก้าวหน้า เช่น คนที่เกิดก่อนคุณร้อยปี แต่ไม่เชื่ออิทธิปาฏิหาริย์ โลกนี้ไม่มีพระเจ้าองค์ใด ไม่เชื่อบุญทำกรรมแต่ง คนเกิดมาเท่ากัน ขอเพียงกล้าเปลี่ยนแปลง ฯลฯ แต่ผิดพลาดมหันต์ตรงที่ชนะแล้วหวังสร้างความเท่าเทียมโดยใช้อำนาจบังคับ จำกัดทรัพย์สินส่วนบุคคล ทำให้คนไม่มีแรงจูงใจในการผลิต เศรษฐกิจหายนะ แปลงอุดมการณ์เป็นอาวุธเข่นฆ่ากันอย่างช่วงปฏิวัติวัฒนธรรม กระทั่งเติ้งเสี่ยวผิงหันมา กระตุ้นทุนนิยม เพราะตระหนักว่าต้องทำให้คนอยากรวย เศรษฐกิจจึงเฟื่องฟู

เวลามองความเติบโตของจีนจึงต้องเข้าใจทั้งสองด้าน จุดแข็งคือความเป็นคอมมิวนิสต์ ระบบจัดตั้ง วิธีคิดวิธีทำงานที่มีประสิทธิภาพ แต่ความเป็นเผด็จการก็พร้อมจะเหลิงอำนาจ ผิดพลาด คอร์รัปชั่น ไม่ใช่สรุปแบบสลิ่มไทยว่า เพราะเป็นเผด็จการทำให้จีนเจริญ

โซเวียตล่มสลาย รัสเซียเข้าสู่ประชาธิปไตยฉุกละหุกยุคเยลต์ซิน ในสุญญากาศอำนาจ เกิดกลุ่ม oligarchs ฟาดเค้กสัมปทานแก๊สน้ำมันทรัพยากรธรรมชาติ เป็นมหาเศรษฐีพริบตา บนความยากจนของประชาชน ปูตินชาญฉลาดในการปราบ oligarchs บางคนแล้วเอามาเป็นพวก ชูความเข้มแข็งมั่นคงของชาติ จนสามารถผูกขาดอำนาจ

ขณะที่ฝั่งอเมริกา หลังแพ้สงครามเวียดนาม ด้วยแรงผลักดันจากฝ่ายก้าวหน้า ที่ต่อต้านสงคราม ต้านเหยียดผิวเหยียดเพศ ก็เลิกสนับสนุนเผด็จการ หันมาสร้างกติกาการค้าเสรี ซึ่งมีเงื่อนไขสำคัญคือ ความเป็นประชาธิปไตย มีนิติรัฐคุ้มครองการค้าการลงทุน และสิทธิมนุษยชน ห้ามกดขี่แรงงาน

โลกหลังสงครามเย็น จึงเข้าสู่เศรษฐกิจเสรีนิยมใหม่ ซึ่งด้านหนึ่งก็เชื่อมโลกเข้าด้วยกัน เชื่อมความคิดเสรีประชาธิปไตย แต่อีกด้านหนึ่งก็ยิ่งเหลื่อมล้ำ จนเกิดการต่อต้าน ทั้งก่อการร้าย รัฐศาสนา รัฐชาตินิยม อำนาจนิยมต่างๆ ต้านทุนข้ามชาติ แล้วพานโทษว่าประชาธิปไตยสิทธิมนุษยชนเป็นกลไกรุกราน

โลกสองขั้วในยุคต่อไปนี้ จึงไม่ใช่เรื่องของมหาอำนาจ แต่เป็นเรื่องของประชาชนที่ตระหนักในสิทธิเสรีภาพ ซึ่งเมื่อเห็นภาพรัสเซียรุกรานยูเครนผ่านโลกออนไลน์ที่เชื่อมเราเข้าด้วยกัน ก็ประณามในทันที โดยไม่ใช่เข้าข้างอเมริกา เพราะถ้าอเมริกาทำอย่างนี้ก็ต้องด่าเหมือนกัน

ในทางกลับกัน โลกของประชาชนก็ย้อนแย้งกับโลกของทุน เช่นพอมีข่าวรัสเซียยูเครนเจรจากัน หุ้นก็ขึ้นทั้งโลก โดยไม่สนใจว่า ยูเครนได้รับความเป็นธรรมหรือไม่ นี่ถ้ายูเครนแพ้หุ้นคงพุ่งทันใด

เราไม่ได้อยู่กับฝ่ายไหน แต่ประชาชนผู้รักเสรีภาพประชาธิปไตยทั้งโลกเป็นพี่น้องกัน

ที่มา: ข่าวสดออนไลน์ www.khaosod.co.th/politics/news_6937233