12 ก.พ. 2566 มีรายงานข่าวการจับกุมนักข่าวและผู้ประท้วงนโยบายโควิดเป็นศูนย์ของจีนดำเนินไปอย่างเงียบๆ มาตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว แต่เริ่มกลายเป็นประเด็นได้รับความสนใจหลังเพื่อนของ 'เฉาจื่อซิน' บรรณาธิการหญิงวัย 26 ปีที่ถูกจับ เผยแพร่วิดิโอที่เธออัดเตรียมไว้เมื่อกลางเดือน ม.ค. 2566 และกลายเป็นสัญลักษณ์ของการต่อต้านพรรคคอมมิวนิสต์จีนโดยไม่ตั้งใจ

ในวิดิโอ ระบุว่าเธอและกลุ่มเพื่อนได้นำเทียน ดอกไม้ และกระดาษเขียนข้อความกวี มาร่วมกิจกรรมที่แม่น้ำเลี่ยงหม่าในกรุงปักกิ่ง ในตอนกลางคืนของวันที่ 27 พ.ย. 2565 เพื่อรำลึกเหตุการณ์เพลิงไหม้ที่เมืองอุรุมชีในซินเจียง คาดว่ามีผู้เสียชีวิต 10 ราย และบาดเจ็บ 9 ราย นำไปสู่การตั้งคำถามว่าอาจเป็นเพราะการล็อกดาวน์เพื่อป้องกันโควิด-19 

"เรามีงานการเป็นของตัวเอง เราไม่นิ่งดูดายต่อสังคมที่เราอยู่ เวลาเพื่อนร่วมชาติของเราเสียชีวิต เรามีสิทธิในการแสดงออกอารมณ์อันชอบธรรม ส่งความเห็นอกเห็นใจของเราต่อผู้เสียชีวิต นั่นคือเหตุผลที่เราไปที่นั่น ในงานไว้อาลัยมีผู้เข้าร่วมกว่าหลายพันคน ที่นั่นพวกเขาทำตามกฎ ไม่ได้สร้างความขัดแย้งใดกับตำรวจ" เฉาจื่อซิน ระบุ

สามวันต่อมา เธอและกลุ่มเพื่อนถูกตำรวจปักกิ่งจับกุมโดยการแสดงหมายเรียก และควบคุมตัวเป็นเวลา 24 ชั่วโมง ก่อนได้รับการปล่อยตัวหลังไม่พบการกระทำผิด แต่นับตั้งแต่ 18 ธ.ค. 2565 เป็นต้นมา เพื่อนเธอกลับถูกจับในฐานะผู้ต้องหาคดีอาญา โดยถูกบังคับให้เซ็นรับทราบข้อกล่าวหา แต่รายละเอียดในกระดาษกลับเว้นว่างไว้

เพื่อนเธอหายตัวไปทีละคน โดยตำรวจไม่แจ้งพิกัดสถานที่การควบคุมตัว และรายละเอียดข้อกล่าวหา เนื่องจากเฉาจื่อซินคาดว่าเธออาจเป็นรายต่อไป เธอจึงทำการบันทึกวิดิโอเก็บไว้ และขอให้เพื่อนของเธอช่วยเผยแพร่วิดิโอดังกล่าวหากไม่สามารถติดต่อเธอได้ ในที่สุด เฉาจื่อซินก็ถูกตำรวจปักกิ่งควบคุมตัวอีกรายในวันที่ 24 ธ.ค. 2565 

ในวิดิโอ เฉาจื่อซินเรียกร้องให้ตำรวจแจ้งรายละเอียดข้อกล่าวหาของเธอและเพื่อนๆ ให้สาธารณชนรับทราบ เพื่อไม่ให้พวกเธอตกเป็นเหยื่อการบังคับสูญหาย เพื่ออย่างน้อยให้แม่ได้รู้ว่าตอนนี้เธอและเพื่อนของเธออยู่ที่ไหน และส่งเสื้อผ้ามาให้พวกเธอได้ ขณะที่ปักกิ่งเข้าสู่ฤดูหนาวแล้วและประชาชนกำลังฉลองเทศกาลในช่วงขึ้นปีใหม่ 

เฉาจื่อซิน อายุ 26 ปี เพิ่งจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยเหรินมินมาได้ 1 ปี 6 เดือน ปัจจุบันประกอบอาชีพบรรณาธิการของสำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยปักกิ่ง เพื่อนของเธอที่ถูกจับอีก 4 ราย ได้แก่ หลี่หยวนจิ้ง หยางหลิ่ว ไจ้เติงหรุย หลี่ซือฉี เป็นกลุ่มเพื่อนที่มีพื้นเพคล้ายคลึงกัน

รายงานของเดอะวอลล์สตรีทเจอร์นัลระบุว่า แม้เฉาจื่อซินและกลุ่มเพื่อนของเธอจะรู้จักกับแวดวงเฟมินิสต์ เอ็นจีโอ และถูกตามถึงตัวจากการสอดส่องของรัฐบนโลกออนไลน์ ทว่าการจัดกิจกรรมที่แม่น้ำเลี่ยงหม่าในกรุงปักกิ่งนั้น ผู้เข้าร่วมเป็นนักเขียน บรรณาธิการ นักผลิตภาพยนตร์ และศิลปิน มากกว่าที่จะเป็นกลุ่มนักสิทธิจัดตั้ง 

แม้ผู้ประท้วงต่อต้านนโยบายโควิดเป็นศูนย์ของจีนจะประสบความสำเร็จ ในการกดดันให้ประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ประกาศผ่อนคลายการล็อกดาวน์และมาตรการป้องกัน แต่การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ก็ต้องแลกมากับเสรีภาพของผู้ประท้วงหลายต่อหลายคน

การรวบรวมตัวเลขผู้ถูกจับกุมของสื่อแต่ละแห่งนำไปสู่ข้อสรุปที่ต่างกันออกไป ขณะที่เดอะวอลล์สตรีทเจอร์นัลนับในกรุงปักกิ่งได้ประมาณ 20 คน โดยส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง และได้รับการประกันตัวออกมาเพียงไม่กี่ราย กลุ่มนักสิทธิจีนแห่งหนึ่งรวบรวมยอดผู้จับกุมทั่วจีนได้กว่า 50 ราย 

รายงานของฮิวแมนไรส์วอชต์ระบุว่าผู้ประท้วงหลายคนอาจถูกบังคับสูญหาย และพบกรณีของเพื่อนและทนายความที่ถูกข่มขู่ไม่ให้ช่วยเหลือผู้ต้องขัง และ ขณะที่องค์กรสิทธิสื่อผู้สื่อข่าวไร้พรมแดนระบุว่าในกลุ่มผู้ที่ถูกจับกุมเป็นผู้ทำงานในแวดวงสื่อมวลชนอย่างน้อย 4 ราย 

แปลและเรียบเรียงจาก
Anti-zero-COVID ‘white paper’ protesters face forced disappearance in China
北京抗议青年：我们不想被消失，请救助我们 Youth protestors in Beijing: We don't want to be enforced to disappear. Help us
China: Free ‘White Paper’ Protesters
RSF condemns the arrest of 4 Chinese journalists after last month’s protests
In China, Young Women Become Accidental Symbols of Defiance