กลุ่ม 24 มิถุนาประชาธิปไตย - โมกหลวงริมน้ำ เรียกร้อง กสม. ตรวจสอบเรือนจำแยก “ขนุน สิรภพ” ไปขังแดน 6 ซึ่งเป็นแดนวินัยที่คนทำผิดวินัยจะมาอยู่รวมกัน และเป็นแดนที่แออัดสูงสุด ทั้งที่ ศาลชั้นต้นตัดสินคดีม.112 ของขนุน สิรภพ จำคุก 2 ปี เท่ากับเป็นโทษไม่ร้ายแรง และอยู่ระหว่างการยื่นอุทธรณ์ ภายหลังจากการยื่นข้อเรียกร้องกับ กสม. ทางกลุ่มได้รับแจ้งจากเรือนจำพิเศษกรุงเทพในเวลา 12.00 น. ว่า มีคำสั่งย้ายด่วนนักโทษการเมืองจากแดน 6 มาแดน 4 เป็นที่เรียบร้อยแล้ว

19 มิ.ย. 2567 โมกหลวงริมน้ำ และกลุ่ม 24 มิถุนาประชาธิปไตย โดยธนภัทร ธรรมโชติ, ธิติมา ทองศรี แอนนา แอนนานนท์, สมยศ พฤกษาเกษมสุข และเครือข่ายอีกจำนวน 15 คน รวมตัวกันกันที่ศูนย์ราชการฯ แจ้งวัฒนะ ถือป้ายข้อความคืนสิทธิประกันตัว พร้อมด้วยรูปภาพของสิรภพ พุ่มพึ่งพุทธ หรือ ขนุน นักศึกษาปริญญาโท อายุ 23 ปี ผู้ต้องหาในคดี ม.112

ผู้ที่มาร่วมกิจกรรมมีการตะโกนข้อความ “จากแม่น้ำถึงขุนเขาปล่อยเพื่อนเราเดี๋ยวนี้” โดยสุชาติ เศรษฐมาลินี และ ปิติกาญจน์ สิทธิเดช ตัวแทนจากสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เป็นผู้มารับหนังสือร้องเรียนจากโมกหลวงริมน้ำและกลุ่ม 24 มิถุนาประชาธิปไตย ทั้งนี้มีการร้องเรียนในกรณีที่ผู้ต้องขังมาตรา 112 ไม่ได้รับสิทธิประกันตัวและการนำไปคุมขังในที่ยากลำบากรวมกับนักโทษคดีร้ายแรงเป็นการทรมานระหว่างการพิจารณาคดี

ธิติมา ทองศรี ตัวแทนของขนุน สิรภพ กล่าวว่า กรณีที่ขนุน สิรภพ ศาลชั้นต้นตัดสินจำคุก 2 ปี เท่ากับเป็นโทษไม่ร้ายแรง คดีอยู่ระหว่างการอุทธรณ์ แต่กลับไม่ได้การประกันตัว นอกจากนี้ เมื่อถูกคุมขังยังถูกนักโทษคนอื่นๆในเรือนจำคุกคามเนื่องจากทัศนคติการเมืองแตกต่างกัน รวมถึงสภาพความเป็นอยู่ที่เลวร้ายในเรือนจำ เช่น จำกัดคนเยี่ยมได้เพียง 10 คน จำกัดการส่งหนังสือเดือนละ 1 เล่ม ไม่มีหนังสือพิมพ์ให้อ่าน

ธนภัทร ธรรมโชติ แกนนำกลุ่มโมกหลวงริมน้ำพูดถึงปัญหาการส่งจดหมายโดมี่เมลของผู้ต้องขัง เจ้าหน้าที่ไม่ยอมส่งจดหมายออกมา และถูกตีกลับไม่แจ้งให้ญาติหรือเพื่อนทราบบ่อยครั้ง ทำให้ในระบบจดหมายมีจำนวนตัวเลขไม่ตรงกับจดหมายที่นักโทษได้รับ เพราะไม่ได้ตีกลับเข้าระบบส่งจดหมาย เจ้าหน้าที่มีการเซ็นเซอร์จดหมายโดยอ้างความมั่นคงโดยไม่อธิบายว่าเป็นภัยความมั่นคงอย่างไร

แอนนา อันนานนท์ ระบุว่า การคุมขังเยาวชนซึ่งถูกคุมขังตามาตรา 112 มีข้อกำหนดการซื้อของเยี่ยม ต้องซื้อให้กับผู้ต้องขังทุกคนด้วย ขอให้เข้าไปตรวจสอบเรื่องนี้ด้วย

ขณะที่สมยศ พฤกษาเกษมสุข ชี้แจงถึงการที่ศาลไม่ไห้สิทธิประกันตัวเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน จึงขอให้มีการดำเนินการด้านต่างๆ สะท้อนปัญหานี้ในสังคมวงกว้าง ส่วนปัญหาคุณภาพชีวิตผู้ต้องขังในเรือนจำเป็นปัญหาเนื่องจากเรือนจำกำหนดระเบียบต่างเอื้อประโยชน์ให้กับผู้มีอิทธิพล ทำให้เกิดการเลือกปฏิบัติ การเอานักโทษอยู่ในระหว่างการพิจารณาของศาลไปขังไว้แดนอันตรายเท่ากับเป็นการทรมาน จึงขอให้ย้ายนักโทษคดีการเมืองทั้งหมดจากแดน 6 มาอยู่แดน 4 ด้วยกัน ซึ่งที่ผ่านมาเคยทำได้ในสมัยรัฐบาลยิ่งลักษณ์เรื่องนี้เคยร้องเรียนรัฐมนตรีกระทรวงยุติธรรมไปแล้วหลายครั้ง แต่ไม่มีการแก้ไขให้ดีขึ้น สิ่งที่กรมราชทัณฑ์ชี้แจงมักเป็นเรื่องโกหก มีการปิดบังปัญหาต่างๆในเรือนจำ การตรวจสอบมักเข้าไม่ถึงข้อเท็จจริง

สุชาติ เศรษฐมาลินี กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ รับปากว่า จะประสานงานเพื่อแก้ปัญหาอย่างเร่งด่วน หากไม่ได้ผลจะเริ่มทำการสอบสวนและมีคำสั่งแนะนำให้ปฏิบัติตาม จะดำเนินการสอบสวนข้อเรียกร้องจากกลุ่มโมกหลวงริมน้ำและกลุ่ม 24 มิถุนาประชาธิปไตยในวันนี้ หากมีข้อมูลเพิ่มเติมสามารถเพิ่มเติมประเด็นต่างๆได้

ภายหลังการร้องเรียนของกลุ่มโมกหลวงริมน้ำและกลุ่ม 24 มิถุนาประชาธิปไตยในครั้งนี้ได้รับแจ้งมาจากเรือนจำพิเศษกรุงเทพในเวลา 12.00 น.ได้มีคำสั่งย้ายด่วนนักโทษการเมืองจากแดน 6 มาแดน 4 เป็นที่เรียบร้อยแล้ว

ก่อนหน้านี้ ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนเคยเปิดเผยบันทึกเยี่ยม ‘บุ๊ค’ ธนายุทธ ซึ่งถูกศาลพิพากษาจำคุก 2 ปี 6 เดือน คดีครอบครองวัตถุระเบิด บุ๊คได้ถูกจำแนกไปอยู่แดน 6 บุ๊คเล่าว่า “แดน 6 คือแดนวินัย คนที่ทำผิดวินัยจะมาอยู่แดนนี้ เป็นแดนที่แออัดสูงสุด ในห้องขังผมต้องนอนตะแคงตลอดและที่ผมนอนมันติดกับบล็อค ซึ่งบล๊อคคือห้องน้ำ เวลาคนมาเข้าห้องน้ำผมก็จะสะดุ้งตื่น เพราะมันเสียงดังและมีน้ำกระเด็น แล้วบล็อคมันสูงแค่ 70 เซนติเมตรเอง”

คุณภาพชีวิตของผู้ต้องขังในแดน 6 ค่อนข้างลำบากและมีปัญหาเรื่องโรคระบาด เนื่องจากไม่มีการแยกผู้ต้องขังที่ป่วยออกจากผู้ต้องขังคนอื่น “ตอนนี้ทุกคนในห้องผมป่วยกัน ต้องการรับการรักษาโรค แต่ก็ยังไม่มีใครได้รับการรักษาและไม่ได้รับยารักษาโรคเลย ถึงจะได้ยามาก็ไม่สัมพันธ์กับโรคที่เป็น ได้แต่ยาพาราฯ ยาเป็นอะไรที่เข้าถึงยากมาก คนป่วยก็ไม่มีการแยก อย่างคนป่วยวัณโรค ก็ขังรวม ใช้น้ำรวมกัน นอนรวมกัน ไอรดกันไปมา ผมไม่รู้เลยว่าผมติดวัณโรคแล้วหรือยัง คือมันไม่ได้ผิดที่ผู้ต้องขังหรอก แต่มันเป็นเรื่องการจัดการ ความแออัด หลายอย่างขัดกับหลักเรื่องสิทธิมนุษยชน”