มูลนิธิผสานวัฒนธรรมเลื่อนเปิดตัวหนังสือเรื่องราวของ "วันเฉลิม" ที่ถูกอุ้มหายระหว่างการลี้ภัยในประเทศกัมพูชา หลังจากมีองค์กรร่วมจัดแจ้งกระทันหันไม่อยากให้มีเรื่องวันเฉลิมในงาน "ยุติการอุ้มหาย" ส่วนทางสมาคมฝรั่งเศสที่เป็นเจ้าของสถานที่มีนโยบายใช้กับทุกสาขาจะไม่ยุ่งการเมือง

6 ก.ย. 2567 เมื่อวานนี้เวลาประมาณ 10.00 น.ทางมูลนิธิผสานวัฒนธรรมโพสต์ทางเฟซบุ๊กขององค์กรแจ้งถึงการเลื่อนงานเปิดตัวหนังสือ “ราคาของความจริง: บันทึกการตามหาน้องชายและเส้นทางรณรงค์ยุติการบังคับสูญหายของสิตานัน สัตย์ศักดิ์สิทธิ์” กิจกรรมส่วนหนึ่งของงาน “แล้วเธอจะปลอดภัยที่ปลายทาง: ยุติการอุ้มหาย รับมือภัยปราบปรามข้ามชาติ” ที่สมาคมฝรั่งเศสกรุงเทพฯ ถนนวิทยุ

ทางมูลนิธิกล่าวขออภัยถึงข้อขัดข้องที่เกิดขึ้นและขอให้ติดตามการเปิดตัวหนังสือเล่มนี้ต่อไป

ทางมูลนิธิเอาไวนิลที่เขียนเรื่องราวของวันเฉลิมออกจากงาน

ประกายดาว พฤกษาเกษมสุข เจ้าหน้าที่โครงการของมูลนิธิผสานวัฒนธรรมให้สัมภาษณ์เพิ่มเติมว่าสำหรับงานที่จัดเป็นการจัดร่วมกันกับหลายเครือข่ายก็แบ่งงานกันทำก็มีการเสนอว่าจะจัดที่สมาคมฝรั่งเศสกันดีหรือไม่ การประสานใช้สถานที่ก็เป็นทางองค์การสหประชาชาติเป็นคนจอง แล้วที่ผ่านมาก็มีการส่งประเด็นงานให้ดูเรื่อยๆ ก็อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงบ้างระหว่างทาง ส่วนรูปแบบงานและเวทีก็เน้นให้ผู้เชี่ยวชาญนักวิชาการได้มาร่วมก็คิดว่าปลอดภัยมากแล้ว จะมีแค่ตอนเตรียมงานที่ก็มีการเลือกกันว่าจะเอาตรงไหนไม่เอาตรงไหน

เจ้าหน้าที่ของมูลนิธิกล่าวต่อว่า งานไม่ได้จะชูเฉพาะเรื่องของวันเฉลิมเท่านั้นเพราะงานต้องการเน้นปัญหาเรื่องการอุ้มหายข้ามชาติที่คือรัฐเป็นผู้อุ้มหายผู้ลี้ภัยอยู่แล้ว คนเหล่านี้ก็คือคนที่ถูกรัฐตัวเองไล่ล่าเช่นนักข่าว นักกิจกรรม เป็นต้น ไม่ใช่การหนีภัยจากธรรมชาติหรือเหตุปัจจัยอื่นจึงเกี่ยวข้องกับการเมืองในประเทศต้นทางของผู้ลี้ภัยอยู่แล้ว ทางผู้จัดก็ได้พยายามเน้นย้ำทำความเข้าใจกับทางสมาคมแล้วว่ามันเป็นการทำงานด้านสิทธิมนุษยชนมันเป็นเรื่องที่แยกจากกันไม่ได้

ประกายดาวมองว่าการห้ามเฉพาะเรื่องของวันเฉลิมเป็นเรื่องที่เธอรู้สึกประหลาดใจ เพราะในงานก็มีเรื่องราวของผู้ที่ถูกอุ้มหายในประเทศอื่นๆ พอมีกรณีของคนไทยรวมอยู่ด้วยทางผู้ให้ใช้สถานที่ก็ไม่เอา แล้วจริงๆ ในงานก็ยังมีเรื่องราวของผู้ลี้ภัยคนไทยที่ถูกอุ้มหายคนอื่นอยู่ในงานด้วยเช่น สยาม ธีรวุฒิ หรือสุรชัย แซ่ด่าน ไปจนถึงกรณีคนกัมพูชาที่ถูกอุ้มหายในไทย ทางสมาคมฝรั่งเศสก็ไม่ได้ห้ามหรือมีปัญหาในส่วนนี้ แต่ตรงนี้ก็ยังคิดว่าสุดท้ายแล้วเขาเป็นองค์กรเอกชนก็คงไม่ได้ขนาดมาห้ามหรือมาทำลายอะไรก็ยังยืนยันกับทีมงานที่ร่วมกันจัดงานว่าจะยังคงจัดแสดงงานในส่วนของวันเฉลิมต่อไป

บอร์ดองค์กรร่วมจัดซีเรียสมี “วันเฉลิม” ในงาน

อย่างไรก็ตาม ประกายดาวก็กล่าวด้วยว่าสุดท้ายแล้วเหตุผลที่ต้องเอาเรื่องของวันเฉลิมออกจากงานจริงๆ คือมาจากองค์กรที่ร่วมจัดงานแห่งหนึ่ง ทางผู้ประสานงานขององค์กรดังกล่าวแจ้งมาตอนประมาณ 5 ทุ่มของวันก่อนเริ่มงานว่า เรื่องของวันเฉลิมเป็นปัญหาจริงจังแล้วที่จะต้องทบทวนอีกทีว่าจะยังให้มีเรื่องของวันเฉลิมอยู่ในงานหรือไม่ เพราะในที่ประชุมกรรมการขององค์กรบอกให้ระวังเรื่องเปิดตัวหนังสือวันเฉลิม

ประกายดาวบอกว่า ทางผู้ประสานงานขององค์กรแห่งนี้เองก็ยอมรับกับเธอว่าเพิ่งเคยเจอกรณีที่กรรมการบริหารเข้ามาขอให้ไม่ทำหรือให้ระวังเรื่องอะไรเป็นพิเศษแบบนี้ ทำให้สุดท้ายต้องตัดสินใจเอาเรื่องของวันเฉลิมออกเพราะไม่อยากให้คนทำงานในองค์กรของเขาต้องเดือดร้อนไปด้วย

ส่วนหนังสือ “ราคาของความจริง: บันทึกการตามหาน้องชายและเส้นทางรณรงค์ยุติการบังคับสูญหายของสิตานัน สัตย์ศักดิ์สิทธิ์” เจ้าหน้าที่ของมูลนิธิบอกว่า ตัวหนังสือฉบับพิมพ์คาดว่าจะเลื่อนไปเปิดตัวให้ทันกับงานวันสิทธิมนุษยชนสากลในเดือนธันวาคมปีนี้แทน

สมาคมฝรั่งเศสแจงเป็นนโยบายใช้ทั่วโลก

ทั้งนี้เมื่อสอบถามไปทางสมาคมฝรั่งเศสกรุงเทพฯ ทางเจ้าหน้าที่ของสมาคมให้คำชี้แจงว่า เรื่องนี้ทางสาขากรุงเทพต้องดำเนินการตามเป็นนโยบายของสมาคมฝรั่งเศสในปารีสกำหนดใช้ทั่วโลกว่าจะไม่ยุ่งเกี่ยวกับประเด็นทางการเมืองหรือความแตกต่างของศาสนา

ส่วนเรื่องของวันเฉลิมนั้น เจ้าหน้าที่ตอบว่าเป็นเรื่องที่ทางสมาคมไม่เคยทราบมาก่อนว่าจะมีเรื่องของวันเฉลิมอยู่ด้วย แล้วทางมูลนิธิก็แจ้งว่าจะเป็นเรื่องผู้สูญหายสากลเหมือนกับงานผู้สูญหายสากลเหมือนกับงานเมื่อวันที่ 30 ส.ค.ที่ผ่านมา แล้วทางสมาคมก็สนับสนุนเรื่องสิทธิมนุษยชนอยู่แล้วแต่เรื่องสิทธิมนุษยชนเองก็มีหลายหัวข้อ ซึ่งสมาคมฝรั่งเศสมีนโยบายที่ใช้ทั่วโลกว่าจะไม่ยุ่งเกี่ยวกับเรื่องการเมือง

เจ้าหน้าที่กล่าวต่อว่า ทางสมาคมทราบว่าจะมีเรื่องของวันเฉลิมด้วยล่วงหน้าเพียง 1 วันส่วนเรื่องเปิดตัวหนังสือก็เพิ่งทราบเอาวันงาน ก็เลยได้แจ้งกับมูลนิธิผสานวัฒนธรรมว่าถ้ามีเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการเมืองไทยก็ต้องขอโทษด้วยจริงๆ ที่ไม่สามารถให้จัดแสดงในที่สาธารณะของตึกได้จึงแจ้งกับทางมูลนิธิไปแล้วเขาก็ยินยอมที่จะเลื่อนงานส่วนวันเฉลิมออกไป

เมื่อผู้สื่อข่าวถามย้ำว่าสำหรับเนื้อหางานเป็นเรื่องเกี่ยวกับผู้ที่ถูกบังคับสูญหายซึ่งคนที่ถูกนำมาจัดแสดงในงานก็เกี่ยวข้องกับการเมืองอยู่แล้วและวันเฉลิมเองก็เป็นหนึ่งในผู้ที่ถูกบังคับสูญหายเช่นกัน ทางเจ้าหน้าที่ตอบในประเด็นนี้ว่าเรื่องของผู้สูญหายเป็นเรื่องสิทธิมนุษยชน แล้วก็ที่ผ่านมาทางสมาคมก็จัดงานร่วมกับยูเอ็นมาหลายครั้งในประเด็นนี้และประเด็นเรื่องผู้สูญหายก็เป็นหนึ่งในประเด็นสิทธิมนุษยชนเช่นกัน แต่ทางสมาคมไม่ได้รู้ว่าในส่วนของรายละเอียดนิทรรศการจะมีส่วนที่เกี่ยวกับเรื่องการเมืองด้วย เข้าใจว่าแค่เกี่ยวกับการรำลึกถึงวันผู้สูญหายสากลเท่านั้นทางสมาคมจึงตอบตกลงไปในเบื้องต้น แต่เมื่อในงานมีส่วนที่เกี่ยวข้องกับเรื่องการเมืองก็ต้องดำเนินไปตามนโยบาย