นักโทษพม่าในเรือนจำอินเส่งอดอาหารประท้วง เพื่อเป็นเกียรติและไว้อาลัยการจากไปของ 4 นักกิจกรรม ด้านนายกฯ กัมพูชา เผยอาเซียน อาจต้อง ‘คิดใหม่’ ต่อฉันทามติ 5 ข้อ ซึ่งอาจใช้ไม่ได้อีกต่อไป หากกองทัพพม่าประหารนักกิจกรรมต่อเนื่อง
5 ส.ค. 2565 สำนักข่าว อิรวดี รายงานเมื่อ 3 ส.ค.ที่ผ่านมา อ้างแหล่งข่าวใกล้ชิดกับเรือนจำ เผยว่านักโทษหลายคนก่อการอดอาหารประท้วง เพื่อเป็นเกียรติ และไว้อาลัยการจากไปของ 4 นักกิจกรรม เบื้องต้น ไม่มีรายงานว่าจะมีการกำหนดรอบเวลาอดอาหารประท้วงนานมากน้อยเพียงใด
นอกจากการอดอาหารประท้วงแล้ว นักโทษในเรือนจำยังประท้วงด้วยการเงียบใส่และเพิกเฉยต่อคำสั่งของเจ้าหน้าที่ในเรือนจำ พร้อมเรียกร้องให้ประชาชนออกมาประณามและแก้แค้นการกระทำของกองทัพพม่า แม้เจ้าหน้าที่ในเรือนจำจะพยายามพูดจาข่มขู่มาโดยตลอด
"เจ้าหน้าที่ในเรือนจำพูดอยู่ตลอดว่า หากนักโทษถูกทุบตีจนตาย พวกเขาก็แค่ได้รับเอกสารตักเตือนเท่านั้น" แหล่งข่าวบอกกับอิรวดี เกี่ยวกับสถานการณ์ในเรือนจำในช่วงที่ผ่านมา "พวกเขาระบุด้วยว่าสมาชิกของสหภาพนักศึกษาจะเป็นกลุ่มที่ถูกแขวนคอในครั้งต่อไป"
ก่อนหน้านี้ สำนักข่าว Myanmar Now เปิดเผยว่า มีนักโทษก่อหวอดประท้วงใน 3 เรือนจำของพม่า เพื่อต่อต้านการประหารผู้เห็นต่างทางการเมือง ในกรณีของเรือนจำอินเส่ง ซึ่งถูกใช้เพื่อจำคุกนักกิจกรรมทางการเมือง ผู้คุมตอบโต้ด้วยการใช้ความรุนแรงต่อนักโทษภายใต้คำสั่งของเจ้าหน้าที่ทหารคนหนึ่ง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
เมื่อ 23 ก.ค.ที่ผ่านมา รัฐบาลทหารพม่าได้ทำการประหาร โกจิมมี หรือจ่อมินยู นักกิจกรรมวัย 53 ปี และเพียวเซยาต่อ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย หรือ เอ็นแอลดี ในข้อหาก่อการร้าย ขณะที่หล่ะเมียวอ่อง อายุ 41 ปี และอ่องทุระซอ อายุ 27 ปี ถูกประหาร ในข้อหาฆาตกรรมผู้ให้ข้อมูลแก่ทหาร
การประหาร 4 นักกิจกรรมครั้งนี้นับเป็นการกลับมาใช้โทษประหารในรอบ 30 ปี ก่อให้เกิดกระแสการประณามจากทั่วโลก หลังจากเหตุการณ์ดังกล่าวไม่นานนัก มีรายงานว่าอาจมีการประหารนักโทษการเมืองอีก 41 คนเร็วๆ นี้ คาดว่าเป็นกลุ่มเดียวกันกับก่อนหน้านี้ที่ถูกตัดสินประหารชีวิตโดยไม่มีการเรียกตัวมาไต่สวน
สมาคมช่วยเหลือนักโทษการเมือง หรือ เอเอพีพี ระบุว่า นักกิจกรรมพม่าถูกพิพากษาประหารชีวิตไปแล้ว 119 คน นับตั้งแต่การรัฐประหารเมื่อ ก.พ. 64 นอกจากนี้ ยังมีผู้เสียชีวิตไปแล้วกว่า 2,100 คน และมีผู้ถูกจับกุม ดำเนินคดี หรือตัดสินโทษโดยรัฐบาลทหารพม่าไปแล้วกว่า 14,800 คน
อาเซียนอาจต้องปรับแผน
เมื่อ 3 ส.ค.ที่ผ่านมา ประธานอาเซียนซึ่งปัจจุบันตำแหน่งอยู่กับกัมพูชา ระบุว่าอาจจะต้องมีการปรับแผนใหม่ หากรัฐบาลทหารพม่ายังคงประหารนักโทษการเมืองต่อไป
ในการเปิดประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนครั้งที่ 55 ฮุนเซ็น นายกรัฐมนตรีของกัมพูชา กล่าวว่า หลังการประหาร 4 นักกิจกรรมทางการเมือง สถานการณ์ในพม่าเกิดความเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก และย่ำแย่ลงกว่าตอนที่มีการจัดทำแผนสันติภาพฉันทามติ 5 ข้อเสียอีก
ภาพการประชุมระดับรัฐมนตรีต่างประเทศ อาเซียน ครั้งที่ 55 (ที่มา: กระทรวงการต่างประเทศ)
"หากมีนักโทษถูกประหารเพิ่มขึ้นอีก เราคงจำเป็นต้องคิดใหม่เกี่ยวกับบทบาทของเราที่มีต่อฉันทามติ 5 ข้อของอาเซียน" ฮุน เซน กล่าว
ฉันทามติ 5 ข้อของผู้นำอาเซียน ที่มีการตกลงกันเมื่อ เม.ย. 64 มีรายละเอียดดังนี้
1. ต้องมีการยุติความรุนแรงที่เกิดขึ้นในเมียนมาทันที โดยทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องจะต้องใช้ความอดทนอดกลั้นอย่างที่สุด
2. ต้องมีการหารือที่สร้างสรรค์ของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเกิดขึ้น เพื่อหาทางออกโดยสันติวิธีเพื่อผลประโยชน์ของประชาชน
3. ผู้แทนพิเศษของประธานอาเซียนจะทำหน้าที่อำนวยความสะดวก ในการเป็นสื่อกลางของกระบวนการหารือภายใต้การช่วยเหลือของเลขาธิการอาเซียน
4. อาเซียนจะให้ความช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรมผ่านศูนย์ประสานงานเพื่อการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเกี่ยวกับการจัดการภัยพิบัติของอาเซียน (AHA Center)
5. ผู้แทนพิเศษรวมถึงคณะผู้แทนจะเดินทางเยือนเมียนมาเพื่อพบกับทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
เมื่อ 1 ส.ค.ที่ผ่านมา ในการแถลงข่าวขยายเวลาประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน พล.อ.อาวุโส มินอ่องหล่าย ระบุด้วยว่า การปฏิบัติตามฉันทามติ 5 ข้อนั้นเป็นไปด้วยความยากลำบาก เนื่องจากพม่าต้อง "เอาชนะโรคระบาดโควิด-19 พร้อมกับจัดการกับการจลาจลรุนแรงและการก่อการร้าย"
"ปีนี้ เนื่องจากสถานการณ์ดีขึ้นในแล้วในทุกด้าน เราจึงกำลังปฏิบัติตามฉันทามติ 5 ข้อเท่าที่ทำได้ภายใต้กรอบการทำงานของอาเซียน" มินอ่องหล่าย กล่าวผ่านทางโทรทัศน์ช่องของทางการพม่า เนื่องในโอกาสครบรอบ 18 เดือนของการรัฐประหาร โค่นล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งของอองซานซูจี
ในการประชุมที่กรุงพนมเปญครั้งนี้ วันนาหม่องลวิน รัฐมนตรีต่างประเทศของกองทัพพม่าไม่ได้เข้าร่วมประชุม เนื่องจากอาเซียนปฏิเสธที่จะเชิญมาเข้าร่วม เพื่อเป็นการกดดันกองทัพพม่าที่ไม่สามารถปฏิบัติตามแผนฉันทามติ 5 ข้อ และเป็นการยืนยันจุดยืนเดิมเหมือนการประชุมต่างๆ ก่อนหน้านี้
แปลและเรียบเรียงจาก
Insein Prisoners Start Hunger Strike to Condemn Myanmar Junta Executions
ASEAN Chair Says Executions May Prompt Rethink of Strategy on Myanmar