"นักฟุตบอลต้องการแผน B หลังเลิกเล่น" เสียงจากนักเตะผู้ผันตัวมาเป็นนักธุรกิจจัดหาวัสดุก่อสร้างที่ประสบความสำเร็จในซิมบับเว

สหพันธ์นักฟุตบอลนานาชาติ (FIFPro) นำเสนอรายงานชุดพิเศษ ‘Life after football’ บอกเล่าเรื่องราวชีวิตอาชีพนักฟุตบอล ที่มีมากกว่ามิติการแข่งขันในสนาม รวมทั้งการเปลี่ยนผ่านสู่อาชีพอื่น 

ในตอนนี้ขอนำเสนอเรื่องราวของ 'แอชลีย์ รัมบาเนปาซี' (Ashley Rambanepasi) อดีตผู้เล่นตำแหน่งกองกลาง ที่ผันตัวมาเป็นเจ้าของธุรกิจผู้จัดหาวัสดุก่อสร้างที่ประสบความสำเร็จในซิมบับเว

'แอชลีย์ รัมบาเนปาซี' (Ashley Rambanepasi) | ที่มาภาพ: FIFPro

ผมเคยบาดเจ็บที่เข่าตอนเล่นให้ซิมบับเวรุ่นเยาวชน U-17 หลายปีต่อมาอาการบาดเจ็บก็เกิดซ้ำขึ้นอีก จากนั้นผมต้องผ่าตัดอีกครั้งในปี 2011 ผมบอกกับตัวเองว่าจะไม่เล่นฟุตบอลอีก แต่ผมก็กระตือรือร้นที่จะกลับมา แต่ต้องใช้เวลาพักฟื้นนานมาก และสามารถกลับมาได้ในปี 2014 แต่อาการบาดเจ็บขัดขวางผมให้กลับไปเป็นเหมือนเดิมไม่ได้

หนึ่งปีหลังจากอาการบาดเจ็บ เมื่อผมรู้ว่าตนเองฟื้นตัวได้ไม่ดีนัก ผมเริ่มมองนอกกรอบ ผมควรทำอย่างไรดี ผมจะทำอย่างไร ผมมีครอบครัวเล็กๆ และจำเป็นต้องดูแลพวกเขา ผมมีเพื่อนสนิทคนหนึ่งซึ่งเป็นผู้จัดหาวัสดุก่อสร้าง ผมเข้าไปหาเขาและถามว่าผมจะเรียนรู้ธุรกิจนี้จากเขาได้ไหม และจากนั้นผมก็เริ่มเรียนรู้ 

ผมใช้เวลาประมาณหนึ่งปีในการเรียนรู้ธุรกิจนี้อย่างเต็มรูปแบบ ในช่วงเริ่มต้นมันไม่ง่ายเลย ผมแทบทำเงินไม่ได้เลย แต่ทุกธุรกิจ ทุกโครงการล้วนมีความท้าทายในตัวเอง และเนื่องจากผมยังใหม่กับการทำธุรกิจ ผมจึงมีรายได้ไม่มากนัก ในตอนนั้นผมคิดว่ามันเป็นเรื่องยากจริงๆ 

ในตอนนี้ ผมคิดย้อนกลับไปว่าผมน่าเริ่มต้นให้เร็วกว่านี้ ถ้าผมเริ่มทำธุรกิจตั้งแต่ตอนอายุ 19 หรือ 20 ปี ผมคงมั่นคงกว่าที่เป็นอยู่ทุกวันนี้มาก แต่แน่นอนว่าคุณไม่ได้คิดถึงสิ่งเหล่านั้นเมื่อคุณยังเด็ก ปัญหาอื่นๆ คือการขาดแคลนเงินทุน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแอฟริกา รายได้ของนักฟุตบอลอาชีพไม่ได้สูงมากนัก ดังนั้นเราจึงต้องการความช่วยเหลือหรือทำธุรกิจที่จะช่วยเราเมื่ออาชีพนักฟุตบอลสิ้นสุดลง แต่สิ่งนี้ต้องทำในขณะที่คุณยังเป็นผู้เล่นอาชีพอยู่ ในขณะที่คุณยังพอหาเงินได้ เพื่อให้คุณมีเงินทุนเพียงพอในการเริ่มต้นธุรกิจ

“ในช่วงเวลาที่คุณยังเล่นฟุตบอลได้ คุณจะได้รับเงินจากทุกที่ คุณได้รับมันจากสโมสร จากทีมชาติ และจะเป็นสปอนเซอร์ แต่ถ้าคุณไม่มีแผน B ไว้สำหรับหลังเลิกเล่น มันจะเป็นเรื่องยากมาก”

ผมเห็นนักฟุตบอลจำนวนมากต้องดิ้นรนหลังจากเลิกเล่น ในช่วงเวลาที่คุณยังเล่นฟุตบอลได้ คุณจะได้รับเงินจากทุกที่ คุณได้รับมันจากสโมสร จากทีมชาติ และจะเป็นสปอนเซอร์ แต่ถ้าคุณไม่มีแผน B ไว้สำหรับหลังเลิกเล่น มันจะเป็นเรื่องยากมาก เมื่อคุณยังเล่นฟุตบอลอาชีพได้มันควรเป็นเวลาที่จะคิดถึงสิ่งเหล่านี้ เวลาทำงานของคุณน้อยมากและคุณมีเวลาว่างมาก คุณฝึกซ้อม 2-4 ชั่วโมงต่อวัน แต่เวลาที่เหลือเป็นของคุณ ดังนั้นนึกฟุตบอลจึงจะมีเวลาเหลือเฟือที่จะทำอย่างอื่น 

ผมโชคดี ในตอนนี้ธุรกิจของผมกำลังไปได้ด้วยดี เราจัดหาวัสดุก่อสร้างทั้งทราย หิน กรวด ซีเมนต์ และอิฐ เป้าหมายต่อไปของผมคือการเข้าสู่ธุรกิจขุดและขนย้ายดิน แต่ในตอนนี้ผมมีความสุขกับสิ่งที่ผมมีอยู่ ผมทำงานกับคนขับรถ 2 คน และมีรถบรรทุก 3 คัน

ที่มาภาพ: FIFPro

ผมมักจะจ้างอดีตนักฟุตบอลอาชีพบางคน เพื่อช่วยให้พวกเขามีงานทำ ผู้เล่นหลายคนที่ผมเคยเล่นด้วยกำลังดิ้นรน ไม่มีงานทำแต่มีครอบครัว บางคนหันไปพึ่งยาเสพติดเพื่อให้อะไรๆ ง่ายขึ้น แต่นั่นก็ยิ่งทำให้ยากขึ้นไปอีก ในซิมบับเวเป็นเรื่องยากมากสำหรับนักฟุตบอลที่จะมีรายได้เพียงพอ โดยไม่ต้องกังวลเกี่ยวกับอนาคตหลังจากวันที่เลิกเล่น

สหภาพนักฟุตบอลซิมบับเว (FUZ) กำลังดำเนินการอย่างมากเพื่อเผยแพร่ข้อมูลดังกล่าว เป็นเรื่องยากสำหรับผู้เล่นที่จะยอมรับว่าพวกเขาจำเป็นต้องมองไปในอนาคตเมื่อพวกเขากำลังทำได้ดีในสนาม บางครั้งผู้เล่นอาจมีปัญหาในการรับคำแนะนำ 

"เมื่อพวกเขาเห็นลิโอเนล เมสซี และคริสเตียโน โรนัลโด พวกเขาจะนึกถึงเงินก้อนโต แต่พวกเขาต้องตระหนักว่านั่นคือในยุโรป ในแอฟริกานั้นแตกต่างกัน"

ผมคิดว่ามันสำคัญมากสำหรับสหภาพ FUZ ที่จะใช้คนอย่างผมเป็นตัวอย่าง ทำไม เพราะผมเป็นหนึ่งในนั้น [ผู้เล่น] พวกเขารู้จักกับผมตั้งแต่ในระดับเยาวชน และเมื่อผมเติบโตขึ้น ผมก็เป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ดังนั้นฉันจึงเป็นตัวอย่างที่มีชีวิตในหมู่พวกเขา เมื่อพวกเขาเห็นลิโอเนล เมสซี และคริสเตียโน โรนัลโด พวกเขาจะนึกถึงเงินก้อนโต แต่พวกเขาต้องตระหนักว่านั่นคือในยุโรป ในแอฟริกานั้นแตกต่างกัน ดังนั้นเมื่อดูตัวอย่างของผม พวกเขาจะเห็นคนหนึ่งในพวกเขา พวกเขาจะเห็นใครบางคนที่เติบโตมาท่ามกลางพวกเขา

ผมคิดว่าสหภาพ FUZ กำลังช่วยเปลี่ยนแปลงสิ่งต่างๆ โลกของฟุตบอลกำลังเปลี่ยนไป เพราะความคิดของนักฟุตบอลมีการปรับเปลี่ยน จากการให้การศึกษาและเวิร์กช็อปให้กับผู้เล่น ด้วยเหตุนี้ผู้เล่นจึงตั้งตารอชีวิตหลังเลิกเล่นฟุตบอล มีตัวอย่างที่ไม่ดีมากมาย และผู้เล่นอายุน้อยก็ไม่อยากตกหลุมพรางเดียวกัน ดังนั้นพวกเขาควรจะมีแผน B ไว้เสมอ.

ที่มา:
Ashley Rambanepasi: Players need a Plan B for after their career (FIFPro, 18 February 2022)