ไม่หวั่นเวลาดูงบฯ น้อย ทีมดิจิทัลก้าวไกล แปลงเอกสารงบฯ ปี'67 เป็นไฟล์ Excel แจกประชาชน สร้างการมีส่วนร่วม เตรียมพร้อมอภิปรายงบฯ จัดเต็ม 3-5 ม.ค. 67 ชำแหละรัฐบาล "วิกฤตแบบใด ทำไมจัดงบแบบนี้"

28 ธ.ค. 2566 ทีมสื่อพรรคก้าวไกล รายงานวันนี้ (28 ธ.ค.) ตั้งแต่วันที่ 26 ธ.ค. 2566 เป็นต้นมา หลังจากได้รับเอกสารงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2567 (เล่มสีขาวคาดแดง) จากสำนักงบประมาณ กลุ่ม "ก้าว Geek" ทีมดิจิทัลของพรรคก้าวไกล และภาคประชาสังคมกลุ่ม 'WeVis' ได้ร่วมมือกันแปลงเอกสารงบประมาณจากรูปแบบกระดาษหรือไฟล์ 'PDF' จำนวน 13,427 หน้า มาเป็นไฟล์ตาราง 'Excel' เพื่อให้ สส. และประชาชนที่สนใจสามารถนำตัวเลขไปวิเคราะห์ต่อได้ง่าย

ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล หนึ่งในสมาชิกกลุ่ม "ก้าว Geek" กล่าวว่า กิจกรรมนี้จัดต่อเนื่องมาเป็นปีงบประมาณที่ 3 แล้ว เพื่อส่งเสริมให้ภาคประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการตรวจสอบงบประมาณ โดยในปีนี้การแปลงเอกสารงบประมาณเป็นไฟล์ตาราง Excel ยิ่งมีความสำคัญ เพราะรัฐบาลให้เวลาฝ่ายค้านในการพิจารณางบประมาณเพียง 1 สัปดาห์เท่านั้น ต่างจากการพิจารณางบในปีก่อนๆ ที่มีเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ ดังนั้น การมีไฟล์ตาราง Excel จะทำให้ สส. และประชาชนนำตัวเลขงบประมาณไปตรวจสอบและวิเคราะห์ต่อได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ

ณัฐพงษ์ กล่าวต่อไปว่า จากการเร่งระดมสรรพกำลัง ขณะนี้ทีมงานได้แปลงเอกสารงบประมาณปี 2567 เป็นไฟล์ตาราง Excel เสร็จสมบูรณ์แล้ว โดยประชาชนผู้ที่สนใจสามารถดาวน์โหลดไฟล์ได้ที่ bit.ly/openbudget67 นอกจากนี้ ทีมงานกำลังเร่งแปลงเอกสาร พ.ร.บ.งบประมาณ 2 ปีย้อนหลัง คือ ปี 2565 และ 2566 ที่ผ่านการพิจารณาของสภาฯ ไปแล้ว มาเป็นรูปแบบไฟล์ตาราง Excel ด้วย โดยคาดว่าจะเสร็จสมบูรณ์และเผยแพร่สู่ประชาชนได้ภายในสิ้นปีนี้

ณัฐพงษ์ กล่าวย้ำว่า กิจกรรมระดมสรรพกำลังจากภาคประชาสังคมเช่นนี้แม้เป็นเรื่องที่ดี แต่จะไม่จำเป็นต้องเกิดขึ้นเลยหากสำนักงบประมาณจัดทำไฟล์ตาราง Excel ให้กับประชาชนตั้งแต่ต้น ดังนั้น ในการจัดทำงบประมาณปีถัดไป ตนจึงขอวิงวอนให้สำนักงบประมาณปรับเปลี่ยนรูปแบบการจัดทำเอกสารงบประมาณ เพื่อเป็นประโยชน์ต่อทุกฝ่ายร่วมกัน

ข้อสังเกต: งบฯ ไม่ชัดเจน-องค์กรท้องถิ่นเงินน้อยลง หวั่นกระจายอำนาจสะดุด 

ในด้านข้อสังเกตต่องบประมาณปี 2567 ณัฐพงษ์ กล่าวว่า ถึงแม้จะเข้าใจได้ว่าการจัดทำงบประมาณในปีนี้มีความล่าช้ามากว่า 6 เดือน เพราะอยู่ในช่วงคาบเกี่ยวของการจัดตั้งรัฐบาล แต่ตนก็คาดหวังว่าจะได้เห็นรูปแบบการจัดทำงบประมาณที่เปลี่ยนแปลงไปจากรัฐบาลเดิม และสอดคล้องกับนโยบายที่รัฐบาลได้แถลงไว้ต่อรัฐสภา ทั้งนี้ จากการติดตามการจัดทำงบประมาณผ่านคณะกรรมาธิการฯ มากว่า 3 เดือน รวมถึงการอ่านเอกสารที่แปลงออกมาเป็นตาราง Excel ในเบื้องต้น ณัฐพงษ์ ตั้งข้อสังเกตว่า ยังไม่พบตัวอย่างนโยบายของรัฐบาลที่ถูกบรรจุไว้ในเอกสารงบประมาณอย่างชัดเจนมากนัก เช่น นโยบายซอฟต์พาวเวอร์ ซึ่งเป็นหนึ่งนโยบายหลักของรัฐบาล แต่กลับไม่ปรากฏการจัดสรรงบประมาณที่ชัดเจนในเอกสาร

นอกจากนี้ ประเด็นที่น่ากังวลอย่างยิ่งคือ งบประมาณปี 2567 เป็นปีแรกในประวัติศาสตร์ที่สัดส่วนรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต่อรายได้สุทธิของรัฐบาลลดลง โดยในช่วงรัฐบาลพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา มีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ร้อยละ 29.8 ซึ่งไม่เคยลดลง ส่วนมากจะเท่าเดิม หรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่งบประมาณปี 2567 เป็นปีแรกที่สัดส่วนนี้ลดลงเหลือเพียง 29.1 จึงเป็นสัญญาณที่น่ากังวลต่อการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น ทั้งที่เป็นรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง

สุดท้ายนี้ ณัฐพงษ์ ขอเชิญชวนประชาชนให้ร่วมกันติดตามการอภิปรายงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2567 ซึ่งจะเกิดขึ้นระหว่างวันที่ 3-5 ม.ค. 2567 โดยพรรคก้าวไกล มีธีมในการอภิปรายว่า “วิกฤตแบบใด? ทำไมจัดงบแบบนี้” นำโดย ชัยธวัช ตุลาธน หัวหน้าพรรคก้าวไกล และผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร และ ศิริกัญญา ตันสกุล สส.บัญชีรายชื่อ หัวหน้าทีมเศรษฐกิจพรรคก้าวไกล โดยขณะนี้อยู่ระหว่างการตรวจสอบและวิเคราะห์งบประมาณอย่างละเอียด รวมถึงจัดสรรผู้อภิปรายให้เหมาะสม พร้อมยืนยันว่าพรรคก้าวไกลจะทำงานหนักข้ามปีใหม่ เพื่อตรวจสอบงบประมาณให้เป็นประโยชน์ต่อประชาชนมากที่สุด

ทั้งนี้ ณัฐพงษ์ ย้ำว่า ในฐานะฝ่ายค้านเชิงรุก พรรคก้าวไกลไม่ได้มุ่งตรวจสอบหรือวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลเพียงอย่างเดียว แต่จะต้องนำเสนอข้อเสนอด้วยว่าหากได้เป็นรัฐบาล พรรคจะจัดทำงบประมาณให้สอดคล้องกับนโยบายที่ให้สัญญากับประชาชนไว้อย่างไร โดยในช่วงการอภิปรายงบประมาณปี 2568 ที่จะเกิดขึ้นในช่วงเดือน พ.ค. 2567 พรรคก้าวไกลจะนำเสนอตัวอย่าง “ร่าง พ.ร.บ.งบประมาณเงา” เพื่อให้สภาฯ และประชาชนร่วมกันพิจารณา