'แสวง บุญมี' เลขาฯ กกต. ชี้โทษฮั้วเลือก สว. ตัดสิทธิทางการเมืองตลอดชีวิต ยกตาม รธน. สว. หรือสภาสูง มาจากการเลือกกันเองของผู้ทรงคุณวุฒิ ต่างจาก สส.-นักการเมือง มาจากการเลือกตั้งของประชาชน จึงให้เพียงแนะนำตัว ห้ามหาเสียง การเชิญชวนบุคคลสมัครสามารถทำได้แค่ให้ความรู้

28 เม.ย. 2567 นายแสวง บุญมี เลขาธิการ กกต. โพสต์เฟซบุ๊ก เกี่ยวกับข้อกำหนดตามรัฐธรรมนูญ ในการแนะนำตัวของผู้สมัครสมาชิกวุฒิสภา ห้ามหาเสียง บทกำหนดโทษการทุจริตในการเลือก การให้ความรู้เชิญชวนบุคคลเข้ามาสมัครทำได้หรือไม่ กกต. จึงได้ออกระเบียบการแนะนำตัวให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ

โดยหยิบยกลักษณะของสมาชิกวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญที่จะต้องแตกต่างจากสภาผู้แทนราษฎรเป็น “สภาผู้ทรงคุณวุฒิ” สมาชิกจะต้องเป็นกลางทางการเมือง ซึ่งแตกต่างจากสภาผู้แทนราษฎรที่เป็นสภาของนักการเมือง และ สว. มีที่มาจากการเลือกกันเองของผู้ทรงคุณวุฒิ ส่วน สส. มาจากการเลือกของประชาชน

ด้วยเหตุข้างต้นกฎหมายจึงกำหนดให้ผู้สมัคร สว. ทำได้แค่การแนะนำตัว ซึ่งหมายความว่าห้ามหาเสียงโดยปริยาย เพราะเชื่อว่าผู้ทรงคุณวุฒิด้วยกันเองที่สมัครทุกคนมีความดี เด่น ดัง ในสาขาอาชีพของตัวเองเป็นที่ประจักษ์และทราบดี และจะมีวิจารณญาณในการเลือกที่ถูกต้องได้เป็นอย่างดี โดยไม่มีการจัดตั้งฮั้วกันในการเลือก

การแนะนำตัวคือการบอกว่าตัวเองเป็นใคร มีประสบการณ์ในกลุ่มสาขาอาชีพอย่างไร ก็เพียงพอที่จะทำให้ผู้ทรงคุณวุฒิด้วยกันมีข้อมูลในการเลือกกันเองแล้ว ไม่ว่าจะการเลือกในกลุ่ม หรือการเลือกไขว้ ที่มาของ สว. มาจากการเลือกและแนะนำตัว ไม่ใช่มาจากการเลือกตั้งหรือการหาเสียง

นายแสวง ยังกล่าวถึงบทกำหนดโทษการแนะนำตัวและโทษในการทุจริตในการเลือก ซึ่งโทษของการแนะนำตัวคือ การขอคะแนนการแลกคะแนนกัน ที่ไม่ได้หมายความว่าเป็นการซื้อเสียงตั้งแต่ 1 คนขึ้นไป ซึ่งศาลฎีกาได้วินิจฉัยแล้วว่าเป็นการแนะนำตัวที่ไม่ถูกต้อง พิพากษาให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตลอดชีวิต นั่นหมายความว่าการจัดตั้ง การฮั้ว อยู่ในลักษณะความผิดนี้ด้วย

นอกจากนี้ยังกล่าวถึงโทษของการทุจริตในการเลือก เช่น การซื้อเสียง การจ้างให้คนลงสมัคร หรือรับจ้างสมัคร สมัครโดยเอกสารเท็จ รับรองการสมัครมีโทษความผิดเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง จำคุกและปรับ และหากแนะนำตัวไม่ถูกต้องตามกฎหมายมีความผิดถึงขั้นโดนใบดำตัดสิทธิทางการเมืองตลอดชีวิตได้

ส่วนการให้ความรู้ การเชิญชวนคนสมัคร โดยทั่วไปหยุดแค่ให้ความรู้หรือเชิญชวน ลักษณะนี้โดยตัวมันเองสามารถทำได้แต่อาจเป็นเหตุให้เป็นความผิดอื่นได้แม้ดำเนินการต่อเนื่องจากการให้ความรู้หรือการเชิญ เช่น การตั้งกลุ่มเพื่อติดต่อกัน ไม่ว่าในช่องทางใด การตั้งกลุ่มไลน์ และมีการแลกคะแนนการขอคะแนนกันการฮั้วกัน เป็นต้น หรือการสร้างกลุ่มแต่มีการแนะนำตัว เป็นวิธีแนะนำตัวตามระเบียบและกฎหมายที่ กกต. ประกาศบนหลัก 3 ประการ

ด้วยต้องการให้ได้มาซึ่ง สว. ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนดไว้ เพื่อให้การแข่งขันที่เป็นธรรม ให้ผู้ทรงคุณวุฒิสมัครด้วยตัวเอง หากมีการจัดตั้งอยู่เบื้องหลังจะทำให้การได้มาซึ่ง สว. เป็นอิสระ ไม่เป็นกลาง และเอาเปรียบคนที่ตั้งใจ ขณะเดียวกันเพื่อเป็นการคุ้มครองผู้สมัคร และย้ำว่าหากต้องการเป็นสมาชิกวุฒิสภาจะต้องมีการแนะนำตัวให้ถูกต้อง ซึ่งสามารถทำได้ไม่ยาก และเป็นธรรมกับทุกฝ่าย อย่าคิดเอาเปรียบผู้อื่น ทั้งนี้ พร้อมรับฟังทุกความเห็นบนหลักกฎหมาย หรือความเห็นที่มีแรงจูงใจทางการเมืองหรือไม่ แต่ในท้ายที่สุด กกต. ต้องทำตามกฎหมาย ไม่สามารถทำตามความต้องการของคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งได้