เมื่อไม่นานนี้สื่อต่างประเทศสืบสวนสอบสวนพบว่าแอมะซอนทำการปิดกั้นไม่ให้มีการวิพากษ์วิจารณ์สินค้าที่เป็นหนังสือของผู้นำจีนชื่อ "สีจิ้นผิง : การปกครองจีน" มาจากการที่แอมะซอนให้ความร่วมมือกับการโฆษณาชวนเชื่อจากทางการจีนเพราะพวกเขาต้องการให้รัฐบาลของสีจิ้นผิงสนับสนุนพวกเขาเพื่อให้บริษัทของพวกเขาแพร่หลายในจีนได้

ภาพปกหนังสือ Xi Jinping: The Governance of China (ที่มา: แฟ้มภาพ/YouTube/CGTN Africa)

20 ธ.ค. 2564 สื่อรอยเตอร์สืบสวนพบว่าแอมะซอนให้ความร่วมมือกับการโฆษณาชวนเชื่อของรัฐบาลจีนหลังจากที่รัฐบาลออก "คำสั่ง" ต่อแอมะซอน

แอมะซอนเป็นบริษัทร้านค้าออนไลน์ยักษ์ใหญ่สัญชาติอเมริกันที่มีผู้ก่อตั้งและประธานบริหารคือ เจฟฟ์ เบซอส เศรษฐีที่ร่ำรวยที่สุดในโลก บริษัทแอมะซอนเริ่มขายหนังสือของประธานาธิบดีจีนสีจิ้นผิงมาตั้งแต่ปี 2562 หนึ่งในนั้นมีหนังสือที่ชื่อ "สีจิ้นผิง : การปกครองจีน" ("Xi Jinping: The Governance of China) โดยที่ทางการจีนสั่งให้บริษัทแอมะซอนปิดระบบการให้คะแนนและปิดระบบการแสดงความคิดเห็นต่อสินค้าหนังสือของสีจิ้นผิงหลังจากที่เริ่มมีการวิจารณ์ในแง่ลบต่อหนังสือของผู้นำจีน

โดยเรื่องนี้เป็นเพราะแอมะซอนยอมทำตามคำสั่งของรัฐบาลจีนเอง ข้อมูลนี้มาจากปากคำของกลุ่มคนหลายสิบคนที่ทำงานให้กับแอมะซอนในส่วนของประเทศจีน รายงานของสื่อยังได้เปิดเผยอีกว่าแอมะซอนสามารถอยู่รอดและแพร่หลายในจีนจากการที่พวกเขาช่วยเหลือให้พรรคคอมมิวนิสต์จีนส่งอิทธิพลต่อเศรษฐกิจและการเมืองโลกได้อย่างไร

การสืบสวนของสื่อทำให้ทราบว่าการที่แอมะซอนยอมตามรัฐบาลจีนนี้เป็นแผนการที่พวกเขาพยายามทำให้สำเร็จมาเป็นเวลานานนับสิบปีแล้ว จากการที่แอมะซอนต้องการได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลสีจิ้นผิงและแผ่ขยายกิจการของตัวเองในจีนที่พวกเขามองว่าเป็นตลาดที่ใหญ่ที่สุดในโลก หลังจากที่ก่อนหน้านี้แอมะซอนเคยเผชิญอุปสรรคในการขายสินค้าบางอย่างในจีนมาก่อน ข้อมูลเรื่องนี้มาจากเอกสารภายในของแอมะซอนจากปี 2561

เอกสารการสรุปงานของบริษัทระบุว่า การควบคุมอุดมการณ์และการโฆษณาชวนเชื่อเป็นหัวใจสำคัญที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนนำมาใช้ในการทำให้พวกเขามีอำนาจต่อไปได้และทางบริษัทจะ "ไม่ตัดสินว่ามันเป็นสิ่งที่ถูกหรือผิด"

จากนั้นแอมะซอนก็มีการเปิดโครงการ "หนังสือจีน" ที่เป็นโครงการความร่วมมือระหว่างรัฐบาลจีนกับแอมะซอนเพื่อที่ขะสร้างช่องทางในการขายหนังสือที่มาจากรัฐบาลจีน โดยที่โครงการนี้เสนอขายหนังสือมากกว่า 90,000 ชุดแต่ก็ไม่ได้สร้างรายได้มากนัก

ในเว็บแอมะซอนจีนนั้นหนังสือแนว "การปกครองจีน" มีหนังสือชุด "สีจิ้นผิง : การปกครองจีน" อยู่เล่มเดียวเท่านั้น ซึ่งหนังสือชุดนี้เป็นหนังสือที่รวบรวมเอาสุนทรพจน์ของผู้นำจีนคนปัจจุบันไว้่ ขณะที่หนังสืออื่นๆ หลายชุดเป็นหนังสือที่ไม่เกี่ยวกับการเมืองแต่เน้นเรื่องอื่นๆ อย่างภูมิศาสตร์หรือการทำอาหาร เป็นต้น แต่ก็มีอีกเป็นจำนวนมากที่แสดงถึงจุดยืนทางการเมืองและทั้งหมดเป็นจุดยืนแบบสนับสนุนพรรคคอมมิวนิสต์จีน

มีหนังสือบางเล่มที่นำเสนอข้อมูลประเด็นที่อ่อนไหวแต่มาจากมุมมองแบบเข้าข้างรัฐบาลจีน เช่นกรณีซินเจียงที่สหประชาชาติเคยระบุว่ามีชาวอุยกูร์ตกเป็นเป้าหมายการถูกจับเข้าค่ายกักกันปรับทัศนคตินับล้านคน แต่ในหนังสือ "ซินเจียงที่น่าทึ่ง : เรื่องราวของเสน่ห์และมรดก" กลับอ้างว่าเชื้อชาติสีผิวในซินเจียง "ไม่มีปัญหา" ซึ่งนับว่าเป็นการพูดตามข้อความชวนเชื่อของรัฐบาลที่พยายามปฏิเสธว่าการละเมิดสิทธิมนุษยชนในซินเจียงไม่มีอยู่จริง

ทางแอมะซอนตอบคำถามต่อสื่อในเรื่องการปฏิบัติตามคำสั่งของจีนว่าพวกเขา "ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อกำหนดที่บังคับใช้ไม่ว่าพวกเขาจะปฏิบัติงานในที่ใดก็ตามและในจีนก็ไม่นับเป็นข้อยกเว้น"

สำหรับบริษัทที่ร่วมมือกับแอมะซอนในโครงการหนังสือจีนคือ ไชนาอินเตอร์เนชันแนลบุคเทรดดิงคอร์ปอเรชัน หรือ CIBTC  ซึ่งเป็นบริษัทที่รัฐบาลจีนเป็นเจ้าของ ทางบริษัท CIBTC บอกว่า การร่วมพันธมิตรทางการค้าของพวกเขานับเป็น "ความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่างสองกิจการ" อีกองค์กรหนึ่งที่ร่วมมือในโครงการเดียวกับแอมะซอนคือสำนักงานสื่อและสิ่งพิมพ์แห่งชาติของจีนซึ่งเป็นหน่วยงานโฆษณาชวนเชื่อของรัฐบาลจีน

เรียบเรียงจาก

Amazon boosted its business in China by blocking reviews on books by leader Xi Jinping and following Communist Party 'edicts,' says Reuters investigation, Business Insider, 19-12-2021