ตัวอย่างสเตตัสเฟสบุ๊คของ nuttigar woratunyawit  เล่าเรื่องในเรือนจำและการลี้ภัย

13 มกราคม 2561

#คืนสุดท้าย

หลังการตัดสินใจของเราแล้วว่า จะทิ้งแผ่นดินเกิด ทิ้งครอบครัวที่รักและเพื่อนฝูงคนสนิท มาใช้ชีวิตแบบตายเอาดาบหน้าที่อเมริกา เราก็พยายามใช้ชีวิตกับคนเหล่านั้นให้มากขึ้น โดยเฉพาะกับ “แม่”

ทั้งๆ ที่เราและแม่ติดการนอนคนเดียว แต่แม่ก็ย้ายมานอนเตียงเดียวกับเรา จวบจน “คืนสุดท้าย” ที่ได้นอนด้วยกัน

คืนนั้นเรานอนหลับเป็นปกติ แต่ก็ตัองตื่นกลางดึกเมื่อรู้สึกตัวว่า มีคนลูบแขนลูบหน้าเราอยู่

ลืมตาตื่นพบว่า แม่นอนลืมตา มองหน้าเรา และลูบหน้าเราอย่างรักใคร่อาวรณ์

นาทีนั้นเราทำได้แค่ดึงมือแม่มาจับไว้แบบปลอบใจว่า ไม่เป็นไรหรอกนะ

เรารับรู้เพียงว่า แม่ไม่อาจข่มตาหลับได้ เมื่อแน่ชัดในใจว่า คืนนี้จะเป็นคืนสุดท้ายที่ได้กอดลูกสาวคนเดียวของเค้า

คืนนั้นเราปัดความกังวลออกจากใจ และหลับลงได้อย่างสนิท เก็บแรงไว้กับการผจญภัยในวันรุ่งขึ้น

หลังการจากลา เราเองไม่อาจลืมสายตาและสัมผัสของแม่ในคืนนั้นได้เลย

และซาบซึ้งถึงขั้วหัวใจอย่างที่สุดว่า แม่รักเรามากขนาดไหน และต้องหักใจขนาดไหนเพื่อความปลอดภัยของลูก

เราใช้ความเข้าใจในความรักของแม่ในคืนนั้นผลักดันใจเราให้ไม่กลัวที่จะฝ่าฟัน ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคที่ต้องเจอ

เราจะไม่ทำให้แม่ผิดหวัง ให้สมกับที่แม่ต้องตัดใจเพื่อเรา

นึกถึงคืนนั้นทีไร เราก็ร้องไห้ทุกครั้ง ครั้งนี้ก็เช่นกัน

#รักแม่ที่สุดนะคะ

 

31 ธันวาคม 2560

#2017ปีแห่งการเปลี่ยนแปลงชีวิต #บันทึกไว้ในความทรงจำ

อย่างที่เคยเกริ่นไว้ ปี 2017 เป็นปีที่เราเดินทางเพื่อเปลี่ยนชีวิตถึงสองครั้งสองครา

การเดินทางครั้งแรก เกิดจากการตัดสินใจอย่างเด็ดขาดที่จะไม่จมปลักในวังวนของชีวิตที่ไร้ทิศทางและกำหนดเองไม่ได้ ความต้องการหลุดพ้นจากความกังวลทั้งมวลที่สร้างบาดแผลและความทุกข์ไม่ใช่แค่ตัวเรา แต่กระทบทุกคนที่รักและห่วงใยเรา

การตัดสินใจครั้งนี้ เกิดจากการลองผิดลองถูกทั้งหมด เหมือนเราตั้งเป้าแล้วลองเดินตามเป้าดู ทุกอย่างสำเร็จออกมาแบบฟลุ้คๆทั้งนั้น

การตัดสินใจครั้งนี้อาจดูยากสำหรับคนทั่วไป แต่สำหรับเรา มันเหมือน nothing to lose ไม่มีอะไรจะเสียอีกแล้ว

แต่แล้วเมื่อถึงจุดหมาย เราพบว่า ทุกอย่างผิดแผนไปหมด หลายสิ่งเต็มไปด้วยความผิดหวัง เราต้องใช้ความอดทนและเข้มแข็งอย่างมหาศาล และเราก็ผ่านมาได้

และนั่นเองคือที่มาของการเดินทางครั้งที่ 2

เราตัดสินใจเปลี่ยนแปลงขีวิตอีกครั้ง ครั้งแรกว่าตัดสินใจยากแล้ว ครั้งที่ 2 กลับยากยิ่งกว่า เพราะ ณ จุดหมายปลายทางนั้น เราไม่อาจรู้ได้เลยว่า เราจะพบเจออะไร

เรานั่งร้องไห้ตลอดการเดินทาง ความรู้สึกเหมือนคนกำลังจะจากลากับอะไรบางสิ่งที่ไม่อาจหวนคืน บวกกับความกังวลต่ออนาคตอันใกล้ ที่เรามิอาจหยั่งรู้ได้

แต่เมื่อพาหนะที่เราโดยสาร ผ่านเข้าสู่ประตูของปลายทาง เวลานั้นเป็นเวลาเย็นพระอาทิตย์กำลังตกดิน แสงสีทองของดวงอาทิตย์ทาบขอบฟ้า ราวกับว่าเป็นแสงทองต้อนรับชีวิตใหม่ของเรา นาทีนั้นใจเราก็เต็มตื้นไปด้วยความหวังอีกครั้ง บอกตัวเองเพียงว่า เรามาไม่ผิดที่แล้ว

เรามาถึงแล้ว ที่ที่เราจะสามารถเริ่มต้นชีวิตใหม่ได้

จากวันนั้นถึงวันนี้ผ่านไปสองเดือนกว่าแล้ว สองเดือนของชีวิตใหม่ที่เต็มไปด้วยเสรีภาพและการเริ่มต้น.....ซะที

และนี่เอง ชีวิตใหม่ที่เราต้องฟันฝ่า และนี่เป็นเพียงแค่จุดสตาร์ทเท่านั้น

#ขอบคุณทุกกำลังใจที่ช่วยโอบอุ้มให้ใจดวงนี้เข้มและแข็ง #ขอบคุณความเห็นแก่ตัวของมนุษย์ที่ทำให้เรากัดฟันเอาชนะมันให้ได้

 

16 ตุลาคม 2560

นักโทษคดีดังที่สุดที่เราได้คุยด้วยในทัณฑสถานหญิงกลาง ก็คือ "พี่พรชนก" คดีฆ่าหั่นศพสามีชาวญี่ปุ่น

เมื่อปี 2557 ข่าวใหญ่พาดหน้าหนึ่งหนังสือพิมพ์เกือบทุกฉบับ เป็นที่โจษขานวิจารณ์กันทั้งปีคือ คดีฆ่าหั่นศพครูสอนภาษาชาวญี่ปุ่น โดยฆาตกรเป็นสองสามีภรรยาชาวไทย โดย "พรชนก" ผู้เป็นภรรยาของครูชาวญี่ปุ่นคนนี้ก็คือ 1 ในฆาตกรนั่นเอง

เราพบพี่พรชนกตั้งแต่คืนแรกในเรือนจำโดยที่เราไม่รู้ว่าเธอคือใคร รู้เพียงว่าเธอคือหมอนวดมือดีขาประจำของแม่อำไพที่นอนติดกัน ในคืนแรกเธอเอื้อเฟื้อกับเราด้วยการแบ่งปันหนังสือสวดมนต์ที่เป็นลายมือเธอทั้งเล่มให้

หลังจากพอทราบประวัติพี่พรชนกมาพอสังเขปแล้ว เราก็ยังคงพูดคุยกับเธอตามปกติ เธอเป็นผู้หญิงวัยใกล้ 50 ปีที่สวย ผิวพรรณดี ไม่พูดมาก ไม่ค่อยสุงสิงกับใคร และธรรมะธัมโม

วันนึงขณะที่เธอนวดให้แม่อำไพตามปกติ เราถามเธอว่า ได้วิชาการนวดมาจากไหน เธอเล่าว่า มาเรียนรู้เอาตอนติดคุกแล้วนี่ล่ะ ตอนอยู่ข้างนอกน่ะ ไม่นวดหรอก ได้ชั่วโมงละ 200-300 บาท สู้ขายตัวไม่ได้

เธอเล่าว่า ชะตาชีวิตเธอผกผันมาตลอด ในวันนึงที่ลำบากที่สุด ไม่เหลือเงินในกระเป๋าแล้ว เธอเดินไปทำงานที่แยกอโศก เลยแวะไหว้พระพรหม ขอให้พ้นจากความจนและวังวนความทุกข์ เมื่อไปทำงาน เธอได้แขกญี่ปุ่นคนแรกที่ตกหลุมรักเธอในวันนั้นเลย และได้กลายเป็นสามีชาวญี่ปุ่นคนแรกของเธอ

แม้จะเล่าเรื่องราวมากมายให้เราฟัง ทั้งเรื่องลูกสาวที่เธอแสนรักและภูมิใจ เรื่องราวชีวิตที่พ้นความจนและมีสมบัติพัสถานหลังการแต่งงาน แต่พี่พรชนกกลับไม่เคยเอ่ยปากใดๆถึงคดีของเธอเลย

ด้วยความที่คุยกันบ่อยๆ พี่พรชนกเอามือเราไปดูลายมือให้ และบอกว่าไม่นานเราจะได้ออกไปจากคุก เธอบอกเราว่า เธอไม่ค่อยดูให้ใครหรอกนะ เธอรำคาญคน

เธอยังฝากเราอีกว่า หากได้รับอิสรภาพแล้ว ถ้าจะไปทำบุญที่ไหน ช่วยไปหนองคายด้วย เพราะเธอฝันอยากไปไหว้พระและทำบุญที่หนองคาย วันนี้เราได้ทำแทนฝันของเธอแล้ว

ก่อนเราได้รับอิสรภาพเพียงหนึ่งวัน พี่พรชนกยังให้เราช่วยเขียนหนังสือสวดมนต์ให้ เธอบอกว่าเธอจำบทสวดแผ่เมตตาได้หลายบท ท่องได้ แต่เวลาเขียนจะลืม ต้องให้เราช่วยเขียนให้

หลังออกจากเรือนจำ เราลองค้นในกูเกิ้ลเพื่อตามอ่านเรื่องราวของเธอ และแทบไม่น่าเชื่อว่าผู้หญิงพูดน้อย สวดมนต์ตลอดเวลาและธรรมะธัมโมอย่างพี่พรชนก จะคือฆาตกรเลือดเย็นที่สามารถร่วมกันฆ่าและหั่นศพคนได้

#ทัณฑสถานหญิงกลาง #ฆ่าหั่นศพสามีชาวญี่ปุ่น #บันทึกในเรือนจำ

 

14  ตุลาคม 2560

ชีวิต 71 วันในทัณฑสถานหญิงกลางของเรานั้น ยังโชคดีนักหนาที่มีกลุ่มผู้ต้องขังที่เป็นผู้ช่วยงานคอยให้ความช่วยเหลือ

หนึ่งในนั้นที่เราไม่มีวันลืมเลยคือ "บี"

บีเป็นนักโทษเด็ดขาดคดีนำเข้าโคเคน ถูกตัดสินจำคุก 26 ปี ใช้ชีวิตอยู่ที่นี่มากว่า 4 ปีแล้ว

เราสนิทและรู้สึกไว้ใจกับบีมากกว่าคนอื่นๆ สำหรับเราน้องแตกต่าง มันมีความรู้สึกบางอย่างว่าน้องไม่ใช่อาชญากร

บีเล่าว่าเธอถูกจับพร้อมแฟนหนุ่มชาวไนจีเรีย ในวันเกิดครบรอบเบญจเพสแบบพอดิบพอดีที่ที่ทำการไปรษณีย์

เธอคบแฟนหนุ่มผิวดำคนนี้มาไม่ถึงปี โดยไม่เคยระแคะระคายมาก่อนว่าเค้าจะเกี่ยวข้องกับยาเสพติด

วันที่ถูกจับ เธอไปพร้อมแฟนหนุ่มเพื่อขอรับพัสดุที่ไม่ใช่ชื่อตนเอง โดยแฟนเธออ้างว่า ไปรับแทนเพื่อน และให้บีที่เป็นคนไทยช่วยรับแทน

เมื่อแสดงตัวขอรับพัสดุ เธอก็ถูกตำรวจนอกเครื่องแบบจับทันที

ศาลตัดสินว่า เหตุที่เธอมีการศึกษา จึงทำให้เธอวางแผนแยบยลและเป็นตัวการนำเข้าโคเคนที่ส่งมาจากอาเจนติน่า

ศาลตัดสินว่า "ผิด" โดยไร้หลักฐานทางการเงิน ไร้อีเมล์ที่แสดงการติดต่อประเทศต้นทาง และไร้ความเชื่อมโยงใดๆกับชื่อและที่อยู่ที่ปรากฎในพัสดุนั้น

มีร่องรอยเดียวที่เป็นเค้าลางว่าเธอจะไม่ชนะคดีนี้ก็คือ ความเกรี้ยวกราดและใช้คำพูดแบบไม่ให้เกียรติของศาลที่แสดงท่าทีดูถูกคนผิวดำและผู้หญิงไทยที่มีความสัมพันธ์กับคนผิวดำ

เมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาว่าผิด และศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นให้ลงโทษจำคุก 26 ปี

ทั้งบีและครอบครัวก็ท้อต่อการยื่นฎีกา

เราได้รับอิสรภาพออกมาพร้อมจำเบอร์โทรศัพท์ของแม่บีไว้ในหัว

หลังพ้นอาทิตย์แรกเราโทรไปทักทายแม่ของบีและเอ่ยปากว่าอยากช่วยเหลือน้องในการขอฎีกาอีกซักครั้ง

แม่เล่าว่า หลังการตัดสินของศาลอุทธรณ์ อัยการพูดกับแม่ว่า "อย่าสู้อีกเลย เงินก็ไม่มี คอนเนคชั่นก็ไม่มี สู้ไปก็แพ้เปล่าๆ"

แค่นั้นทั้งแม่และบีก็ท้อ ก้มหน้ารับชะตากรรมที่ยาวนานในคุก

จากเด็กสาวสวย พนักงานบริษัททัวร์ที่จบการศึกษาระดับปริญญาตรี ต้องหมดอนาคตลงตั้งแต่บัดนั้น

วันนึงบีบอกเราว่า "หนูรู้ตั้งแต่วันที่หนูแพ้คดีเลยว่า ประเทศไทยไม่มีวันเจริญหรอก เพราะประเทศนี้เรียกหาความยุติธรรมไม่ได้เลย"

เรายังสะท้อนใจคำพูดนี้จนบัดนี้

#ชีวิตในเรือนจำ #ความยุติธรรมไม่มีจริง #ทัณฑสถานหญิงกลาง

 

10 ตุลาคม 2560

ใครผ่านคุกจะซ่อนน้ำตาเก่ง คงเป็นเรื่องจริง

เพราะการร้องไห้ระหว่างถูกกักขัง คือการ #ส่งต่อความทุกข์ ที่ทุกคนล้วนแบกเอาไว้อยู่แล้ว ให้หนักหนาขึ้นไปกว่าเดิม

ทุกครั้งที่ใครคนนึงร้องไห้ มักมีใครอีกหลายคนร้องตาม

และวิบากกรรมที่แบกกันไว้ก็ไม่พ้นความห่วงและคิดถึงคนที่อยู่นอกกำแพงสูงนี้

"อ้อม" ผู้ช่วยงานฝ่ายพยาบาล เป็นคนยิ้มง่าย พูดเพราะแบบที่ผู้ช่วยงานไม่ค่อยเป็นกัน

วันนึงอ้อมเล่าให้เราฟังว่า "ฝันร้าย" เห็นเจ้ากรรมนายเวรของพ่อมาทวงชีวิต เราปลอบว่า น่าจะเกิดจากความกังวลใจที่พี่สาวของอ้อมเพิ่งมาเยี่ยมและส่งข่าวว่า #พ่อป่วย

อ้อมบรรเทาทุกข์ด้วยการลงคอร์สปฏิบัติธรรม ที่ทางทัณฑสถานจะจัดไว้ให้นักโทษเด็ดขาดที่ถูกตัดสินคดีแล้ว และมักมีอัตราโทษสูงๆไว้เข้าร่วม เพื่อ #บรรเทาทุกข์

วันนึงขณะเรากำลังเดินกลับจากเยี่ยมญาติ เราได้ยินเสียงฝีเท้านึงวิ่งมาข้างหลังและตะโกนเรียกเรา อ้อมวิ่งเข้ามากอดและร้องไห้โฮ เธอเล่าว่าพี่สาวมาแจ้งว่าพ่อเสียตั้งแต่อาทิตย์ที่แล้ว จัดการงานศพเสร็จถึงได้มาเยี่ยมและแจ้งข่าว

อ้อมร้องไห้จนตาบวม หน้าตาหมองคล้ำไปร่วมอาทิตย์ หลายคนที่รับทราบและปลอบใจต่างก็สะท้อนใจ ไม่อยากให้เหตุการณ์ร้ายเช่นนี้เกิดขึ้นกับตนเอง

การจากไปของบุคคลอันเป็นที่รัก นับเป็นความทุกข์ใหญ่หนักหนาพอแล้ว

แต่การจากไปโดยไม่มีโอกาสแม้ร่ำลาดูแลในช่วงสุดท้ายของชีวิต

มันหนักหนาสาหัสอย่างที่สุด

คุกจึงไม่ได้ทำหน้าที่แค่ขังอิสรภาพ ขังความคิด

คุกยังขังและทำลายความรู้สึก ความผูกพันของมนุษย์ทุกคนที่ทั้งถูกขัง และคนที่รักถูกกักขัง

วันนึงแค่เราทราบข่าวว่าแม่ตกเก้าอี้จนเขียวช้ำ เราเดินร้องไห้ตั้งแต่ห้องเยี่ยมจนกลับแดน

จนเพื่อนผู้ต้องขังคนนึงกระซิบว่า "อย่าร้อง" เพราะการร้องไห้ของเรา มันไปทำให้คนอื่นทุกข์และอยากร้องไห้ตาม

ตั้งแต่นั้น เราต้องเรียกสติทุกครั้งที่มีความทุกข์ และนั่นทำให้เรา #ร้องไห้ยากขึ้น กว่าเดิม

#เรื่องเล่าจากเรือนจำ #ความทุกข์หลังกำแพงคุก

 

5 ตุลาคม 2560

ในเรือนจำหญิง จะว่าผู้คุมร้ายแล้ว ผู้ช่วยงานก็ไม่ธรรมดาทีเดียว

ผู้ช่วยงานมักเป็นนักโทษเด็ดขาดชั้นเยี่ยม ที่ถูกตัดสินคดีมาแล้วด้วยโทษสูงๆ หลักสิบปีขึ้นไป ในแดนแรกรับผู้ช่วยงานมักจะเป็น "พวกเดินแดน" คือพักแดนนอก แต่เข้ามาทำงานแบบเช้าไปเย็นกลับในแดนแรกรับ

คุณสมบัติของผู้ช่วยงานมักจะปากร้าย เสียงดัง ตาขวาง กร่างและเบ่ง เพราะทำงานรับใช้ใกล้ชิดเจ้าหน้าที่ ตั้งแต่ทำความสะอาดพื้นที่ที่ดูแล จัดการอาหารการกินให้เจ้าหน้าที่ ตามตัวนักโทษ ไปจนถึงด่านักโทษแทน เรียกได้ว่าเป็นมือเป็นเท้าแทนทุกอย่าง

แต่ทุกคนจะมีหน้าที่หลักประจำตัวเช่น ผู้ช่วยงานส่วนโต๊ะญาติ ผู้ช่วยงานตรวจตรงประตูเข้าออก กองกลาง พี่เลี้ยง กองเลี้ยง หน่วยพยาบาล เป็นต้น

ด้วยเหตุว่าเราถูกดูแลพิเศษโดยเจ้าหน้าที่อย่างที่เคยเล่าไป ในสายตาของผู้ช่วยงาน เราจึงเหมือน "พวกเดียวกัน"

เพราะการปฏิบัติของผู้ช่วยงานที่มีต่อนักโทษทั่วไป เรียกได้ ว่า "ด่าจิกหัว" กันเลยทีเดียว

ในวันแรกที่เราเดินเข้าเรือนจำ เราเดินเข้าแดนแรกรับพร้อมเพื่อนผู้ต้องขังที่สายตาสั้นเกือบ 1000 และถูกบังคับให้ถอดคอนแทคเลนส์ทิ้งตามระเบียบ เราจึงต้องเดินจูงเธอฝ่าความมืดของหัวค่ำเข้าประตูแดน

เมื่อผู้ช่วยงานที่มีหน้าที่เปิดประตูแดนเห็นก็ตะโกนเหน็บทันทีว่า "กระแดะ"

เมื่อถึงจุดที่พี่เลี้ยงรอรับนักโทษใหม่ ก็มีการซักถามประวัติโดยย่อ ด้วยเสียงกระโชก ห้วนและหยาบจากผู้ช่วยงาน และแน่นอน พฤติกรรมเหล่านี้อยู่ในสายตาของเจ้าหน้าที่ตลอด

คำด่าที่ถูกสรรมาจากจากปากผู้ช่วยงานก็เรียกได้ว่า "หยาบ" ถึง "หยาบที่สุด" พร้อมสายตาที่กดหัวคน ราวกับลืมไปแล้วว่า คนที่ตนกำลังก่นด่านั้น คือเพื่อนร่วมชะตากรรมที่ไร้อิสรภาพเช่นตน

ถ้าถามว่าการเป็นผู้ช่วยงาน ทำแล้วได้อะไร เท่าที่เราเห็นก็คือ ได้อภิสิทธิ์บางอย่างที่เหนือกว่านักโทษทั่วไป

เช่น สามารถนำอาหารกองเลี้ยงออกมาทานได้ตามโควต้า ไม่ต้องเข้าแถวเวลาซื้อของและอาบน้ำ สามารถมีสิทธิ์ใช้สมุดปากกาและเครื่องเขียนต่างๆในแบบที่นักโทษทั่วไปยากจะเข้าถึง

แต่พวกเค้าเองก็แลกมากับการทำงานหนักกว่าคนอื่นๆ คือ ตื่นก่อนนอนทีหลัง และบางครั้งก็เป็นที่ระบายอารมณ์เหวี่ยงๆจากเจ้าหน้าที่นั่นล่ะ

ถ้าถามนักโทษว่า ในคุกเกลียดใครที่สุด บางคนอาจบอกว่าเจ้าหน้าที่ผู้คุม แต่บางคนอาจเกลียดผู้ช่วยงานนี่ล่ะมากกว่า

แต่อย่างที่บอก เราค่อนข้างใกล้ชิดกับน้องๆผู้ช่วยงาน และก็ได้น้องๆนี่ล่ะที่ดูแลเราด้วยดีมาโดยตลอด

รวมถึงข้อมูลลึกๆ เรื่องลับๆของเจ้าหน้าที่ ที่ยากจะรอดพ้นสายตาของคนทำงานใกล้ชิดอย่างผู้ช่วยงาน

ก็ล้วนได้รับการถ่ายทอดมาสู่เรา ด้วยเหตุผลเดียวกันว่า "อยากให้ใครมากระทุ้งให้ที่นี่ปฏิบัติต่อนักโทษให้เหมือนคนหน่อย"

และนักโทษการเมืองคดีดังเช่นเรา ก็เป็นความหวังของพวกเค้าเช่นกัน

#เรื่องเล่าในเรือนจำหญิง #ทัณฑสถานหญิงกลาง #ผู้ช่วยงาน

 

3 ตุลาคม 2560

มีหลังไมค์มาคุย อยากรู้ว่าความสัมพันธ์ของสาวๆในเรือนจำ เค้าอยู่กันอย่างไร

ในเวลานอกตารางที่ผู้ต้องขังตัองเข้าหน่วยงานประจำแล้ว ก็จะเป็นเวลา อาบน้ำ แต่งตัว และทานข้าว โดยสาวๆจะมีพื้นที่ส่วนตัวตามใต้ตึกมุมต่างๆ มีความกว้างขนาดผ้าใบสีฟ้ากว้างยาวราวๆเมตรครึ่งได้ โดยทุกคนจะเรียกพื้นที่นี้ว่าบ้าน

บ้านนึงจะนั่งกัน 2-4 คน แต่งตัวแต่งหน้าด้วยกันตอนเช้าและบ่ายก่อนเข้าห้องขัง และทานอาหารร่วมกันหลังแต่งตัวเสร็จ

สาวๆที่อยู่บ้านเดียวกัน จะแบ่งปันข้าวของเครื่องใช้และอาหาร บางบ้านเด็กสาวจะดูแลคนชรา และบางบ้านก็เป็นที่ช่วยกันเสริมสวยทั้งแต่งหน้าและทำผม

เราไม่มีบ้านประจำ เหตุจากการถูกแยกไปนั่งกับเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองตั้งแต่ต้น อาหารเช้าและกลางวันจึงทานร่วมกับน้องๆผู้ช่วยยงานที่มีบ้านเป็นโต๊ะยาวพิเศษกว่าคนอื่น และแต่งตัวกับทานข้าวเย็นร่วมบ้านกับแม่อำไพ ผู้ต้องขังสาวใหญ่ที่นอนติดกัน

นอกจากนี้ เรายังค่อนข้างสนิทกับกลุ่มที่นอนบริเวณเดียวกัน เพราะเราไม่ติดละคร ส่วนใหญ่จะนอนคุยแบ่งปันประสบการณ์ชีวิตกันกับเพื่อนๆผู้ต้องขังคนอื่นซะมากกว่า

ว่ากันว่าในแดนแรกรับ เป็นแดนที่ผู้ต้องขังยังอยู่ในช่วงการสู้คดี ยังมีความไม่แน่นอนในชีวิตตลอดเวลา ดังนั้นสังคมข้างในแดน ยังคงมีความแบ่งปัน เอื้ออาทรกันมากกว่าแดนนอก

ในแดนนอก "ผู้ต้องขังหญิง" จะถูกเปลี่ยนคำนำหน้าชื่อเป็น "นักโทษหญิง" อย่างเต็มตัวหลังการตัดสินคดี และกลายสภาพเป็นนักโทษเด็ดขาดแล้ว

ว่ากันอีกว่า นักโทษหญิงในแดนนอกจะต่างคนต่างอยู่มากกว่า และด้วยความที่รู้ชะตาชีวิตที่ชัดเจนแล้วว่าต้องใช้ชีวิตในเรือนจำอีกนานเท่าไหร่ พวกเธอจึงมักลดความเอื้ออาทรต่อกันลงไปด้วย

ในแดนแรกรับ บทสนทนาประจำวันจะหนักไปเรื่องของ "คดี" และ "ความห่วงใย" ต่อคนข้างนอก การแชร์ความทุกข์ การระบาย คำปลอบโยน แลกจดหมายกันอ่าน ไปจนถึงการร้องไห้ร่วมกัน ล้วนทำให้สถานะของผู้ต้องขัง มีความใกล้ชิดกับคำว่า "เพื่อน" ทีเดียว

เราเป็นทั้ง "เพื่อนร่วมชะตากรรม" "เพื่อนที่คอยแบ่งปันความทุกข์กัน" จนบางคนเคยเอ่ยกับเราไว้ว่า หากพ้นโทษออกไป คงคบแต่เพื่อนที่เคยติดคุกมาด้วยกันนี่ล่ะ

บางคนที่อยู่กันนานๆ เป็นธรรมดาที่จะผูกพันเป็นเพื่อนรัก บางคนเป็นแฟนกัน และหลายคนดำเนินความสัมพันธ์ต่อเนื่องกันจนพ้นโทษ

ทุกวันนี้ แม้เราได้รับอิสรภาพมาเกินปีแล้ว แต่เราจะยังคงระลึกถึงความรัก ความห่วงใยและความหวังที่มีร่วมกันกับเพื่อนๆในแดนแรกรับ

แต่ก็ทำได้เพียงฝากข่าวไปกับน้องบางคนที่ได้กลับบ้านแล้ว แต่ยังเขียนจดหมายติดต่อกับด้านในเรือนจำอยู่

เราออกมาพร้อมแบกความคาดหวังว่า เราจะมีส่วนที่ทำให้ "คุก" เป็นสถานที่ที่ดีกว่านี้ ละเมิดผู้คนน้อยกว่านี้

แต่เราทำได้เพียงการเขียนบอกเล่าเรื่องราวของ "คุกหญิง" แดนสนธยาที่ไม่มีใครอยากเหยียบเข้าไปแม้แต่ก้าวเดียวในชีวิต

โดยที่เราต้องก้มหน้ายอมรับว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพของ "คุก" นั้น ยังเป็นอะไรที่คาดหวังยาก และเพียงมือสองมือของเรา ไม่อาจทำอะไรได้เลย

#ทัณฑสถานหญิงกลาง #เพื่อนร่วมชะตากรรม #ความสัมพันธ์ของคนในคุก #ความทรงจำในเรือนจำ

 

2 ตุลาคม 2560

วันสุดท้ายในเรือนจำ เราตื่นเช้าเพื่อไปศาลตามปกติ วันนั้นรถที่พาเรามุ่งหน้าสู่ศาลทหาร เป็นรถกะบะสองตอนที่ทำหลังคาและกรงขังไว้ด้านหลัง เรานั่งข้างหลังไปคนเดียว ตลอดเส้นทางคิดภาวนาในใจว่า อยากให้เกิดอุบัติเหตุ เราจะได้ตายพ้นๆไปจากเคราะห์กรรมนี้เสียที

เมื่อถึงศาลทหาร เราพบแม่นั่งรออยู่เช่นเคย พร้อมเพื่อน พี่ๆและน้องๆที่มารอเยี่ยม เราถามทนายทันทีว่าจะยื่นประกันอีกมั้ย ในความคิดเราคือ ไม่ต้องยื่นแล้ว เราสิ้นหวังแล้ว แต่ทนายบอกว่าจะยื่น เพราะเป็นสิทธิ์ของเรา

ตามปกติเมื่อทนายยื่นเรื่องขอประกันตัว เราจะทราบผลจากศาลราวๆบ่าย 2-3 โมงเป็นประจำ

ประมาณ 11.30 น. ทนายวิญญัติ ชาติมนตรี เดินเข้ามาหาในห้องที่เรากำลังนั่งคุยกับเพื่อนๆ ทนายบอกว่า "คุณนัท มากอดหน่อย" และเมื่อเราลุกขึ้นกอด คุณวิญญัติก็พูดว่า

"ได้กลับบ้านแล้วนะ"

เราชาๆ ยังไม่รู้สึกใดๆ จนกระทั่งแม่เดินตัวเซร้องไห้เข้ามากอดนั่นล่ะ เราถึงได้ร้องไห้กอดกับแม่

เมื่อรู้ว่าได้ประกันตัวแล้ว เจ้าหน้าที่ที่พามาศาลก็มีท่าทีที่ผ่อนปรนขึ้น เจ้าหน้าที่ผู้คุมชายเข้ามานั่งคุย เจ้าหน้าที่ศาลเข้ามาแสดงความยินดีพร้อมบอกว่า ช่วยลุ้นทุกครั้งที่เรายื่นประกัน

วันนั้นเจ้าหน้าที่ได้รับโทรศัพท์เร่งให้รีบนำตัวทั้งเราและปอนด์กลับเรือนจำโดยเร็ว เพื่อที่จะได้รีบปล่อยตัว เรารับรู้จากเจ้าหน้าที่แต่ไม่เข้าใจว่าทำไมต้องรีบ

เมื่อถึงเรือนจำ เพื่อนๆรอเราราวกับรับรู้ข่าวดีกันแล้ว ต่างเดินเข้ากอดร้องไห้กันระงม หลายคนถาม "พี่นัทจะลืมหนูมั้ย"

ผู้ช่วยงานพาเราไปอาบน้ำ ส่วนข้าวของในล้อคเกอร์เราถูกรื้อออกมาเตรียมใส่ถุงไว้ให้หมดแล้ว แต่เราไม่เอาอะไรออกมาทั้งสิ้น ฝากไว้ให้แม่อำไพที่นอนติดกันจัดการส่งต่อให้ผู้ที่ขาดแคลนต่อไป

ก่อนจากลา ด้วยความเชื่อว่า ให้นำผมของผู้ต้องขังที่ยังติดอยู่ผูกติดกับผมของคนที่ได้รับอิสรภาพออกมา เราจึงถูกกุ้มรุมเอาผมมาผูกกันหลายคนทีเดียว

และอีกภารกิจของเราคือ ให้จำชื่อเพื่อนไว้ให้มากที่สุด เมื่อเดินออกจากเรือนจำ ห้ามหันหลังกลับ และให้พูดชื่อเพื่อนๆออกมา ราวกับว่า จะเรียกให้พวกเค้าตามออกมาในเร็ววัน

เราออกมาราวๆ 5 โมงเย็น ซึ่งเป็นเรื่องผิดปกติของระเบียบการปล่อยตัวที่มักจะได้ออกมาก็ค่ำมืดแล้ว มารับทราบทีหลังว่า ทางเรือนจำต้องการปล่อยหนีสื่อและผู้มาตัอนรับ ไม่ต้องการให้มีภาพคนมารอรับมากมายออกหน้าสื่อ

แต่กระนั้นก็มีเพื่อนๆพี่ๆที่น่ารักมากมายมารอให้กำลังใจ

ก่อนหน้านั้นเพียงสองวัน เรามาทราบจากการอ่านข่าวย้อนหลังว่า มีการปล่อยตัวน้องๆนักศึกษา 6 คน และมีสื่อมารอทำข่าวมาก จนกระทั่งทางเรือนจำต้องนำรถน้ำคันใหญ่ๆมาจอดบังป้ายเรือนจำ

นี่กระมังที่ทำให้เราได้ออกมาเร็วผิดปกติ แต่ก็ถือว่าเป็นผลดีที่ไม่ต้องผ่านระเบียบจุกจิกมากมายกว่าจะได้ออกมา ดังเช่นที่เพื่อผู้ต้องขังคนอื่นๆต้องประสพ

#วันแห่งอิสรภาพ #8กรกฏาคม2559 #วันปล่อยตัว #ประสบการณ์ในเรือนจำ

 

1 ตุลาคม 2560

คุณอาจจะคิดว่า "คุก" หรือ "เรือนจำ" ไม่ใช่สถานที่ที่คุณจะมีโอกาสเข้าไปเหยียบย่างได้หรอก เพราะคุณเป็นคนดี มีการศึกษา เกิดมาในครอบครัวที่ดี ถือศีลครบ 5 ข้อ และที่สำคัญ ไม่เคยทำอะไรที่ผิดกฎหมาย

แต่ชีวิตคนไม่มีอะไรการันตีได้ เช่นเรา ที่มีพ่อเป็นตำรวจ แต่ตัวเองกลับมีโอกาสตีตั๋ว VIP เข้าไปเที่ยวนรกบนดินถึงสองเดือนกว่า

เรื่องราวต่างๆของเรา หลายคนคงได้อ่านและรับทราบกันไปพอควรแล้ว วันนี้เราจะขอเล่าเรื่องการเตรียมตัวเพื่อเข้าเยี่ยมผู้ต้องขังนะคะ

เนื่องจากในระยะแรกของการสู้คดีของผู้ต้องขัง ยังต้องมีการเดินทางไปศาลตามกำหนดวันนัดของศาล ดังนั้นโอกาสที่ญาติมิตรจะสามารถพบผู้ต้องขังได้ จึงมีทั้งที่เรือนจำและศาล

ระเบียบการเข้าเยี่ยมของเรือนจำ เคยเล่าให้ฟังไปแล้วว่า จะต้องเป็นบุคคลที่ถูกระบุชื่อไว้ใน 10 รายชื่อที่ผู้ต้องขังให้ไว้เท่านั้น แต่หากมีความประสงค์จะเยี่ยมโดยท่านไม่มีรายชื่อ ก็สามารถถ่ายเอกสารบัตรประจำตัวประชาชน ยื่นความจำนงเข้าไปได้ แต่จะสามารถเยี่ยมได้เลยหรือไม่ ไม่มีใครรับประกันได้ค่ะ

ส่วนการเยี่ยมของศาลทหารกรุงเทพฯ จะขึ้นกับวิจารณญาณของเจ้าหน้าที่ที่มีหน้าที่ดูแลผู้ต้องขังไปศาล โดยปกติจะอนุญาตให้เยี่ยมได้ครั้งละ 5 คน เข้าไปได้ทีละคน หรือทีละกลุ่ม โดยต้องลงชื่อและยื่นสำเนาบัตรประชาชนเช่นกัน

การเยี่ยมระหว่างไปศาลของผู้ต้องขังหญิงที่ศาลทหารกรุงเทพฯนั้น เจ้าหน้าที่จะนำผู้ต้องขังมานั่งที่ห้องพักทนาย ต่างจากผู้ต้องขังชายที่จะถูกนำไปไว้ที่คุกใต้ศาล ดังนั้นวันที่ไปศาล จะเป็นวันที่เราได้ใกล้ชิดแม่ และเพื่อนที่สุด

เจ้าหน้าที่จะถามความเห็นเราก่อนว่าจะให้ใครเข้าเยี่ยมบ้าง และผู้เยี่ยมจะถูกห้ามนำโทรศัพท์มือถือออกมา เนื่องจากกลัวการถ่ายภาพ และยังห้ามนำน้ำหรืออาหารมาให้อีกด้วย

และส่วนใหญ่เจ้าหน้าที่จะกีดกันสื่อ และเคยขอร้องเราไม่ให้เล่าให้สื่อฟังถึงเรื่องราวในเรือนจำ

อีกเรื่องที่ทุกคนควรเตรียมตัวและเตรียมใจก่อนการเข้าเยี่ยม ไม่ว่าจะที่ศาลหรือเรือนจำ ก็คือ ผู้เข้าเยี่ยมไม่ควรเป็นฝ่ายรัองไห้ หรือฟูมฟายซะเอง

อย่าลืมว่า เวลาเพียง 20 นาทีที่ท่านร้องไห้ฟูมฟายนั้น เดี๋ยวท่านก็ออกมาสู่โลกกว้างและลืมไปสิ้นว่าวันนี้ไปไหนมา

แต่กับผู้ต้องขัง จะแบกความฟูมฟายของท่านกลับเข้าไปในเรือนจำ พร้อมความเศร้าหมองและจิตตกไปอีกจนกว่าจะมีผู้มาเยี่ยมใหม่

สิ่งที่นักโทษทุกคนอยากได้ยิน คือ เรื่องราวการอัพเดทชีวิตของคนที่รัก ข่าวสารบ้านเมือง หรือหนทางการสู้คดี หรือเรื่องราวที่ทำให้ยิ้มได้

วันนึงมีน้องคนนึงไปเยี่ยมเราที่เรือนจำ ด้วยท่าทีร่าเริง ระหว่างบทสนทนาที่กำลังสนุก น้องก็บอกว่า "ผมกำลังหางานนะ เดี๋ยวจะมาทำใกล้ๆแถวนี้ จะได้มาเยี่ยมพี่ได้บ่อยๆ"

ดูดี มีความเป็นห่วง แต่เราฟังแล้วจิตตกไปค่อนวัน นี่แสดงว่า เราต้องติดที่นี่อีกนานเลยเหรอ เราไม่มีหวังแล้วเหรอ

หรือเหมือนคราวเพื่อนสนิทเรามาเยี่ยมและบอกว่า "แกไม่ต้องห่วงอะไรนะ ชั้นจะหาเงินไว้เยอะๆ เดี๋ยวแกออกมา ชั้นจะดุแลเอง" เราคิดเลยว่า เพื่อนหมดหวังที่จะเห็นอิสรภาพของเรา และเราเองตอนนั้น แทบเกือบฆ่าตัวตาย

บางคำพูดเต็มไปด้วยความหวังดี บางคำพูดเต็มไปด้วยกำลังใจ หากแต่มันแฝงไปด้วยความสิ้นหวัง มันเหมือนยาพิษที่สามารถสังหารผู้ต้องขังให้ตายได้ทั้งเป็น

คำพูดที่ชื่นใจที่สุดจากเพื่อนรักในยามนั้นคือ "อดทนนะ เพื่อนๆทุกคนรอแกออกมา แล้วแกจะรู้ว่าเพื่อนรักแกแค่ไหน"

#ชีวิตในเรือนจำ #การเตรียมตัวก่อนเข้าเยี่ยม #ความหวังและกำลังใจของคนมาเยี่ยม

 

29 กันยายน 2560

นอกจากแหวนที่อยู่แดนแรกรับด้วยกันแล้ว เราก็ไม่ได้สนิทกับนักโทษการเมืองคนไหนอีก แต่มีอีกคนนึง ที่จะไม่พูดถึงเลย ก็ดูจะขาดรสชาติการใช้ชีวิตในคอนแวนต์ลาดยาวไปหน่อย

วันนึงขณะต่อแถวรอเยี่ยมญาติ เราได้ยินเสียงกระซิบกระซาบทางด้านหลัง พูดถึงการมีนักโทษการเมืองหน้าใหม่เข้ามา ไม่แน่ใจเรื่องคดี เป็นใครยังไงบ้างไม่รู้จัก แต่ฟังชัดๆแล้ว พูดถึงเราแน่นอน

เราแอบหันหลังไปมอง พบเด็กผู้หญิงหน้าทะเล้นตัวเล็กๆ ที่มีป้ายชื่อเขียนว่า "นญ.ภรทิพย์ มั่นคง"

เมื่อได้หมายเลขห้องเยี่ยมแล้ว และสองสาวที่กระซิบกันแยกกันแล้ว เราเดินไปหา "กอล์ฟ" และก้มลงกระซิบบอกว่า "ที่พูดถึงเมื่อกี้น่ะ พี่เอง"

เราจำกอล์ฟได้จากข่าวการเมืองหลังช่วงรัฐประหาร ยังเห็นใจในชะตากรรมของน้องตลอดมา และไม่เคยคิดมาก่อนว่า ชะตากรรมของเราจะมาบรรจบกันในทัณฑสถานหญิงกลางแห่งนี้ ด้วยคดีเดียวกัน

วันนั้นเราไม่ได้คุยไรกันมาก และคาดว่ากอล์ฟก็จำไรเราไม่ได้ หลังจากนั้นเราก็ได้ยินชื่อกอล์ฟเยี่ยมญาติในรอบแรกๆของเกือบทุกวัน จนกระทั่งวันที่แม่เราเปลี่ยนเวลาเยี่ยมเราเร็วขึ้นกว่าปกติ

เราเดินออกมาเยี่ยมญาติด้วยหมายเลขเบอร์ห้องเยี่ยมติดกับกอล์ฟ แต่เหมือนกอล์ฟจะจำเราไม่ได้ เราจึงไม่ได้ทักอะไร ขณะทักทายกับแม่ เราเห็นป๊อก ทนายหนุ่มหล่อจากศูนย์ทนายฯเดินขึ้นมา ป๊อกและเราเจอกันหลายครั้งในศาลทหารหลังจากเราต้องคดี ป๊อกหันมาไหว้ทั้งเราและแม่ และเราเพิ่งได้รู้ว่า ป๊อกคือแฟนกอล์ฟที่มาเยี่ยมบ่อยๆนี่เอง

หลังเยี่ยมญาติเสร็จ เราเดินคุยกันมาระหว่างทางเดินกลับแดนแรกรับ เราคุยให้กอล์ฟฟังว่า เรากำลังพยายามประกันตัว กอล์ฟยังปลอบใจเราว่า "คดีนี้จะประกันได้เหรอพี่" ฮ่าฮ่า

กอล์ฟเดินมาส่งจนสุดทางของแดนนอก พร้อมบอกว่า ไว้คุยกันใหม่ เดี๋ยวมีอะไรกอล์ฟจะฝากเข้าไป นั่นหมายถึง กอล์ฟจะฝากจดหมายซ่อนเข้าไป หรือส่งข่าวผ่านคนในแดนแรกรับเข้าไป ซึ่งจัดว่าเป็นเรื่องผิดระเบียบในเรือนจำของการติดต่อกันข้ามแดน เรารีบบอกว่า "ไม่ต้องเลย"

หลังจากนั้นเราก็ไม่ได้คุยกันอีก เพียงได้ยินชื่อประกาศเยี่ยมญาติบ้าง เห็นเด็กผู้หญิงตัวเล็กๆในชุดนักโทษสีฟ้าที่ผูกโบว์อันใหญ่ๆแสดงความเก๋าพอตัวในเรือนจำบ้าง

แต่ในแดนแรกรับ หลายคนรู้จักกอล์ฟดี เมื่อเราเอ่ยถึง

"อ๋อ กอล์ฟที่แฟนมาเยี่ยมบ่อยๆนะพี่ แฟนหล่อมว๊ากกกอ่ะ"
"เคยไปศาลด้วยกัน งงเลย นักข่าวมารอเพียบ เลยรู้ว่าดัง"
"ออ กอล์ฟนิสัยดีพี่ ภาษาอังกฤษก็เก่ง"
"น้องเค้ามองโลกบวกมากเลยพี่ กอล์ฟบอกว่า การติดคุกครั้งนี้ สร้างโอกาสดีๆให้กอล์ฟ ให้ได้เรียนรู้ที่นี่ ให้มีคนรู้จัก ให้กอล์ฟสามารถสานต่อสิ่งที่อยากทำได้"

สรุปว่า นางป๊อปปูล่าพอสมควรทีเดียว

เราได้ประกันตัวออกมาก่อน และในอีกเดือนถัดมาเราก็ได้ยินข่าวดีเรื่องอภัยโทษ และกอล์ฟได้รับอิสรภาพก่อนกำหนดพร้อมนักโทษการเมืองอีกหลายคน

เราไม่ได้ไปรับ บอกตามตรงว่าตอนนั้นมีอาการกลัวคุก ไม่กล้ากลับไปเหยียบอีก แต่ก็แอบแสดงความยินดี และไปแอดเพื่อนในเฟสบุ๊คทันทีที่เห็น

กอล์ฟได้อิสรภาพออกมา แต่ยังเดินหน้าทำเรื่องช่วยเหลือนักโทษหญิงในเรือนจำ ด้วยเหตุผลสั้นๆว่า "อยู่ด้วยกันมา ทิ้งกันไม่ได้หรอก"

ทั้งโปรเจกต์ขอรับบริจาคลิปสติกให้นักโทษหญิง ที่เราแอบรวบรวมแล้วเอาไปวางเงียบๆให้ใต้คอนโดกอล์ฟ และล่าสุดกับโครงการขอรับบริจาคเงินเพื่อจัดซื้อของจำเป็นให้เรือนจำหญิง จ.ตราด

ใครสนใจอยากช่วยสนับสนุนโครงการของกอล์ฟ แอดไปตามแทกเลยนะคะ เราเชื่อว่า น้องยังมีโครงการดีๆให้เราร่วมบุญกันอีกเรื่อยๆแน่นอน

#เรื่องราวในเรือนจำหญิง #ทัณฑสถานหญิงกลาง #เจ้าสาวหมาป่า

 

27 กันยายน 2560

#ผู้คุมฝ่ายธรรมะ

เล่าเรื่องตัวเจ็บไปหลายตอน เพื่อความยุติธรรมขอเล่าเรื่องเจ้าหน้าที่ดีๆในเรือนจำบ้าง

ตอนเราเข้าไปนั้น ฝ่ายปกครองแดนแรกรับดูแลโดย "คุณอ้อ" เจ้าหน้าที่สาวรูปร่างบาง ท่าทางห้าว และเราก็ต้องอยู่ในความดูแลของคุณอ้อโดยอัตโนมัติ

ภายใต้ฝ่ายปกครองแดนแรกรับ มีผู้ช่วยงานคือเหล่านักโทษชั้นเยี่ยมประมาณ 10 คน ที่เรียกง่ายๆว่าเป็นเด็กคุณอ้อ สิ่งที่เราได้ยินในครั้งแรกๆที่รู้จักพวกเค้าคือ

"พี่โชคดีมากเลยนะที่อยู่ใต้การดูแลของคุณอ้อ อยู่ไปพี่ก็จะรู้เอง"

วันนึงหลังเราถูกอายัดตัวและส่งกลับเข้าเรือนจำในคดี 112 เรามีอาการเครียด นอนไม่หลับ และหน้ามืด น้องในส่วนพยาบาลก็ไปแจ้งคุณอ้อ เธอเดินเข้ามาถามไถ่ และพูดคุย พร้อมบอกว่า ให้เราไปช่วยงานตรงโต๊ะญาติแดนแรกรับ มีอะไรทำเผื่อจะเครียดน้อยลง

เรามารู้ทีหลังจากนักโทษการเมืองคนอื่นว่า ได้มาทำงานนั่งโต๊ะตรงนี้ เรียกว่า หรูหราไฮโซทีเดียวในแดนแรกรับ

ระยะเวลา 71 วัน เรารับรู้ได้ว่า คุณอ้อเป็นผู้หญิงไม่จุกจิก มีเหตุผล ไม่วีน ไม่เหวี่ยง ไม่เอาแต่ใจ ทุกอย่างตั้งบนหลักการและมีความยุติธรรมให้นักโทษเสมอ

วันสุดท้ายในเรือนจำ เราถูกปล่อยตัวตอนคุณอ้อออกเวรแล้ว เราคิดเสียดายที่ไม่ได้ลาเธอ แต่เมื่อเราเดินออกมาก่อนจะพ้นประตูเรือนจำ เราหันไปทางบ้านพักเจ้าหน้าที่ เราพบคุณอ้อกำลังยืนทำธุระข้างๆรถ เราเดินไปหา เธอทักว่า "มีคนมารับมั้ย" พร้อมอาสาจะออกไปส่ง พอเราแจ้งว่าแม่มารับ แต่ยังไม่เจอกัน เธอก็ใจดีให้ยืมโทรศัพท์โทรหาแม่

ยังมีฝ่ายธรรมะอีกหลายคนในเรือนจำ คนเหล่านี้เรียกได้ว่า คือนางฟ้าดีๆนี่เอง นางฟ้าที่ให้กำลังใจคนตกทุกข์ได้ยากโดยแท้

ทั้งป๋าทอมผู้ใจดีและตลก ทั้งคุณที่ตรวจร่างกายเราตอนไปศาลแล้วอวยพรขอให้ได้ประกัน ทั้งคุณผู้ดูแลเรือนนอนที่ช่วยทำเรื่องให้เราได้เยี่ยมสองรอบในวันแรก

รวมถึงคุณๆที่พาไปศาลแล้วอนุญาตให้แม่เข้ามานั่งอยู่ด้วยจนแยกกัน คุณที่เอาข้าวมาให้ทานแทนข้าวโรงอาหารในวันแรกๆ แม่ที่เรียกเข้าไปคุยและสำทับมาว่ามีอะไรให้มาหา

ในวันสุดท้ายที่เรากลับเรือนจำพร้อมข่าวดีเรื่องการได้รับการประกันตัว เราเดินกลับเข้าประตูพร้อมการตรวจร่างกายจากเจ้าหน้าที่ที่ทุกคนเรียกว่า "แม่" คนนึง เธอถามตามระเบียบว่า วันนี้ไปศาลทำอะไร เราตอบว่า "ไปประกันตัวค่ะ" เธอถามว่า "ได้มั้ย" เราตอบว่า "ได้ค่ะ"

เธอถอนหายใจเฮือกใหญ่ และบอกว่า "ยินดีด้วยนะ เธอไม่ใช่อะไรที่ต้องมาอยู่ในนี้"

คำพูดให้กำลังใจเล็กๆน้อยๆจากเจ้าหน้าที่ที่ดูสูงส่งด้วยตำแหน่งและเครื่องแบบในเรือนจำ บางทีมันเหมือนน้ำอมฤตที่รดลงมาบนต้นไม้ที่แห้งผาก มันต่อชีวิต เสริมพลังใจให้คนคุกที่แสนลำบากได้มากทีเดียวนะ

#บันทึกในเรือนจำ #เจ้าหน้าที่ผู้คุมหญิง #ทัณฑสถานหญิงกลาง

 

26 กันยายน 2560

#บันทึกความทรงจำ

8 กรกฎาคม 2559 คือวันที่เราได้รับการปล่อยตัวชั่วคราว หลังถูกกักขังรวมแล้ว 71 วัน

หลังการเลี้ยงฉลอง เราก็กลับไปนอนยังที่นอนหลังเดิม

ในห้วงคำนึง คืนนี้จะเป็นคืนแรกในรอบ 71 วันที่ได้นอนปิดไฟและกอดแม่

หลายคนทักว่า สามารถนอนปิดไฟได้มั้ย ชินกับการนอนเปิดไฟจากในเรือนจำมาหรือเปล่า

เราตอบเลยว่า เราสามารถกลับมานอนมืดๆได้แบบไม่ต้องปรับตัวใดๆเลย เพราะโดยนิสัย เราติดการนอนมืดๆและเงียบๆ

ผ่านไปราว 1 อาทิตย์ ในเย็นวันนึงที่เราเผลอหลับที่โซฟาบ้าน และเปิดไฟอยู่

เราฝันร้าย!!!

ในฝันนั้น วนเวียนด้วยภาพในคุก เหมือนเราตะเกียกตะกายจะตื่น และบอกตัวเองตลอดว่า ไม่นะ เราออกจากคุกมาแล้ว เราอยู่บ้านแล้ว

เราตกใจตื่น และคำแรกที่ตะโกนออกมาคือ "แม่"

เราเป็นแบบนี้อีก 2-3 ครั้ง จนมั่นใจแล้วว่า เหตุมาจากการเผลอหลับไป โดยที่ไฟยังเปิดอยู่

ในตอนที่ออกจากเรือนจำ มีแต่คนห่วงว่า ต้องนอนเปิดไฟเพื่อให้ชินซักระยะ จากการนอนในคุก

แต่เอาเข้าจริงๆแล้ว กลับเป็นการกระตุ้นเตือนถึงเหตุการณ์ร้ายที่ยังฝังลึกในจิตใต้สำนึกของเรา

เราดูเหมือนปกติ ไม่บุบสลายจากคุก

แต่ที่จริง มันมีความกลัว ความกังวล ที่ค้างออกมาในใจอีกมากมาย

เราตระหนักทันทีว่า เรามีอาการกลัวคุก และกลัวอย่างจับจิต

และไม่ใช่แค่เหตุผลของความทรงจำที่ตกค้าง ที่ทำให้เรากลัว

มันยังมีเหตุผลประกอบอีกมากมาย ที่ไว้จะเล่าให้ฟังกันต่อไปค่ะ

#อาการกลัวคุก #ฝังใจ

 

26 ก.ย.2560

มาต่อกันด้วยเรื่องผู้คุมตัวเจ็บในเรือนจำหญิง

เมื่อถึงกำหนดพ้นโทษ นักโทษทุกคนจะต้องรายงานตัวพร้อมสิ่งของที่ต้องการจะนำออก บางคนเชื่อโชคลาง จะไม่นำไรออกไปเลย ในขณะที่บางคนสะสมของไว้มากมายเพื่อเอากลับไปให้ครอบครัว

วันนึงมีนักโทษหญิงคนนึงมารายงานตัวพ้นโทษพร้อมของใช้มากมาย เช่น ผ้าขนหนูลายการ์ตูนใหม่เอี่ยม น้ำหอม(ราคาถูกที่นักโทษนิยมฉีดเสื้อผ้าให้มีกลิ่นหอม) แป้งเด็ก เธอแจ้งว่ารับจ้างนวดแลกกับสิ่งของที่สะสมไว้เพื่อให้ลูก "เราไม่มีอะไรไปฝากลูก มีแค่นี้แหล่ะ" เมื่อผู้ช่วยงานตรวจแล้วก็ส่งตัวออกไปยังฝ่ายปกครองแดนนอก เพื่อเข้าขั้นตอนต่อไป

มารู้อีกทีวันรุ่งขึ้นว่า สิ่งของที่นักโทษคนนั้นขอนำออก โดนเจ้าหน้าที่ตัวเจ็บยึดไว้หมด ไม่ว่าจะร้องไห้ขอร้องยังไงก็ไม่เห็นใจ อ้างแต่ว่าการรับจ้างทำงานในเรือนจำเป็นสิ่งที่ผิดระเบียบ

--------

ในวันเสาร์อาทิตย์ของหลายคน คงจะเป็นวันหยุดพักผ่อนหย่อนใจ แต่เสาร์อาทิตย์ในคุก จะเต็มไปด้วยแรงกดดัน เนื่องจากเป็นวันที่ไม่มีการเข้าเยี่ยมของทั้งญาติและทนาย นักโทษทุกคนจึงต้องนั่งประจำที่ ห้ามลุกไปไหน

หากเสาร์อาทิตย์ไหนเป็นเวรของเจ้าหน้าที่ตัวเจ็บแล้วล่ะก็ อย่าหวังว่าจะทำอะไรได้อย่างอิสระ แม้แต่เข้าห้องน้ำ

คุณเคยเห็นคนต่อคิวเข้าห้องน้ำแถวยาวเหยียดในคุกมั้ย ห้องน้ำที่เปิดโล่งเป็นแถวๆนับสิบห้อง แต่มีคนรอเข้าแถวเพื่อทำธุระ เพียงเพราะเจ้าหน้าที่กำหนดเวลาเข้าห้องน้ำ

ไม่ใช่ว่า คุณปวดท้องอยากเข้าห้องน้ำตอนไหนก็ได้ คุณต้องรอให้เจ้าหน้าที่กำหนดเวลาก่อน คุณถึงสามารถจัดการธุระส่วนตัวได้

--------

อีกเรื่องเราเจอกับตัว เมื่อนั่งอยู่ในเช้าวันนึง มีเจ้าหน้าที่หญิงดูแล้วอายุไม่เกิน 30 ปี เดินมาเห็นเรานั่งคนเดียว นางก็เอ่ยปากถามคำถามที่ชวนตกใจว่า

"มาติดคุกเนี่ย ด่าในหลวงมาเหรอ" เราช๊อค แต่ก็ตอบนางกลับไปว่า "เปล่าค่ะ คดีมีรายละเอียดมาก แต่ไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกับในหลวง"

นางไม่ละความพยายาม ถามอีกว่า "ทำไมต้องเป็นเสื้อแดง" "แล้วทำไมเสื้อแดงต้องด่าในหลวง"

เราเริ่มหมดความอดทน ตอบนางกลับไปเสียงแข็งว่า "คุณไม่ควรเหมารวมทุกอย่าง ถ้าเราบอกคุณว่า นักโทษเป็นพวกไม่มีมารยาท นั่นหมายถึงคนที่อยู่นอกคุก คือคนมีมารยาททั้งหมดหรือเปล่าคะ"

และโดยไม่รอคำตอบ เรายิงคำถามกลับไปอีกว่า "คุณว่าประเทศนี้ ทางการเมืองแล้วใครใหญ่สุด" ซึ่งนางก็ตอบมาด้วยความฉับไวว่า "ในหลวงสิ"

เราเลยได้โอกาสสวนกลับไปยาวๆว่า "ในหลวงท่านอยู่เหนือทุกสิ่ง ทำไมคุณต้องดึงท่านลงมาเกี่ยวข้องกับทุกเรื่อง ถ้าทางการเมือง ทำไมคุณไม่มองว่า ประชาชนควรใหญ่ที่สุดบ้างล่ะ"

นางเริ่มเฉไฉ ก่อนเปรยออกมาว่า "ทหารปกครองก็สงบดีแล้วนี่"

เราเลิกตอบ เพราะเชื่อได้ว่า คำตอบของเราไม่ใช่สิ่งที่นางต้องการ นางเพียงต้องการปั่นประสาทเราแค่นั้น

ความเห็นทางการเมืองเป็นเรื่องของปัจเจก และในคุกก็เช่นกัน เราจะพบเจอนักโทษแดง ผู้คุมเหลือง ได้พอๆกับนักโทษเหลืองและผู้คุมแดง

และความเมตตา ปราณี รวมถึงน้ำใจไมตรี ก็ล้วนเป็นเรื่องเฉพาะตัวเช่นกัน ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับกีฬาสีนอกคุกเลย

เล่าฝ่ายอธรรมไปเยอะแล้ว คราวหน้าจะขอเล่าต่อกับผู้คุมฝ่ายธรรมะกันบ้าง

#ผู้คุมตัวเจ็บ #ทัณฑสถานหญิงกลาง #เรือนจำหญิง

 

25 กันยายน 2560

ตอนที่ได้รับอิสรภาพใหม่ๆ คำถามยอดฮิตที่ถูกถามบ่อยๆคือ "ผู้คุมหญิงโหดจริงมั้ย" "ผู้คุมร้ายๆมีแบบไหน" และ"เจ้าหน้าที่ส่วนใหญ่เป็นยังไงบ้าง"

เรามักจะตอบไปว่า ขึ้นอยู่กับคนนะ คนดีก็มี คนร้ายก็เยอะ เหมารวมไม่ได้หรอก

แต่คนร้ายๆ ก็ถูกจัดอันดับและกาหัวโดยนักโทษไว้แล้วทั้งนั้น หนึ่งในนั่นคือ "นังแม่มด"

ในบ่ายวันนึงก่อนจะเข้าห้องขัง น้องผู้ช่วยงานคนนึงก็ได้บอกเราว่า พรุ่งนี้พี่นัทนั่งเฉยๆเลยนะ ห้ามเดินเพ่นพ่าน ห้ามทำไรเลยนะ

เรางง เลยถามไปว่าทำไม นางตอบกลับมาว่า พรุ่งนี้คือเวรของ "นังแม่มด"

"นังแม่มด" เป็นเจ้าหน้าที่ผู้คุมสาวใหญ่ โสด ปากจัด นางสามารถหาเรื่องด่าและลงโทษได้ตลอดเวลา และจากคำบอกเล่า นางมักจะโอ้อวดว่าชอบเข้าวัดและทำบุญบ่อย แต่กับนักโทษแล้ว นางจะไร้คำว่า "เมตตา"

อย่างที่เคยเล่าๆไปก่อนหน้าว่า ด้วยความเป็นนักโทษการเมือง ที่สร้างความเกร็งให้เจ้าหน้าที่ เราจึงถูกเรียกให้นั่งแยกออกจากนักโทษคนอื่นๆภายใต้อาคารฝ่ายปกครอง นั่งกับพื้นใกล้ๆเจ้าหน้าที่เวร

เช้าวันที่เราได้สบตากับ "นังแม่มด" ก็มาถึง นางเดินมาดขรึมมานั่งเก้าอี้ประจำของเจ้าหน้าที่เวร นางปรายตามองเราแว๊บนึงเหมือนรู้ดีอยู่แล้วว่า เหตุใดเราจึงต้องมานั่งตรงนี้ และในวันนั้นเรามีหน้าที่เพียงเป็น "อากาศธาตุ" ในสายตานาง

แต่ตรงกันข้ามกับคนอื่น นางจิกเรียกผู้ช่วยงานมาจัดระเบียบ ด่า ลงโทษ นางจิกด่านักโทษที่นั่งรุกล้ำเข้าไปบริเวณต้นไม้ นางบ่นยันเรื่องการใช้น้ำไฟของนักโทษ นางสามารถพูด พ่นจนหมดเวรวันนั้นของนาง

เรายินดีมากที่สามารถแปลงร่างเป็น "อากาศธาตุ" สำเร็จ เพราะนั่นทำให้เรา "รอด"

แต่แล้ววันนึงโชคด็ไม่เป็นใจ เมื่อก่อนหน้าจะถึงเวรนังแม่มดหนึ่งวัน เรากับแจน น้องผู้ช่วยงานที่มีหน้าที่ดูแลเรา ได้ไปจดยอดข้าวพร้อมกัน และวันนั้นร้านค้าได้นำกางเกงในลายสวยมาขาย ด้วยระเบียบที่จำกัดสิทธิการซื้อกางเกงในได้แค่ 1 ตัวต่อ 1 คน แจนจึงขอให้เราซื้อให้แลกกับที่แจนซื้อข้าวให้เรา

ตามระเบียบการซื้อข้าวกินในเรือนจำ นักโทษต้องจดยอดข้าวล่วงหน้า 1 วัน โดยไปจ่ายเงินแล้วเก็บใบเสร็จไว้ นำมาแลกข้าวกินในวันถัดมา

ดังนั้นใบจดยอดข้าวของเราจึงเป็นชื่อแจน และด้วยเหตุผลใดเราก็จำไม่ได้ เราดันเอาใบจดยอดวันนั้นฝากไว้กับเพื่อนนักโทษอีกคน

วันรุ่งขึ้นขณะที่เรากำลังแปลงร่างเป็น "อากาศธาตุ" อยู่ข้างนังแม่มด เพื่อนที่เราฝากใบจดยอดเอาไว้ ก็เดินมายื่นให้เรา และเพียงเราคืบตัวไปรับใบนั้น นังแม่มดก็ตวัดสายตามาหาเรา และถามทันทีว่า "ทำอะไรกัน"

เราตอบกลับด้วยน้ำเสียงเรียบๆว่า "ใบจดยอดข้าวค่ะ ลืมไว้ที่เพื่อน" และงานก็เข้าทันทีที่นางขอดูและเห็นว่าชือในใบจดยอดไม่ใช่ชื่อเรา

นางซักไซ้ที่มา พร้อมลงท้ายว่า "นี่เพิ่งมาอยู่แท้ๆ ร้ายนะเธอเนี่ย"

และเหมือนราดน้ำมันลงบนกองไฟ เมื่อเราดันตอบไปว่า "ไม่มีอะไรร้ายนี่คะ"

นางเกรี้ยวกราด และสั่งให้ผู้ช่วยงานไปตามตัวแจนมา เมื่อแจนคลานเข่าเข้ามา ก้มหน้าพูดอธิบายด้วยเสียงเบาๆแบบผิดวิสัย นังแม่มดก็ซักไซ้จนได้ความว่าที่ต้องซื้อข้าวให้เรา เพราะเราซื้อกางเกงในให้แจน

"จะเอากางเกงในไปทำไมสองตัวยะ หล่อนใส่ทีละสองตัวหรือไง"

แจนรับละล่ำละลักว่า "ซื้อไปฝากน้องอีกคนที่เค้าไม่มีเงิน"
"หนูขอโทษค่ะ หนูผิดไปแล้ว จะไม่ทำแบบนี้อีกแล้ว" พร้อมยกมือไหว้

ทั้งๆที่เรางง แต่ก็เห็น "นังแม่มด" ลดความเกรี้ยวกราดลงอย่างเห็นได้ชัด เปลี่ยนท่าทีเป็นสั่งสอน เทศนายาวเหยียด

"เธอสองคนต้องรู้จักประหยัดสิ กว่าพ่อแม่เธอจะหาเงินมาได้ลำบากแค่ไหน ไม่ต้องไปสงสารคนอื่น สงสารคนทำงานส่งเงินมาให้เธอใช้นี่" นางพูดเทศน์สั่งสอนราวกับพระโพธิสัตว์กำลังโปรดสัตว์

ขณะนั้นเราอึดอัดมาก คิดในใจว่า นี่เราต้องทนฟังคำเทศนาจากคนศีลต่ำแบบนี้จริงๆเหรอ

เมื่อนางอิ่มบุญแล้ว นางก็ปล่อยเราสองคนให้เป็นอิสระ เรารีบถามแจนทันทีว่า ทำไมต้องยอม ทำไมต้องขอโทษด้วย เราไม่ได้ทำไรเลวๆเลยนะ

แจนบอกว่า ต้องทน ต้องยอม ต้องกัดฟันไป ไม่งั้นนางจะจองเวรไม่เลิก และแจนอาจจะกระเด็นจากการเป็นผู้ช่วยงานได้ มีคนโดนมาแล้ว

ในความเป็นนักโทษ ไม่มีอะไรต่อกรได้เลยกับเจ้าหน้าที่ จะผิดจะถูกมีทางรอดเดียวคือ "ยอม" ส่วนลับหลังก็อีกเรื่อง

"พี่คิดเองแล้วกันนะว่า คนที่ถูกสาปแช่งจากคนมากมายอยู่ทุกๆวันน่ะ มันจะมีชีวืตที่มีความสุขได้อย่างไร" แจนทิ้งท้ายให้เราคิด

"แต่คนดีๆ เจ้าหน้าที่ที่เมตตา ให้ความยุติธรรมกับเรานะ เราก็สวดมนต์ไหว้พระขอให้เค้าเจริญๆนะพี่" แจนจบบทสนทนาในวันนั้นกับเรา

#ผู้คุมหญิง #เจ้าหน้าที่เรือนจำหญิง #ทัณฑสถานหญิงกลาง #อยากเขียนนานแล้วแต่ใจไม่เด็ดพอ #ไม่อยากให้กระทบถึงคนที่ยังอยู่ข้างใน #นังแม่มด

 

21 กันยายน 2559

"จดหมาย" นับเป็นสมบัติล้ำค่าของผู้ต้องขังในเรือนจำหญิง เพราะเสมือนเป็นสิ่งแทนใจที่บอกเล่าความรัก ความห่วงใยจากผู้ที่อยู่ในอีกโลกนอกกำแพงเรือนจำ

ในบรรดาผู้ต้องขังด้วยกัน เราค่อนข้างสนิทกับ "จอย" (นามสมมติ) นักโทษคดียาเสพติดผู้ถูกตัดสินจำคุก 25 ปี จอยจะช่วยเหลือและดูแลให้เราช่วยงานในส่วนโต๊ะญาติในแดนแรกรับ เพื่อให้เรามีอะไรทำระหว่างวัน จะได้ไม่เครียดเกินไป

จอยจะมีจดหมายปึกใหญ่อยู่ในลิ้นชักทำงาน เป็นจดหมายจากแฟนสาวหล่อที่ได้รับอิสรภาพไปจากการถูกยกฟ้อง ทุกเวลาที่ว่าง จอยจะหยิบจดหมายเหล่านั้นมาอ่านซ้ำไปซ้ำมา และหลายครั้งก็จะแบ่งปันให้เพื่อนๆนักโทษได้อ่านด้วย

หลายครั้งเธอจะอ่านพร้อมรอยยิ้มกริ่ม และหลายคราวที่จะมีน้ำตาไหลออกมา บางครั้งเธอจะเงยหน้าขึ้นถามเราว่า "พี่ว่าเค้ายังรักหนูมั้ย" "พี่ว่าเค้าลืมหนูหรือยัง" "พี่นัทอ่านตรงนี้สิ เค้าน่ารักเนอะ"

ความรักเป็นสิ่งสวยงามก็จริง แต่ความรักที่มีกำแพงและระยะทางขวางกั้น ก็บั่นทอนจิตใจได้อย่างเหลือเชื่อ

ด้วยระเบียบของเรือนจำ ที่ห้ามผู้ต้องขังที่ออกไปแล้วกลับมาเยี่ยมผู้ต้องขังที่ยังติดอยู่ "จดหมาย" จึงเป็นสิ่งยึดเหนี่ยวเดียวที่ใช้แทนใจคนสองคน

ทั้งนี้ในนักโทษหลายๆคน ก็ใช้จดหมายเพื่อติดต่อกับครอบครัวและญาติมิตรที่อยู่ไกล ไม่สะดวกมาเยี่ยมด้วยตัวเอง รวมไปถึงใช้เป็นสื่อรัก ติดต่อกับเพศตรงข้ามที่อาจจะสูญเสียอิสรภาพอยู่ในเรือนจำอื่นๆ

ระเบียบของที่นี่จะกำหนดวันส่งออกและรับเข้าจดหมาย 1 ครั้งต่อสัปดาห์ นั่นหมายถึงผู้ต้องขังจะสามารถส่งออกจดหมายได้เพียง 1 วัน และรอรับจดหมายได้อีกเพียง 1 วันในแต่ละสัปดาห์

และแน่นอนว่า "จดหมาย" ทุกฉบับ ไม่ว่าจะเข้าหรือออก จะต้องถูกตรวจสอบจากเจ้าหน้าที่ทุกครั้งไป

จดหมายออก จะถูกกำหนดจำนวนบรรทัดในการเขียนต่อหนึ่งฉบับ (ถ้าจำไม่ผิด 10 บรรทัดในหนึ่งฉบับ) และห้ามเขียนเล่าเรื่องราวความลำบาก ห้ามมีคำว่า "ลำบาก" "เหนื่อย" หรืออะไรก็ตามที่สื่อถึงสภาพความเป็นอยู่ที่ย่ำแย่ในเรือนจำ

ส่วนจดหมายขาเข้าที่ถูกส่งมาจากญาติมิตร ก็จะต้องไม่เป็นข้อความที่ปลุกระดม ลามกอนาจาร หรือเรื่องราวการเมือง

ระยะเวลาในการตรวจสอบจดหมายจากเจ้าหน้าที่จนกว่าจะถูกส่งออกหรือถึงมือผู้ต้องขัง แต่ละครั้งใช้เวลาร่วม 1 เดือน

นั่นคือหากญาติเขียนจดหมายเข้ามา กว่าจะได้อ่านกันก็ต้องผ่านไปน้อยๆก็ 1 เดือนขึ้นไป

นอกจากนี้ยังมีระเบียบเรื่องจดหมายออกอีกว่า ผู้ต้องขังจะสามารถส่งจดหมายออกได้เฉพาะผู้ที่มีรายชื่อพร้อมที่อยู่ที่แจ้งไว้แค่ 10 คนเท่านั้น และหากต้องการเพิ่มชื่อหรือเปลี่ยนแปลงรายชื่อ ก็ต้องใช้เวลาเขียนคำร้องอีกนานร่วมเดือน

ดังนั้น แม้จดหมายจะมีค่ามากและดูจะเป็นหนทางเดียวที่ใช้ติดต่อ แต่กว่าจะเขียนติดต่อกันได้ ก็ไม่ง่ายนัก

อีกทั้งกฎที่เพิ่งถูกกำหนดไม่นานนี้คือ ห้ามส่งรูปใดๆทั้งสิ้นเข้าไปพร้อมจดหมาย ซึ่งสร้างความไม่พอใจและอึดอัดใจอย่างมากแก่นักโทษหญิงในเรือนจำ

การถูกจำกัดอิสรภาพ ต้องใช้กำลังใจจากคนข้างนอกเท่านั้นเป็นน้ำอำมฤตหล่อเลี้ยงความหวัง แต่การต้องถูกจำกัดแม้กระทั่งจดหมาย จึงนับว่าเป็นเรื่องโหดร้ายและไร้ความเมตตามากเกินไปจริงๆ

#เรื่องราวในเรือนจำ #จดหมาย

 

7 กันยายน 2559

"ของหายและเป็นเหา เป็นเรื่องธรรมชาติในเรือนจำ"

ใครก็ตามที่เคยผ่านการใช้ชีวิตในเรือนจำ จะรู้ดีว่าต้องทำใจกับสองเรื่องนี้

เรื่องของหายที่เกิดกับเราถือว่าเล็กน้อย เพราะของเราแค่ถูกขโมยรองเท้าแตะไปแค่ 4 คู่แค่นั้นเอง และลงเอยด้วยการเดินเท้าเปล่าซะเลย

ในวันแรกๆที่เข้าไป เราก็ได้ล็อคเกอร์ประจำตัวไว้เก็บของใช้เรียบร้อยแล้ว แต่ด้วยเหตุว่ายุ่งจากการเข้าออกเพื่อเยี่ยมญาติและพบทนาย จึงยังไม่มีเวลาหากุญแจมาล๊อค ผลคือ มีผู้หวังดีนำกุญแจมาล๊อคให้เรียบร้อย พร้อมกับตั้งใจจะยึดของใช้เราทั้งหมดในตู้เป็นของตนเอง สุดท้ายพี่เลี้ยงก็ช่วยตัดกุญแจและหาล๊อคมาจัดการให้

ในเวลาอาบน้ำ ทั่วไปจะใส่ของใช้พวกครีมอาบน้ำ แชมพู ยาสีฟัน และของจำเป็นอื่นๆในตะกร้าเล็กๆ เพื่อสะดวกในการหิ้วเข้าบัวอาบน้ำ แต่บางคนเผชิญกับมือดีที่หิ้วของๆเราหายไปทั้งตะกร้าในเวลาสระผมหรือเพลินกับการอาบน้ำ บางคนใช้วิธีสระผมไป แต่ใช้นิ้วเท้าเกี่ยวตะกร้าไว้กันหายก็มี

สิ่งของยอดฮิตที่ถูกขโมยมากที่สุด หนีไม่พ้น "ชุดนอน" เพราะนับว่ามีความต้องการและมีมูลค่าสูง ไม่ใยที่หลายคนเพียรอุตส่าห์เขียนชื่อ นามสกุล ห้องนอน หน่วยงานไว้ซะรอบตัว

ด้วยว่าชุดนอนจะมีขายเป็นรอบๆ และขาดการนำมาขายเป็นเวลานานแล้ว จึงมีการซื้อขายกันเองในสนนราคา 300-700 บาท/ชุด ขึ้นอยู่กับแบบและสีที่เป็นที่นิยม ดังนั้นหัวขโมยที่ต้องการทำรายได้ จึงจับจ้องขโมยกันเป็นล่ำเป็นสัน และหลายครั้งก็เกิดเหตุตบตีกันจากชุดนอนนี่ล่ะ

สุดท้ายปัญหาเบาบางลง เมื่อทางเรือนจำเปิดให้นักโทษเขียนคำร้องขอซื้อชุดนอนในราคา 300 บาท/ชุด

ในเรือนจำหญิงจะมีผู้ต้องขังคดียาเสพติดมากที่สุด หลายคนทั้งขายทั้งเสพ หลายคนมาจากแหล่งเสื่อมโทรม คนเหล่านี้มักปล่อยปละละเลยไม่ดูแลตัวเอง และแน่นอนว่า หลายคนก็มักจะเป็น "เหา" ตั้งแต่ก่อนเข้าเรือนจำ

ด้วยอย่างที่เล่าไปว่า ลักษณะการนอนที่แออัดเบียดเสียดกัน ดังนั้นเมื่อมีคนหนึ่งเป็นเหา ก็มักจะติดต่อกันเป็นไฟลามทุ่ง

ในวันหนึ่งที่เราทราบว่า ผู้ต้องขังหญิงผมยาวที่นอนถัดไปสองคน "เป็นเหา" เธอบอกเราพร้อมชี้เป้าต้นตอที่นำเหามาติดคือคนที่นอนหัวชนกัน พอเรามองไปที่นอนเธอก็พบว่า ผู้ต้องขังที่นอนข้างเธอก็เพิ่งหั่นผมยาวทิ้งจนสั้นเต่อ เหตุจากเพราะ "ติดเหา"

วันรุ่งขึ้นเรานำเรื่อง "เหา" มาคุยกับน้องผู้ช่วยงานที่สนิทกัน เธอบอกสั้นๆว่า "เรื่องเหาเป็นเรื่องธรรมชาติ เป็นทุกคน ไม่มีใครรอด"

เรียกได้ว่า ฟังแล้วได้แต่ทำใจว่า ถ้าติดขึ้นมาก็รักษากันไป

ซึ่งในที่นี้ก็เปิดโอกาสให้ผู้เป็นเหารับการรักษาด้วยการหมักหัวด้วยยาได้ แต่เท่าที่เห็น น้อยคนจะยอมรับว่าเป็นและรักษา

แต่สุดท้าย เราก็รอดหลุดรั้วลูกกรงคุกมา โดยไม่มีเหาบนหัว ซึ่งนับว่าโชคดีที่สุด

#ชีวิตในเรือนจำ #เหา #ของหายจนชิน

 

3 กันยายน 2559

ระเบียบการตรวจร่างกายของทัณฑสถานหญิงกลาง กรุงเทพฯ ตกเป็นดราม่าทางสังคมก็หลายครั้ง และนั่นก็ทำให้เราได้พบกับความเปลี่ยนแปลงตั้งแต่วันแรกที่ก้าวเท้าเข้าไป

ผู้ต้องขังหญิงต้องถูกตรวจร่างกายทุกครั้งที่เข้าออกเรือนจำ เพื่อกันทั้งสิ่งของออกไปและสิ่งของที่จะถูกนำเข้ามา

ในวันแรกที่ทุกคนมาจากศาล ก้าวแรกคือ ต้องผ่านการตรวจร่างกายที่ พ.บ. (สถานพยาบาล) ทุกคนต้องถอดเสื้อผ้าทุกชิ้น แม้กระทั่งยางรัดผม โดยสิ่งของเหล่านี้จะได้คืนวันที่ได้รับการปล่อยตัว

ทุกคนจะต้องนุ่งผ้าถุงเดินเข้าไปในห้องที่กั้นโดยผ้าม่านที่เลื่อนแบ่งเป็นห้องๆ ในแต่ละห้องจะมีเจ้าหน้าที่ 2 คนยืนด้านหน้าและด้านหลังเรา คนที่ยืนด้านหน้าจะจับชายผ้าถุงด้านนึงไว้ และใช้สายตาสำรวจเรือนร่างเปลือยเปล่าของผู้ต้องขังเพื่อหาสิ่งของที่อาจจะถูกลักลอบเข้าไป รวมทั้งข้อความต่างๆที่อาจจะถูกเขียนไว้ตามร่างกาย

จากนั้นเจ้าหน้าที่จะให้ผู้ต้องขังทำการหมุนตัวในผ้าถุง เพื่อสำรวจโดยรอบ และให้กางแขนกางขาออกทั้งสองข้าง แล้วย่อตัวขึ้นลงราวสองรอบ จากนั้นให้อ้าปาก แลบลิ้น เปิดริมฝีปากบนล่างให้ดูด้านใน พับใบหูทั้งสองข้าง ก้มคอเพื่อตรวจหลังคอ ก่อนจะให้แบและหงายมือ และสุดท้ายก็ตรวจฝ่าเท้า เป็นอันเสร็จสิ้นพิธีในห้องนี้

จากนั้นทุกคนจะถูกตรวจปัสสาวะเพื่อหาสารเสพติดและตรวจการตั้งครรภ์

จากนั้นเจ้าหน้าที่ได้แจ้งเราว่าให้ขึ้น "ขาหยั่ง" เราชะงักไปนิดก่อนจะถามว่า ทำไมต้องตรวจ เจ้าหน้าที่แจ้งว่า ต้องการแค่ตรวจว่าเป็นผู้หญิงจริงๆเท่านั้น

หลังจากนั้นมีเจ้าหน้าที่อีกคนเดินหน้าบึ้งตึงมา่เปิดผ้าถุงและปิดลงอย่างรวดเร็ว ทุกอย่างเป็นอันเสร็จสิ้นการตรวจร่างกายในวันแรก

เรามารู้ทีหลังว่า โดยปกติทุกคนจะต้องถูกตรวจภายใน ไม่ใช่แค่ดูความเป็นหญิง แต่มีการควานล้วงเพื่อหาสิ่งผิดระเบียบที่อาจซุกซ่อนเข้ามาได้ แต่ทุกอย่างถูกยกเลิกไปหลังจากการถูกร้องเรียนในกรณีน้องปั๊บ กรกนก นักศึกษาที่ถูกตรวจร่างกายราวกับนักโทษ ทั้งๆที่เธอได้รับการประกันตัวแล้วแท้ๆ

จากเหตุการณ์นั้น นำมาซึ่งการยกเลิกการตรวจภายในทั้งหมด และมีเจ้าหน้าที่ถูกสอบทางวินัย 2 คน และจากวันแรกนั้น ก็เป็นครั้งเดียวที่เราต้องขึ้นขาหยั่ง

และแน่นอนว่า การเดินเข้าเรือนจำในฐานะนักโทษการเมืองในวันนั้น จะนำมาซึ่งความเกร็งของเจ้าหน้าที่ที่มีต่อเรา

หลายคนถามเราว่ารู้จักน้องปั๊บมั้ย หลายคนพยายามถามความคิดเห็นต่อการตรวจร่างกายแบบนี้ ในขณะที่หลายคนพยายามอธิบายเหตุผลของการตรวจภายใน

ในอดีตเคยมีนักโทษซุกซ่อนยาเสพติด เครื่องมือสื่อสารเข้ามาจริง แต่เท่าที่เรารับรู้ก็ไม่ใช่จะพบเจอบ่อยๆ เรียกได้ว่า แทบไม่เคยมีมาเลยด้วยซ้ำ แต่กระนั้นเจ้าหน้าที่เองก็เลือกใช้วิธีเข้มงวดมากๆ เพื่อกำราบให้นักโทษ"ไม่กล้า"

สิ่งของที่กลัวว่าจะถูกนำเข้าเรือนจำหลักๆ ก็มีแค่ยาเสพติดและโทรศัพท์ ส่วนสิ่งของที่กลัวว่าจะถูกนำออกส่วนใหญ่จะเป็นการแอบเขียนเบอร์โทรของเพื่อนผู้ต้องที่ฝากให้ญาติเราโทรหาญาติเขาเพื่อแจ้งข่าวสารบางอย่าง ซึ่งส่วนใหญ่ก็คือการฝากบอกให้มาเยี่ยมกันบ้างเท่านั้น

ซึ่งการฝากข่าวกันของผู้ต้องขังสู่ญาติๆของคนอื่น ถือเป็นการทำผิดระเบียบร้ายแรง จนบางคนอาจถูกทำโทษได้เลย

การตรวจร่างกายจะถูกกระทำทุกครั้งที่ต้องเข้าออกเรือนจำ และกิจธุระเดียวของนักโทษที่ได้ออกสู่โลกภายนอกก็คือการไปศาล และแน่นอนเราต้องออกไปศาลทุกผลัดในช่วงเวลา 71 วัน เรียกได้ว่า ถูกแก้ผ้าตรวจร่างกายจนชินชา

ได้ยินมาว่ากรมราชทัณฑ์กำลังสั่งซื้อเครื่องมือเพื่อสแกนร่างกาย ที่จะถูกนำมาใช้ทดแทนการตรวจร่างกายที่ต้องแก้ผ้าให้อิหลักอิเหลื่อทั้งผู้ตรวจและผู้ถูกตรวจ

ก็หวังว่าเทคโนโลยีที่ก้าวไปไกลมากแล้วในโลกภายนอก จะถูกนำมาใช้ทดแทนพิธีกรรมแสนโบราณในเรือนจำได้ซะที

#ชีวิตในเรือนจำ #การตรวจร่างกาย #การตรวจภายใน

 

30 สิงหาคม 2559

#ผู้ต้องขังที่มีอาการป่วยทางจิตตอน2

"คุณคะ วารีป่วนเพื่อนค่ะ" คือเสียงจากแม่ห้องเรือนนอนห้องเรา ที่ตะโกนเรียกเจ้าหน้าที่ผู้คุมเรือนจำหญิง เมื่อ "วารี" ผู้ต้องขังคดีลักทรัพย์ที่ต้องบำบัดทางจิตป่วนเพื่อนในห้องด้วยการวิ่งรอบห้อง และพยายามพูดจาเย้าแหย่

เจ้าหน้าที่สาวนางหนึ่งเดินมาส่องดูผ่านลูกกรงห้องขัง และบอกด้วยเสียงเข้มๆว่า "จะทำไรกันก็ทำไปสิ ถือว่าฉันไม่รู้ไม่เห็นด้วยนะ"

นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่วารีป่วนจนไม่ได้หลับได้นอน ผู้ต้องขังรายหนึ่งเล่าให้ฟังว่า ก่อนเราจะเข้ามาที่เรือนจำแห่งนี้ วารีก็ป่วนจนถูกรุมทำร้ายด้วยการซ้อม และจับมัดกับเสาห้องจนถึงเช้า จึงจะถูกส่งออกไปรักษาตัวทั้งความบาดเจ็บทางร่างกายและความผิดปกติทางจิต

เธอหายไปราวหนึ่งเดือนเต็ม และกลับมาด้วยท่าทีร่าเริงเหมือนได้เจอเพื่อนเก่า แต่เหตุการณ์เดิมๆก็กลับมา เมื่อเธอป่วนและถูกรุมทำร้ายอีกรอบ

เราค่อนข้างละอายใจที่ไม่กล้าลุกขึ้นห้ามหรือปกป้องใดๆ ทำได้แค่เบือนหน้าหนีอย่างสลดใจกับภาพที่เห็น ผู้ต้องขังที่นอนใกล้ๆกันบอกไว้ว่าห้ามไปยุ่ง เพราะวารีก็ "สมควร" โดน

สุดท้ายเรื่องนี้จบลงด้วยการที่เจ้าหน้าที่ย้ายวารีออกไปห้องอื่น

ยังมีผู้ต้องขังที่ต้องได้รับการบำบัดอีกหลายคนที่ถูกละเลย ไม่ใส่ใจราวกับพวกเธอ "แกล้งบ้า"

วันหนึ่งขณะที่เรานั่งอยู่บริเวณเดียวกับโต๊ะยา มีผู้ต้องขังหญิงคนหนึ่งมาติดต่อ เธอบอกว่ามีอาการหน้ามืด เวียนหัวและอยากกรี๊ด ขอให้ส่งตัวเธอออก พ.บ.เพื่อรับการรักษา

เจ้าหน้าที่เวรยกสายต่อไป พ.บ. และสิ่งทีตอบรับมาคือ ไม่ต้องให้ออกมา ไม่ขอรับตัว ถ้าอยากกรี๊ด ให้กรี๊ดในถุง

อะไรคือ "กรี๊ดในถุง" เราได้แต่แอบคิดในใจ ในที่สุดเธอคนนี้ก็ถูกส่งกลับหน่วยงานพร้อมคำสั่งกำชับไปถึงพี่เลี้ยงว่า ให้หาถุงให้เธอใบนึง "เพือกรี๊ด"

ทุกเช้าตอนเข้าแถวเพื่ออาบน้ำ เราจะนั่งข้าง "แม่สำลี" นักโทษเด็ดขาดสูงวัยคนหนึ่ง เราพยายามยิ้มให้เธออยู่หลายครั้ง แต่เธอทำเพียงหลบตาและไม่พูดด้วย

แม่สำลีจะรักแมวมาก ไม่ว่าตัวไหนที่ใครว่าดุ เธอก็จะเข้าไปอุ้มด้วยความรักและความเอ็นดู เรามารู้ภายหลังว่า สิ่งที่ทำให้เธอต้องถูกกักอิสรภาพ ณ ที่แห่งนี้ เพราะเธอพลาดทำหลานน้อยวัยทารกหลุดจากมือ ตกพื้นจนเสียชีวิต และลูกเขยแจ้งความเอาผิดเธอ เราไม่แปลกใจเลยว่า เหตุใดเธอถึงต้องใช้ชีวิตที่นี่อย่างพึ่งพา "ยานิติ"

หลายชีวิตที่ต้องติดคุกเพราะความโชคร้าย หลายคนรู้เท่าไม่ถึงการณ์ และหลายคนเพราะโอกาสทางสังคมที่ต่ำเตี้ยกว่าคนอื่นๆ การใช้ชีวิตเพื่อเอาตัวให้รอดในเรือนจำ นอกจากต้องดูแลตัวเองให้รอดจากการถูกเอาเปรียบแล้ว ยังต้องดูแลจิตของตัวเองให้ดี เพื่อให้รอดจากอำนาจบางอย่างที่คอยกัดกินวิญญาณเราด้วย

อย่างที่บอกว่า อย่าหวังการดูแลเยียวยาทางใจใดๆจากที่นี่ ทางรอดเดียวคือความอดทนและมองบวก และท่องไว้เสมอว่า มีเพียงเราเท่านั้นที่เป็นที่พึ่งของเราเอง

ปล. ชื่อผู้ต้องขังที่กล่าวถึงทั้งหมดเป็นเพียงนามสมมติ

#ชีวิตในเรือนจำ #ทัณฑสถานหญิงกลาง #ผู้ป่วยจิตเวช

 

29 สิงหาคม 2559

"ถ้ารู้ว่าต้องมาติดคุกแบบนี้ ฉันคงแทงตัวเองแทนการแทงผัว" ผู้ต้องขังคดีฆ่าสามีซึ่งต้องบำบัดทางจิตกล่าวขึ้น

ในเรือนจำหญิงเต็มไปด้วยนักโทษที่จำเป็นต้องทานยาบำบัดทางจิต ที่เรียกกันในนั้นว่า "ยานิติ" เราไม่รู้หรอกว่าย่อมาจากอะไร และคำเต็มคืออะไร รู้แต่ว่ายาชนิดนี้มีผลระงับอาการคุ้มคลั่ง และหลายคนมีอาการเซื่องซึม

อย่างที่เคยเล่าว่า ผู้ต้องขังหญิงเดินเข้าคุกด้วยความกังวลจากภาระที่เต็มบ่า พวกเธอเหล่านั้นทิ้งบทบาท "แม่" "เมีย" หรือ "ลูก" ที่ต้องรับผิดชอบต่อครอบครัว มารับบทบาทนักโทษที่เต็มไปด้วยความยากลำบากและสะสมแต่ความเครียด

จึงไม่ใช่เรื่องแปลกนักที่หลายคนจะมีอาการซึมเศร้า บางคนถึงขั้นทำร้ายตัวเอง และลงเอยด้วยการต้องกิน "ยานิติ"

ในบางค่ำคืนจะปรากฎเสียงกรี๊ดลั่นเรือนนอนจนผู้ต้องขังต้องตื่นกลางดึก บางคราวเราก็ได้พบเห็นคนคลุ้มคลั่งวิ่งเอาหัวชนเสา และบางคราวก็พบเห็นคนร้องไห้และพยายามทำร้ายตัวเอง

ทั้งหมดนี้จะว่าไปก็ท้าทายความสามารถในการดูแลปกครองของเจ้าหน้าที่ทีเดียว

วารี (นามสมมติ) ผู้ต้องขังหญิงคดีลักทรัพย์ผู้มีอาการทางจิตจากการเสพยาอย่างต่อเนื่อง พยายามขอกาแฟจากเราด้วยเหตุผลว่า อยู่ในนี้ไม่มียาให้เสพ ต้องพึ่งพาคาเฟอีนจากกาแฟแทน

ในเวลาปกติวารีจะเป็นสามทอมช่างยิ้ม ช่างเจรจา เธอยังมีความสามารถในการพูดภาษาอังกฤษที่สำเนียงและไวยากรณ์ใช้ได้ทีเดียว แต่เมื่อไหร่ที่เธอดื่มกาแฟ จะทำให้เธอนอนไม่หลับ และป่วนเพื่อนร่วมเรือนนอนจนไม่มีใครต้องหลับต้องนอน

เกม (นามสมมติ) ในยามปกติเกมจะเป็นเอนเตอเทรนเนอร์ที่เยี่ยมทั้งร้องทั้งเต้นเรียกเสียงหัวเราะให้เพื่อนๆ และบางคราวเธอยังเป็นหมอดูแบบจิตสัมผัสให้กับหลายคน แต่ในยามที่เธอได้ยินเสียงค่อนแคะดูถูก เธอจะคุ้มคลั่งร้องไห้ และลงเอยด้วยการชักหรือทำร้ายตัวเอง

สุชิน (นามสมมติ) จะมีอาการเซื่องซึม เดินลอยๆ ตาลอยๆ แต่เมื่อใดที่ปรากฎเสียงประกาศว่ามีญาติมาเยี่ยม เธอจะลุกลี้ลุกลนเดินมาติดต่อโต๊ะญาติ และลงเอยด้วยการบอกว่า "ไม่ขอเยี่ยม" และเดินหนี จนผู้ช่วยงานที่รับผิดชอบส่วนนี้ต้องเกลี้ยกล่อมกันทุกครั้งไป

ยังมีผู้ต้องขังหญิงอีกหลายคนที่มีอาการทางจิต บางคนเมื่อเกิดความเครียดและรู้สึกว่าตนเองป่วย จะมาติดต่อเพื่อขอออก พ.บ.แต่หลายครั้งก็ถูกปฏิเสธ

การดูแลรักษาอย่างใกล้ชิดเพื่อหวังผลการบำบัดแบบจริงจัง อย่าหวังเลยว่าจะได้เห็นที่นี่ การบำบัดด้วยยามีไว้เพียงเพื่อกดอาการไม่ให้คุ้มคลั่งจนควบคุมไม่ได้เท่านั้น

อย่างว่าล่ะ "คุกก็คือคุก จะมาหวังเรียกร้องสิทธิมนุษยชนอะไรในนี้" ดังที่เจ้าหน้าที่คนนึงได้เคยกล่าวเอาไว้กับเรา

#ชีวิตในเรือนจำ #ทัณฑสถานหญิงกลาง #จิตเวช

 

21 สิงหาคม 2559

ก่อนจะครบฝากขังในผลัดแรก เราก็เป็นหวัด มีน้ำมูกไหลจนเจ้าหน้าที่จัดการส่งเราออก พ.บ. (สถานพยาบาล) เพื่อพบหมอเวรตรวจอาการ

และด่านแรกที่เราพบที่ พ.บ. ก็คือ นักโทษผู้ช่วยงานที่ประจำจุดนั้น
ผู้ช่วยงาน : เป็นอะไรมา
เรา : เป็นหวัด มีน้ำมูก
ผู้ช่วยงาน : แล้วทำไมไม่มาตั้งแต่เช้า หมอจะออกเวรแล้ว มาตอนนี้ก็ไม่ได้ตรวจหรอก (น้ำเสียงตวาด ราวกับพยาบาล ร.พ.รัฐก็ไม่ปาน)
เรา : ไม่ได้อยากมาค่ะ เพราะไม่ได้เป็นอะไรมาก แต่ขัดเจ้าหน้าที่ไม่ได้ เค้าส่งออกมา
ผู้ช่วยงานชะงักเล็กน้อยเมื่อได้ยินคำว่า "เจ้าหน้าที่" ก่อนจะเดินหายไปและกลับมาบอกให้เรานั่งรอพบหมอ

เรานั่งรอคิวพบหมอเป็นคิวสุดท้ายของวันนั้น โดยมีคิวก่อนหน้าประมาณ 6-7 คน เราก็ทำใจว่าคงนานเพราะน่าจะใช้เวลาตรวจคนละ 5-10 นาที

แต่ความจริงคือ นักโทษทุกคนหายเข้าไปในห้องตรวจและออกมาเร็วมาก ราวกับหมอแทบไม่ได้ลงมือตรวจอะไรเลย และในเวลาอันรวดเร็วก็ถึงคิวเรา

หมอ : ตกลงพี่โดน 112 ด้วยใช่ปะ
เรา : ใช่ค่ะ (งงๆ)
หมอ : แล้วทำไมถึงโดนล่ะ
เรา : (เล่าเรื่องคดีเท่าที่เล่าได้)
หมอ : แล้วแม่จ่านิวนี่แค่ "จ้า" เองใช่ปะ
เรา : พี่ไม่ทราบอะไรเลยค่ะ
หมอ : แล้วจะสู้คดียังไงอ่ะ
เรา : (เล่าเท่าที่จะเล่าไดั)
หมอ : อ่ะ ตกลงมีน้ำมูกนะ เดี๋ยวสั่งยาให้

สรุปวันนั้นกลายเป็นเราที่ได้คุยกับหมอนานสุด และได้ยากลับมากิน

โดยปกติเวลานักโทษเจ็บป่วย จะต้องมาติดต่อโต๊ะยาในแดนแรกรับ ที่มีนักโทษผู้ช่วยงานที่เป็นอดีตพยาบาลประจำอยู่ เธอจะเป็นคนพิจารณาว่าความเจ็บป่วยของนักโทษรายนั้นเพียงพอที่จะส่งออก พ.บ.มั้ย

และด้วยความจำกัดเวลาของหมอที่ผลัดเวียนกันมาเข้าเวรในวันจันทร์-ศุกร์ เวลาในการเข้าตรวจจึงน้อยมาก น้อยขนาดที่เหล่านักโทษต้องเตรียมตัวเพื่อแจ้งอาการแก่หมอ โดยไร้การตรวจแต่อย่างใด

ส่วนนอกเวลาหมอ ก็จะมีพยาบาลประจำอยู่ พ.บ. โดยเธอจะนั่งอยู่ในคอกด้านในที่จ่ายยา นักโทษที่ป่วยจะยืนด้านนอกบอกอาการ เธอก็จะมองด้วยสีหน้าเหยียดๆ บึ้งๆ และจดใบสั่งยาให้ และเช่นเคย ไม่มีการตรวจอาการใดๆ

ในห้องนอนเราเป็นห้องรวมคนแก่และคนป่วย จึงมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับคนป่วยมาถึงเราบ่อยครั้ง

รายนึงเป็น HIV นอนป่วยด้วยอาการแทรกซ้อนจนหนักกว่าจะทำเรื่องส่งออก พ.บ. และไม่ถึงเดือนเธอก็เสียชีวิตที่นั่น

อีกรายเป็น HIV และมีตุ่มพองตามลำตัวและหัว นอนน้ำเหลืองไหลเลอะเต็มหมอนกว่าจะได้ส่งออก

อีกรายมีอาการทางจิต คอยป่วนเวลานอนจนถูกรุมซ้อมและหามส่ง พ.บ. กลับมานอนที่เดิมและเริ่มป่วนอีกจนโดนซ้อมอีก เจ้าตัวขอออก พ.บ. แต่ถูกปฏิเสธ

โดยปกตินักโทษไม่ได้ถูกส่งออก พ.บ.ง่ายๆนักหรอก ด้วยเหตุผลว่าหลายคนก็แกล้งป่วย ส่วนบางคนที่ป่วยจนอาการออกจริงๆก็ถูกค่อนแคะว่าไม่รู้จักดูแลตัวเอง

สำหรับคนที่ป่วยหนักๆ ก็จะถูกส่งตัวต่อไปยัง ร.พ.ราชทัณฑ์ เพื่อรับการรักษา และหากมีค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการผ่าตัดหรือรักษาอื่นๆ นักโทษก็ต้องรับผิดชอบตรงนี้เองด้วย

ส่วนยาที่ใช้รักษานักโทษก็จะเป็นยาทั่วไป พวกยาแก้อักเสบหรือพาราเซตามอล หรือยารักษาโรคประจำตัวพวกความดัน เบาหวาน หากนักโทษต้องการยาพิเศษเฉพาะทาง หรือต้องการให้ญาติจัดการมาให้ บอกได้คำเดียวสั้นๆเลยว่า "ไม่ได้ เพราะผิดระเบียบ"

ทางที่ดีที่สุดหากต้องเข้ามาใช้ชีวิตในเรือนจำก็คือ "ห้ามป่วย" คุณไม่มีสิทธิป่วย เพราะหากป่วย คุณก็ไม่มีสิทธิได้รับการดูแลที่ดีพอ เพราะทุกนาทีในนั้น คุณต้องตระหนักเสมอว่า คุณคือนักโทษ วรรณะชั้นต่ำสุดของสังคม ที่ใครๆก็ไม่เห็นค่า

#ชีวิตในเรือนจำ #สถานพยาบาล #เจ็บป่วย

 

10 สิงหาคม 2559

ผู้หญิงส่วนใหญ่ที่ต้องโทษ มักจะมาจากการกระทำความผิดโดยประมาท รู้เท่าไม่ถึงการณ์หรือถูกพ่วงมาพร้อมสามีหรือแฟน

พวกเธอส่วนใหญ่ไม่ได้มีความรู้มากนัก แต่กลับแบกภาระหน้าที่เอาไว้เต็มบ่า ทั้งความเป็นแม่ เป็นเมียและเป็นลูก

บางคนเพิ่งคลอดลูก เดินเข้าเรือนจำทั้งๆที่น้ำนมยังไหลเลอะเปรอะเสื้อ บางคนดูแลพ่อแม่ที่ป่วยชราอยู่บ้าน

ด้วยความรู้ทางกฎหมายที่น้อยนิด บวกกับความเครียดและกังวลทางคดี ที่พึ่งเดียวในเรือนจำของเธอ กลับกลายเป็น "หมอดู"

หมอดูในทัณฑสถานหญิงกลางมีทุกรูปแบบ บางคนเคยเป็นคนทรง มีชื่อเสียงขนาดมีตำหนัก บางคนเป็นหมอดูที่เคยผ่านการดูดวงให้คนระดับสูง

ความโด่งดังของหมอดูในแดนแรกรับเป็นที่ประจักษ์ ถึงขนาดเจ้าหน้าที่ที่มาเข้าเวรต้องเรียกใช้กัน

ส่วนจะแม่นมากน้อยแค่ไหนก็แล้วแต่ศรัทธาส่วนบุคคลแล้วล่ะ

สำหรับเรา ด้วยความอยากรู้บวกกับกังวลเรื่องคดี เราจึงเคยผ่านมือหมอดูอยู่ 3 ครั้ง

ครั้งแรกเป็นหมอดูที่จัดว่าดังที่สุดในแดนแรกรับ เธอคนนี้เคยดูให้คนระดับสูงมาก่อน โด่งดังขนาดเจ้าหน้าที่เรียกใช้ประจำ

วิธีการดูคือเธอจะดูจากบัตรประจำตัวและทำนาย สำหรับเรา คนติดคุกยังไงก็ไม่มีใครทำนายว่าดีหรอก และเธอก็ทำนายว่าเราติดคุกเพราะ "กรรมเก่า" และเรื่องของเราไม่จบง่ายๆ

ครั้งที 2 น้องที่นอนติดกันแนะนำว่าดูลายมือและแม่นหนักหนา ลากมาดูให้เราถึงที่นอน เธอจะมีพิธีกรรมด้วยการเป่ามือและหลับตานั่งสมาธิ ก่อนจะบอกเราว่า ไม่กล้าทำนายให้เราเพราะไม่แน่ใจในหลายๆเรื่อง ทั้งๆที่ก่อนหน้าเธอเพิ่งดูให้คนอื่นเป็นตุเป็นตะ

ครั้งสุดท้ายเป็นคนที่มาดูให้พี่คนที่นอนใกล้ๆเรา และเค้าคะยั้นคะยอให้ดูเรา วิธีการคือเค้าจะหลับตาจับมือเรา ก่อนจะเงยหน้าถามเราว่า "พี่เคยทำแท้งมาใช่มั้ย" เท่านั้นเองก็วงแตก พร้อมคำตอบจากเรากลับไปว่า "สามีพี่ยังไม่เคยมีเลยค่ะ"

จากประสบการณ์ทั้งสามครั้ง เราได้ข้อสรุปว่า หมอดูในเรือนจำเป็นเพียงอาชีพสำหรับหาเงินเล็กๆน้อยๆ บวกกับการได้รับการนับหน้าถือตา แต่หาความเชื่อถือได้ยากยิ่ง พวกนางรู้ดีว่าต้องพูดอย่างไรให้โดน ต้องถามอย่างไรถึงจะเข้าข่าย เพราะโดยทั่วไปคนในคุกก็ล้วนแต่ต้องการในเรื่องเดียวกัน คือการหลุดพ้นจากคดี

แต่จะว่าไป หลายครั้งการสุมหัวกันดูหมอก็ช่วยฟื้นฟูความหวังและกำลังใจให้หลายคนที่มืดบอดไปทุกด้านด้วยไร้ญาติขาดมิตร ไร้คนช่วยเหลือทางคดี

สำหรับเรา ด้วยความเชื่อส่วนตัวว่าวิชาโหราศาสตร์เป็นศาสตร์ที่ต้องมาพร้อมกับการถือศีล ดังนั้นคนที่ทุศีลจนต้องมาติดคุกด้วยคดีลักทรัพย์ รับของโจร ไม่น่าจะมีวิชาพอที่จะทำนายโชคชะตาให้ใครได้

ดังนั้นเมื่อผู้ต้องขังหลายคนที่มาขอคำปรึกษาให้เราช่วยเหลือเรื่องคดี เราจึงมีคำพูดตั้งแต่แรกเลยว่า ถ้าอยากปรึกษาเราขอเรื่องเดียว "ขอให้เลิกเชื่อหมอดูในเรือนจำ" เป็นอันดับแรก

ปล. มีหมอดูตัวเด่นถึง 2 คนในแดนแรกรับที่ต้องโทษคดี 112

 

6 สิงหาคม 2559

ถ้าคุณมีโอกาสเหยียบย่างเข้าทัณฑสถานหญิงกลางเข้า คุณจะเข้าใจคำว่า #ผู้หญิงอย่าหยุดสวย โดยแท้จริง

ด้วย 70% ของผู้ต้องขังที่นี่มาจากคดียาเสพติด หลายคนจึงมีเงินพอที่จะดูแลตัวเอง หลายคนผ่านงานประเภทพริตตี้ บางคนเคยเป็นเน็ตไอดอล จึงมีพื้นฐานความสวยงามและการผ่านมีดหมอมาแล้วทั้งสิ้น

"คนสวยๆน่ะ ติดคุกหมดแล้วพี่" คือคำพูดของผู้ต้องขังคดียาเสพติดสาวสวยวัย 28 ปีนางนึงที่บอกกับเราอย่างติดตลก

อันที่จริงเครื่องประทินโฉมต่างๆ ทั้งแป้ง ลิปสติก อายไลน์เนอร์ มาสคาร่า ล้วนเป็นสิ่งผิดกฎระเบียบทั้งสิ้น แต่ของเหล่านี้ก็พอจะหาได้สำหรับผู้ที่มีปัญญาจ่ายได้จาก "ตลาดมืด"

ส่วนกระจกก็นับว่าเป็นของหายากและมีราคาสูง เนื่องจากร้านค้าเคยเอาเข้ามาขายล็อตเดียวแล้วไม่มีอีก ของที่มีอยู่ในล็อตนั้นจึงมีค่ามหาศาล

สำหรับบางอย่าง เหล่าสาวสวยก็ใช้วิธีดัดแปลงเอาได้อย่างน่าทึ่ง

ในวันแรกๆที่เข้าไป เราเห็นสาวๆส่วนมากในแดนแรกรับ ล้วนมีคิ้วสวย โก่ง ได้รูปราวกับผ่านการสักแบบ 3 มิติมา

พอสอบถามด้วยความสนใจจึงรู้ว่า พวกเธอ "ย้อมคิ้ว" ด้วยการนำยาย้อมผมยี่ห้อบีเง็น ซึ่งเป็นยี่ห้อเดียวที่มีขายในนั้น นำมาย้อมคิ้วและปัดด้วยคอตตอนบัด ให้ได้สีและรูปตามต้องการ

คิ้วแต่ละนางจึงโก่ง สวย ได้สีแบบค่อนข้างถาวร

พอมาถึงแก้ม อย่าถามหาเลยบรัชออนน่ะ ไม่มีหรอก น้ำยาอุทัยล้วนๆค่ะ

มาถึงปาก ด้วยลิปสติกเป็นของหายากและราคาสูง พวกนางก็ใช้วาสลีน (Vasaline pitroleum jelly) นำมาผสมกับสีผสมอาหารสีต่างๆ ใช้แทนลิปสติก ทั้งสวยงามทั้งติดทนนานนะเออ

ส่วนการดูแลร่างกายส่วนต่างๆ เราเคยได้รับบริการถอนขนจักกะแร้ด้วยเส้นด้ายเพียงเส้นเดียวมาแล้ว เรียบกริบและไม่เจ็บด้วย

ส่วนผม ในทัณฑสถานหญิงกลางจะมีร้านเสริมสวยให้บริการด้วยสนนราคาค่อนข้างถูก คือ ทำสี 300 บาท ตัดสระไดร์ 40 บาท

แต่หากคุณต้องการทรงแบบที่ในร้านไม่สามารถทำให้ได้ ก็มีช่างผมมือดีแบบให้บริการแบบลับๆได้ด้วย ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นทรงสั้นเกรียนคล้ายผู้ชายของเหล่าผู้หญิงพันธุ์พิเศษ เพราะทรงผมแบบนี้เรียกได้ว่า ผิดระเบียบไปเต็มๆ

ผู้หญิงหลายคนดูแลตัวเองได้ดีไม่ต่างจากสาวสวยข้างนอกหรอก ทั้งสรรหาน้ำหอมมาไว้ฉีดใส่เสื้อผ้าไม่ให้เหม็น ในขณะที่สาวบางคนตัดเล็ม หรือถึงขั้นแว๊กซ์อวัยวะส่วนล่างเพื่อความสะอาด

มีเพียงเรื่องเดียวที่ค่อนข้างถูกจำกัดจากเวลาและสถานที่ ก็คือ "การออกกำลังกาย" สาวๆที่นี่ต่อให้ไม่อ้วน แต่ก็มีหุ่นที่ค่อนข้าง "ย้วย" กันโดยถ้วนหน้า

หากถามว่า "จะสวยไปอวดใคร" บอกเลยว่า หลายคนสวยรอญาติมาเยี่ยม หลายคนสวยหาคู่ หลายคนสวยตอนไปศาลเผื่อเจอผู้ต้องขังชายหรือญาติมิตร ส่วนหลายคนสวยไว้ดูกันเอง

ด้วยการถูกกักขังเป็นความทุกข์และทรมานอย่างแสนสาหัส ผู้ต้องขังหญิงจึงต้องหาทางออกที่เป็นการผ่อนคลายความเครียด

หลายคนมุ่งหน้าสู่พระพุทธศาสนา นำธรรมะเข้าข่ม สวดมนต์ทั้งวัน บางคนกินๆๆๆๆ แก้เครียดตามแนวถนัดของผู้หญิง แต่หลายคนก็ใช้ความสวยงามและเครื่องประทินโฉมเพื่อเยียวยาตนเอง

อันที่จริงที่เล่ามา ทั้ง "การย้อมคิ้ว" "การทำลิปสติกจากสีผสมอาหาร" "ตลาดมืด" หรือแม้แต่การลักลอบตัดผมให้กัน ล้วนเป็นเรื่องที่ผิดระเบียบทั้งสิ้น ผิดขนาดที่ว่าหากจับได้ ต้องถูกทำใบบันทึกซึ่งมีอำนาจพอๆกับการถูกทัณฑ์บน

แต่ก็มิอาจหยุดยั้งสาวๆเหล่านี้ได้หรอก

ก็อย่างที่บอก #ผู้หญิงอย่าหยุดสวย

 

4 สิงหาคม 2559

ภายใต้รั้วรอบขอบชิดและระเบียบที่เข้มงวดของเรือนจำ แม้แต่ข่าวสารข้างนอกยังรอดเข้ามาได้ไม่ง่าย

"ข่าวลือ" จึงเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับการใช้ชีวิตในทัณฑสถานหญิงกลางแห่งนี้

วันๆนึงจะมีผู้มีญาติมาเยี่ยมราวๆ 200-300 คน จากจำนวนนักโทษเกือบ 5,000 คน นั่นเท่ากับผู้ที่พอจะรับทราบข่าวสารได้ มีไม่ถึง 10%

และข่าวลือยอดฮิตก็หนีไม่พ้นเรื่อง "อภัยโทษ"

ในช่วงที่เราเข้าไป เหล่านักโทษต่างลือกันว่าปีนี้จะมีพระราชทานอภัยโทษในวันที่ 9 มิถุนายน ซึ่งเป็นวันครบรอบ 60 ปีที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวขึ้นครองราชย์

ข่าวลือแพร่สะพัดไปพร้อมความหวังของเหล่านักโทษเด็ดขาด (หมายถึงนักโทษที่ถูกตัดสินคดีและเป็นที่สิ้นสุดแล้ว) เพราะนั่นหมายถึงโอกาสที่จะได้ลดโทษและกลับบ้านเร็วขึ้น

ยิ่งลือ ยิ่งบอกต่อกัน ก็ยิ่งก่อเกิดความหวังกันอย่างมาก

และในฐานะนักโทษการเมืองที่มีญาติมาเยี่ยมทุกวัน บวกกับทนายมาดูแลบ่อยๆ หลายคนที่นี่จึงฝากความหวังให้เราเช็คข่าวให้

ทั้งๆที่เพียรบอกว่า "ไม่มี" แน่ในวันนั้น ก็ไม่มีใครอยากเชื่อเราเลย

จวบจนราวๆวันที่ 6 มิถุนายน ทุกคนต่างจดจ้องฟังเสียงประกาศจากแดนนอก

ในวันนั้นมีเสียงประกาศจากแดนนอกว่า ขอให้ทุกคนหลบออกจากถนนเพื่อความปลอดภัย (เนื่องจากมีรถเข้ามาทำงาน)

แต่ด้วยความหวังเรื่องอภัยโทษที่เต็มเปี่ยม ทำให้นักโทษในแดนแรกรับก็พร้อมใจกันหูเพี้ยน ได้ยินคำว่า "ปลอดภัย" เป็น "อภัย"

ทั้งๆที่เราที่ออกไปเยี่ยมญาติและได้ยินประกาศเต็มสองหู ก็ไม่มีใครเชื่อเรา

ผลคือ หลังจากพ้นวันที่ 9 มิถุนายนไปอย่างเงียบเชียบ หลายคนถึงขั้นต้องแอดมิทที่สถานพยาบาล

ในขณะที่หลายคนเลือกที่จะลือกันต่อว่า จะประกาศในอาทิตย์ถัดไปแทน

ในวันนี้ที่เราได้ออกมาใช้ชีวิตข้างนอกแล้ว แต่ก็นึกภาพออกว่า ข่าวลือในเรือนจำตอนนี้ก็คงไม่พ้นเรื่อง "พระราชทานอภัยโทษ" ในวันที่ 12 สิงหาคม

และในคราวนี้เราเองก็หวังเช่นกันว่าคงไม่ได้เป็นเพียงแค่ข่าวลือ

การมีชีวิตที่นับคืนวันแห่งอิสรภาพล้วนเต็มไปด้วยความทุกข์

และความหวังเล็กๆน้อยๆที่ติดมากับข่าวลือ ก็ทำให้พวกเขาคาดหวังไปมากกว่าปกติ

ชีวิตที่มีแต่การรอคอย ความหวังเล็กๆน้อยๆเพียงแค่ชะโลมใจ.....ก็ยังดี

 

2 สิงหาคม 2559

เคยเล่าไปหลายครั้งแล้ว เมื่อถูกถามเรื่องการอาบน้ำในเรือนจำหญิง แต่ยังไม่เคยได้โพสต์ผ่านเฟสบุ๊คซักที วันนี้ล่ะได้ฤกษ์

ทุกเช้าเมื่อลืมตาตื่นจากเรือนนอนหรือห้องขัง ภารกิจแรกของทุกคนก็คือ "การอาบน้ำ" โดยชุดแรกที่ได้รับการปล่อยเพื่ออาบน้ำคือคนที่ต้องเดินทางไปศาลในวันนั้น ชุดต่อมาก็คือ คนที่มาใหม่(เพิ่งอาบน้ำวันแรก) คนแก่ (อายุ 60 ปีขึ้นไปโดยประมาณ) คนท้องและคนป่วย (พิการหรือเป็นโรคที่ช่วยตัวเองลำบาก)

หลังจากนั้นผู้ต้องขังที่เหลือในแดนแรกรับก็จะถูกปล่อยออกมาจากห้องนอนพร้อมๆกันราวกับผึ้งแตกรัง ทุกคนต่างกรูกันเข้าล๊อคเกอร์เพื่อหยิบของใช้ และก็กรูกันต่อไปยังลานอาบน้ำ

สภาพทุกคนตอนเช้าจึงเป็นภาพที่รีบเร่ง แข่งขัน วิ่งได้วิ่ง แซงได้ก็แซงเลย

การกระทบกระทั่งกันตั้งแต่ด่าทอจนถึงขั้นตบตีจึงมีให้เห็นในช่วงเวลานี้ "ประจำ"

รวมไปถึงอุบัติเหตุ ทั้งล้มหัวฟาดแท้งค์น้ำ ล้มฟาดพื้นก็มีให้ประสบกันอย่างเนืองๆ

ลานอาบน้ำจะเป็นลานพื้นคอนกรีตที่ฟากนึงจะเป็นบริเวณที่ใช้ตากผ้า จะมีราวตากผ้าทำจากท่อเหล็กกลมๆเอามาประกอบกันเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัสเรียงกันเป็นแถวๆ แบ่งเป็นโซนตากผ้ากันตามหน่วยงานที่สังกัด

และด้วยลานตากผ้าจะเปิดโล่ง เสื้อผ้าที่ตากไว้จึงหายกันเป็นเรื่องปกติ

ขนาดเราที่จ้างซักผ้าทุกชนิดยันชุดชั้นใน ยังหายเป็นประจำ (ที่ต้องจ้างซักทุกอย่างเพื่อตัดปัญหาเรื่องการตากผ้านี่ล่ะ)

ถัดจากโซนตากผ้าก็จะเป็นแท้งค์น้ำที่ก่อโดยปูนขึ้นมาเป็นแท้งค์ยาวๆเรียงกัน ตอนเข้าไปแรกๆน้ำจากแท้งค์ใช้ทั้งเพื่ออาบน้ำและซักผ้า แต่ในระยะหลังน้ำจากแท้งค์จะสงวนไว้เพื่อซักผ้าเท่านั้น

ส่วนการอาบน้ำจะอาบในส่วนที่เรียกกันว่า "เข้าบัว" คือเป็นท่อน้ำกลมๆยาวเหนือหัว ถูกนำมาเจาะรูเพื่อให้น้ำออกมาเป็นสายๆคล้ายฝักบัว แต่ละรูจะมีเบอร์บอกไว้ ทุกคนจะเข้าไปยืนประจำแต่ละเลข ก่อนที่น้ำจะถูกเปิด

ระยะเวลาในการอาบน้ำจะถูกนับโดยผู้ช่วยงานกองกลางที่ดูแลบริเวณนั้น โดยจะนับ 1-20 ช้าเร็วก็แล้วแต่คนนับ

แต่สำหรับเรา หากวันไหนจะสระผม ต้องทำใจว่าจะอาบน้ำได้ไม่เต็มที่ และหากวันไหนจะอาบน้ำอย่างเดียว ก็เลือกเอาว่าจะเน้นช่วงล่างหรือช่วงบน

เพราะจะหวังให้สะอาดเอี่ยมตั้งแต่หัวจรดเท้า ไม่มีทางทันเวลานับที่ให้มาแน่นอน

ขี้ไคลเกาะน่ะเป็นเรื่องปกติ เพราะผู้ต้องขังในแดนแรกรับเป็นโรคที่เกี่ยวกับเชื้อรากันจนชิน

ผู้ต้องขังจะถูกกำหนดให้อาบน้ำ 2 เวลาคือเช้า (ประมาณ 5.30-6.15 น.) และเย็น คือเริ่มปล่อยน้ำเป็นหน่วยงาน ตั้งแต่ 13.30-15.00 น. ด้วยเหตุนี้การอาบน้ำในช่วงเย็นจึงไม่โกลาหลเท่าตอนเช้า

และด้วยเวลาอาบที่ยังเป็นช่วงบ่าย เราจึงได้อาบน้ำกลางแดดกัน นอกจากวันที่ฝนตกก็จะเปลี่ยนมาอาบน้ำพร้อมน้ำฝนแทน

การอาบน้ำคือ ทุกคนจะนุ่งผ้าถุงกระโจมอกเพื่ออาบ แต่ก็มีสาวๆใจกล้าหลายคนที่เปลือยท่อนบนอาบ

ส่วนการอาบน้ำขันก็ใช้วิธีนับขันกันคือใช้น้ำได้ 8-10 ขันต่อคน

แต่กระนั้นสาวๆในเรือนจำก็รักสวยรักงาม โดยพวกเธอก็มีวิธีดูแลตัวเองที่แสนน่าทึ่ง ไว้จะเล่าให้ฟังต่อไปนะคะ

 

2 สิงหาคม 2559

ด้วยระเบียบการประกันตัวของศาลทหาร เราจึงต้องเดินทางกลับเข้าเรือนจำและทำเรื่องปล่อยตัวที่นี่

เท่าที่ทราบแต่เดิม ทุกคนต้องผ่านขั้นตอนการตรวจร่างกายและเข้าไปรอที่เรือนนอน จนกว่าหมายปล่อยตัวจะมาถึง หรือจนกว่าขั้นตอนทางเอกสารจะเสร็จสิ้น ซึ่งทั้งหมดกินเวลาหลายชั่วโมง และกว่าจะได้ออกสู่ประตูอิสรภาพอีกรอบก็ราวสองถึงสามทุ่ม

แต่น่าจะด้วยสาวๆนักสู้หลายท่านที่ออกมาไฟท์เรื่องขั้นตอนเหล่านี้แน่ๆ ที่ทำให้วันนี้เราใช้เวลาในเรือนจำไม่ถึงสองชั่วโมง

ทุกอย่างเสร็จสิ้นแค่ด้านหน้าประตูทางเข้าเรือนจำแค่นั้น ทั้งการรับตัวเข้าและการปล่อยตัวออก

ตัดขั้นตอนการตรวจร่างกาย การต้องเปลี่ยนเสื้อผ้าและเดินเข้าเรือนนอน

เหลือเพียงการพิมพ์ลายนิ้วมือ การทำประวัติ การตรวจสอบบุคคลเท่านั้น

บอกตามตรงว่าการต้องเดินกลับมาเรือนจำอีกรอบ ค่อนข้างหลอนสติเราพอสมควรกับบรรยากาศเดิมๆ

ต่อให้เรากำหมายปล่อยตัวไว้ในมือก็ตามเถอะ

ต้องขอบคุณเหล่าสาวนักสู้ทั้งน้องปั้บ กรกนก Pup Kornkanok Khumta และคุณจิตรา คชเดช Jittra Cotchadet มากที่ทำให้อะไรๆมันสมเหตุสมผลมากขึ้น

และขอขอบคุณเจ้าหน้าที่ทัณฑสถานหญิงกลางที่เป็นธุระเดินเรื่องให้อย่างเร่งมือ พร้อมการต้อนรับที่น่ารักมากๆ

ขอบคุณทนายทั้งสอง คุณวิญญัติ ชาติมนตรี และพี่บอนด์ Kunpat Singhathong ที่ทำคดีด้วยใจจริงๆ วันนี้คุณวิญญัติเป็นฮีโร่มากที่มาทำเรื่องประกันได้ทันเวลา ทั้งๆที่กำลังจะก้าวขาผ่านประตูเครื่องบินไปทำคดีที่เชียงใหม่

ขอตัวพักผ่อนซะทีนะคะ #MyLongDay

 

27 กรกฎาคม 2559

เรื่องที่เป็นที่โจษขานกันมานานเกี่ยวกับความแออัดในเรือนจำ คงหนีไม่พ้น "การนอน"

ในแดนแรกรับของทัณฑสถานหญิงกลาง กรุงเทพฯ มีเรือนนอน 2 หลัง คือ อาคารเพชรและอาคารทับทิม ไม่รวมอาคารใหม่ที่กำลังก่อสร้างและมีกำหนดแล้วเสร็จประมาณเดือนกันยายน

เรานอนอยู่อาคารทับทิม ห้อง 7 ซึ่งรู้กันดีว่าเป็นห้องสำหรับคนป่วยและคนแก่ และเหตุที่เราได้นอนห้องนี้น่าจะเพราะเรารอการประกันตัวเพื่อกลับบ้าน

ในห้องจุคนเกือบ 200 คน ในช่วงปกติจะมีคนนอนประมาณ170-180 คน แต่มีช่วงพีคที่ตัวเลขพุ่งไปเกือบ 190 คน

ลักษณะการนอนจะนอนเรียงกันเป็นแถว เบ็ดเสร็จก็ 5 แถว โดยคนหนึ่งจะมีพื้นที่นอนไม่เกินกระเบื้องครึ่ง คือนับเอาจากกระเบื้องแผ่นขนาดประมาณ 10x10 นิ้วที่ใช้ปูพื้น

ในช่วงคนไม่แน่นมากก็พอนอนหงายได้แบบเบียดๆ แต่ช่วงพีคๆจำเป็นต้องนอนตะแคงไปในทิศทางเดียวกันหมด

เรายังโชคดีที่ยังไม่มีโอกาสเจอสภาพแบบที่เรียกกันว่า "ขี่ฮาร์เลย์" คือต้องนอนตะแคงข้างเดียวกันทั้งแถว ถ้าใครจะพลิกก็ต้องพลิกทั้งแถว

ส่วนปลายเท้าก็นอนแบบเอาเท้าเกยกัน ถ้านอนชนกับคนที่โอเค ก็จะนอนแบบสับหว่างได้ แต่ถ้าเจอคนที่เห็นแก่ตัว เค้าก็จะนอนหงายแบบที่เราไม่สามารถแทรกขาลงจนต้องนอนชันเข่าหรือตะแคงงอเข่าได้เท่านั้น

และด้วยความที่ห้องที่เราพักอยู่ชั้น 1 บวกกับเป็นฤดูร้อน ไอร้อนจากกระเบื้องและจากอุณหภูมิร่างกายก็จะระอุขึ้นมาจนเหงื่อหยดติ๋งตลอดคืนแบบที่เรียกว่า พัดลมช่วยไรไม่ได้เลย

ในห้อง 7 นี้นอกจากจะอุดมไปด้วยคนแก่ ก็ยังเต็มไปด้วยคนป่วยสารพัดโรคมานอนรวมกัน ทั้ง HIV วัณโรค เบาหวาน ความดัน ไปจนถึงผู้ป่วยทางจิต

ในแถวที่นอนขาชนกับเราจะมีผู้ป่วย HIV หลายคนและเราจำเป็นต้องนอนเกยขากับเค้า จนเพื่อนผู้ต้องขังต้องคอยเตือนให้เราตัดเล็บเท้า เพื่อป้องกันไม่ให้ไปข่วนโดนผู้ป่วยเหล่านั้นได้

นอกจากนี้โรคยอดฮิตที่เป็นกันแทบทุกคนในเรือนจำ ก็คือ "เหา" และ "เชื้อรา" ที่เราโชคดีมากมายที่รอดมาได้ทั้งคู่

นี่คือสภาพการนอนที่ไม่มีใครเคยเจอแน่นอน และยากที่จะทำใจให้ชินได้

ในช่วงแรกเราทั้งปวดตัวและเป็นรอยช้ำจ้ำๆบริเวณขาเนื่องจากรอยกดทับกับพื้นกระเบื้อง

แต่อย่างที่เคยบอกว่า อยู่ในคุก ต้องกินให้ได้ นอนให้หลับ นับยอดให้ถูก

เราจึงนอนได้หลับทุกคืน ถึงแม้จะตื่นแทบจะทุกชั่วโมงตลอดคืนในช่วงแรกๆก็ตาม

ปล.รายละเอียดเรื่องการนอนยังมีอีกมาก ไว้มาต่อภาค 2 นะคะ

 

25 กรกฎาคม 2559

ความบันเทิงหนึ่งเดียวในเรือนจำก็จะเป็นช่วงเวลาดูทีวีก่อนนอนของทุกคืน

ในวันจันทร์-ศุกร์ก็จะเป็นละครไทยสลับกับซีรี่ย์เกาหลี

ในขณะที่เสาร์-อาทิตย์ก็จะเป็นภาพยนตร์สลับกับเกมโชว์

ทั้งหมดถูกถ่ายทอดผ่านแผ่นดีวีดีฉายบนทีวีจอเล็กที่ไร้ซึ่งความคมชัดและระบบเสียงที่แสนอู้อี้

แต่กระนั้นทุกคนก็ตั้งตาดูแบบอินจัด เพื่อที่จะสามารถนำมาเม้ากันต่อได้ในเช้าวันถัดไป

เราเป็นคนไม่นิยมละครไทยเลย รู้สึกไร้สาระและหาตรรกะไม่ได้

แต่ในช่วงที่ใช้ชีวิตในเรือนจำก็เป็นช่วงที่เจ้าหน้าที่นำละครไทยยอดฮิตมาให้ดู

นั่นก็คือ "เพื่อนรักเพื่อนร้าย" และ "กำไลมาศ"

เรียกได้ว่า ตั้งตารอดูลุ้นกันทั้งแดน อินชนิดที่เรียกว่าถ้ากระชากนางตัวร้ายออกมาตบได้ พวกนางคงทำจนสาแก่ใจ

วันนึงขณะฉาย "เพื่อนรักเพื่อนร้าย" เป็นฉากที่ตัวร้ายใส่ร้ายนางเอกให้พระเอกฟัง และพระเอกก็เชื่อจนต่อว่านางเอก มีเสียงหนึ่งตะโกนขึ้นมาลั่นแดนว่า "ไอ้ควาย" เท่านั้นล่ะ เราขำไม่หยุด

ด้วยความที่ไม่มีอะไรทำขณะเข้าเรือนนอน เราก็มักจะคุยหรือไม่ก็หลับก่อนชาวบ้าน แต่ด้วยความที่เรานอนค่อนมาทางหน้าห้องซึ่งเป็นที่ตั้งของทีวีแขวนผนัง หลายคนที่นอนท้ายห้องก็มานั่งแทรกเราจนไม่สามารถนอนได้ สุดท้ายเราก็เลยดูละคร

และไม่น่าเชื่อ เราติดละคร "กำไลมาศ" งอมแงม

เดชะบุญที่ คืนสุดท้ายของชีวิตในเรือนจำคือตอนอวสานของ "กำไลมาศ" พอดี

และด้วยความที่ใครๆก็ตั้งตารอดูหนังละคร การถูกลงโทษด้วยการปิดทีวีในคืนนั้นจึงเป็นอะไรที่บีบคั้นและสร้างความเจ็บใจต่อผู้ต้องขังอย่างมาก

ปล. ไว้จะเล่าการนอนที่แสนเบียดเสียด ขอติดไว้ในคราวหน้านะคะ

 

24 กรกฎาคม 2559

ไหนๆเล่าถึงเรื่องอาหารการกินในคุกแล้ว ก็ขอเล่าต่อเรื่อง "ขัน" สารพัดประโยชน์ที่ติดค้างกันไว้เลยแล้วกัน

ภาชนะที่ใช้รับประทานอาหารในกองเลี้ยงจะเป็นถาดหลุม แต่โดยทั่วไปหากเราซื้ออาหารทานเอง ก็มักจะทานจากถุงนั่นเลย

ทุกๆคนจะมีอุปกรณ์ทานอาหารเพียงแค่ช้อนพลาสติกยาวๆคนละ 1 อัน (ห้ามซื้อเกิน) จะมีเพียงคนที่มีเงินและอยู่มานานๆแล้วเท่านั้นที่จะพอมีแวร์ (tupperwear) ใช้กัน

ดังนั้น "ขัน" ที่ทุกคนใช้ทั้งเข้าส้วม อาบน้ำ แปรงฟัน ซักผ้า ก็จะถูกนำมาใช้เป็นภาชนะใส่และปรุงอาหารด้วย

แรกๆที่ไปอยู่ ให้ตายยังไงก็ไม่คุ้น กินข้าวในขันไม่ลงจริงๆ แต่อยู่ๆไป ก็เริ่มกินได้ตามวัฒนธรรมองค์กรเรือนจำ

ยำไส้กรอกในขัน ยำมาม่าในขัน ไก่ต้มน้ำปลาฉีกใส่ขัน ขนมจีนเขียวหวานในขัน ไปยันแกงจืดในขัน

มีเรื่องเล่าจากน้องผู้ต้องขังยาเสพติดคนนึงว่า มีผู้ต้องขังสูงวัยคนนึงติดอยู่มา 15 ปี พอได้รับอิสรภาพออกไปไม่ถึง 2 ปีก็เสียชีวิตด้วยโรคมะเร็ง เพราะกินข้าวจากขันนี่ล่ะ

ในช่วงเช้าของทุกวัน เรือนจำจะมีบริการน้ำร้อนแจก เพื่อไว้ทานกาแฟ ต้มมาม่า ตามแต่จะทำกัน

และภาชนะหลักที่ถูกนำมาใช้เพื่อใส่น้ำร้อนก็คือ กระป๋องถั่วโก๋แก่ที่เป็นพลาสติก หรือไม่ก็ขวดน้ำพลาสติก

โชคดีที่เราเป็นคนไม่ดื่มกาแฟเลยหลีกเลี่ยงข้อนี้ไปได้ในระยะแรก แต่ตอนหลังก็มาจบที่เราใช้กระป๋องโก๋แก่ทานมาม่าในตอนเช้า

สิ่งที่ตั้งใจจะสื่อต่อกรมราชทัณฑ์ก็คือ การนำแวร์หรืออุปกรณ์การรับประทานอาหารที่มีคุณภาพดีหน่อยมาขายให้กับนักโทษ มันคงไม่ใช่เรื่องเหนือบ่ากว่าแรงหรอก

หรือว่าความเป็นนักโทษก็แค่วรรณะต่ำสุดทางสังคม ที่ไม่ต่างอะไรจากวรรณะจัณฑาลในอินเดีย

กระนั้นหรือ

ปล. ตามระเบียบ "ขัน" ก็สามารถซื้อได้แค่คนละใบ และด้วยสภาพล๊อคเกอร์เก็บของที่เล็กด้วย ทุกคนจึงจำเป็นต้องมีแค่ขัน 1 ใบ ต่อการนำไปใช้ประโยชน์อีกสารพัด และอย่างที่เคยเล่าว่า การปรุงอาหารในเรือนจำเป็นเรื่องผิดระเบียบ แม้แต่ยำไส้กรอก ยำมาม่า แต่หลายๆคนก็ทำกัน และเจ้าหน้าที่ก็ไม่ได้เข้มงวดมาก ซึ่งไม่มีใครรู้เหตุผลของการห้ามในข้อนี้เลย รู้แต่ว่าไร้สาระมาก

 

21 กรกฎาคม 2559

จริงอยู่ว่า "เรือนจำ" จะเป็นขั้นตอนสุดท้ายของกระบวนการยุติธรรม ที่ทำหน้าที่นำคนผิดมาลงโทษด้วยการจองจำจนกว่าจะครบกำหนด

แต่กรมราชทัณฑ์เองก็ควรตระหนักว่า นักโทษแต่ละคนที่พ้นโทษออกไป ได้กลับไปเป็นภาระแก่สังคมอีกหรือไม่

ความลำบากหรือกฎระเบียบหลายๆอย่าง ไม่ได้มีผลต่อการกลับตัวกลับใจเลย

แต่กลับส่งผลให้ทุกคนที่ผ่าน "หลักสูตรเรือนจำ" มีทักษะการเอาตัวรอดที่สูงขึ้น ซึ่งก็คือทักษะการแก่งแย่งชิงดี ที่สามารถทำให้คนดีๆกลับกลายเป็นคนเห็นแก่ตัวได้ไม่ยาก

รวมไปถึงการฝึกอาชีพที่น้อยคนนักจะสามารถได้ทักษะจนสามารถนำไปเป็นอาชีพได้จริงๆ

ไหนจะเหล่านักโทษคดียาเสพติดที่วนเวียนเข้าออกเรือนจำราวกับบ้านหลังที่ 2 เพราะไม่ได้สำนึกถึงโทษที่ร้ายแรงและกัดกร่อนชาติของยาเสพติด

นี่ยังไม่รวมไปถึงนักโทษที่ป่วยทางจิตไปเพราะความกดดันและเครียดจากชีวิตในเรือนจำ

การถูกกล่าวขานว่าเป็น "เรือนจำสีขาว" เพราะปลอดยาเสพติดอย่างที่ภูมิอกภูมิใจกัน

ไม่น่าจะสำคัญเท่ากับความสามารถในการ "คืนคนดีจริงๆสู่สังคม" ได้

หรือเป็นแค่ที่ที่พักชั่วคราวเพียงคั่นเวลาของคนกระทำความผิดจริงๆ

แต่เป็นขุมนรกสำหรับผู้ที่กลายเป็นเหยื่อ เป็นแพะของกระบวนการยุติธรรมเท่านั้น

 

19 กรกฎาคม 2560

หลายคนอยากรู้กันจริงๆว่า "สุขา" หรือ "ส้วม" ในเรือนจำมีหน้าตายังไง

คืนแรกในเรือนนอน หลังเข้าประจำที่ แม่อำไพสาวใหญ่ที่นอนข้างๆก็ชี้ไปหลังห้องเพื่อชี้แจงการใช้งานส้วมในนั้น

"บล๊อคแรกห้ามขี้ ถ้าจะขี้ก็ใช้บล๊อคสองกับสามเท่านั้นนะ"

ที่เรียกบล๊อค ไม่ได้เรียกห้อง เพราะสภาพ "ส้วม" ที่เราเห็นนั้นเปิดโล่ง ไร้กำแพงหรือสิ่งใดๆกั้น ในห้วงเวลานั้นคือสองทุ่มกว่าๆ ในห้องที่จุคนขนาดเกือบสองร้อยคนกับสามบล๊อคนั้น จึงมีผู้คนยืนเรียงรอคิวเข้า "ส้วม" กันอย่างคับคั่งทีเดียว

ส่วนสุขาด้านนอกนั้น ก็เป็นบล๊อคเรียงต่อกันราว 10 บล๊อค โดยมีกำแพงกั้นสามด้านคือด้านหลังและด้านข้างทั้งสองสูงประมาณหัวไหล่เรา ส่วนด้านหน้าก็สูงแค่พอข้ามได้ มองไกลๆก็จะเห็นคนนั่งเรียงกันเพื่อทำธุระ

ทุกคนจะมีขันประจำตัวเพื่อใช้ทำธุระ (ไว้จะเล่าเรื่องขันสารพัดประโยชน์ในภายหลัง) และด้วยเครื่องแต่งกายผู้ต้องขังเป็นผ้าถุงยาวกรอมเท้า เวลาทำธุระใน "ส้วม" ก็ใช้ผ้าถุงนั่นล่ะบังส่วนสงวนเอาไว้

แรกๆต้องบอกว่าเรากระอักกระอ่วนมาก และหลีกเลี่ยงการเข้า "ส้วม" ด้วยการแทบไม่ทานอะไร รวมถึงไม่ยอมดื่มน้ำด้วย แต่เมื่อทำใจรับสภาพ พร้อมบอกตัวเองว่าต้องดูแลตัวเองให้ได้ เราก็ใช้วิธีเลือกเวลาที่คนน้อยๆเพื่อทำธุระใน "ส้วม"

เหตุผลที่สุขาในเรือนจำมีลักษณะนี้ก็เพื่อป้องกันการทำร้ายตัวเองหรือการแอบกระทำความผิดในที่ลับตา "ส้วม" จึงเปิดโล่งสู่สายตาสาธารณะด้วยเหตุนี้

แต่จะว่าไป ผู้ต้องขังที่นี่ก็ชินชากับการใช้งานในลักษณะนี้กันหมดแล้ว ถึงขนาดยืนคุยกันในขณะที่อีกฝ่ายทำธุระไปด้วย หรือตะโกนคุยกันข้ามบล๊อค

จะว่าไปการอาบน้ำ การนอนทุกอย่างในเรือนจำก็ล้วนอยู่ในสภาพกระอักกระอ่วนใจทั้งสิ้น ดังนั้นการใช้ชีวิตอยู่ในนั้นให้ได้ ทุกคนจึงต้อง "ลดขนาดตัวเอง" ให้ได้

ไม่ว่าข้างนอกจะยิ่งใหญ่ ร่ำรวย หรูหราเพียงใด แต่การต้องเข้าไปใช้ชีวิตในนั้น ต้องสะกดตัวเองเสมอว่า คนอื่นอยู่ได้ เราก็ต้องอยู่ได้

และสิ่งที่เราคอยบอกตัวเองตลอดก็คือ อยู่แบบอดทน อยู่เพื่อประทังชีวิต ยังไงซะวันนึงเราก็ต้องได้ออกมาแน่ๆ

#ทัณฑสถานหญิงกลาง #ส้วมในเรือนจำ #ชีวิตในคุก