ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน เปิดข้อมูลคดี “เด็ก-เยาวชน” ที่ถูกจับกุมจากคดีทางการเมืองช่วง 2 ปีที่ผ่านมา พบเด็กและเยาวชนถูกดำเนินคดีสะสมจากการชุมนุมและการแสดงความคิดเห็นทางการเมืองอย่างน้อย 283 คน ในจำนวน 211 คดี เท่ากับมีคดีของเด็กและเยาวชนเกือบ 1 ใน 5 ของคดีทางการเมืองทั้งหมด และมีเด็กและเยาวชนถูกดำเนินคดี ม.112 อย่างน้อย 17 คน ในจำนวน 20 คดี

20 ก.ย. 2565 เนื่องในวันเยาวชนแห่งชาติ 20 กันยายน ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน เปิดข้อมูล “เด็ก-เยาวชน” ที่ถูกจับกุมจากคดีที่การเมืองในช่วงเวลา 2 ปีที่ผ่านมา นับตั้งแต่การชุมนุม #เยาวชนปลดแอก ที่บริเวณอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย เมื่อวันที่ 18 ก.ค. 2563 ได้ทำให้เกิดการชุมนุมเรียกร้องประชาธิปไตยกระจายไปยังหลายพื้นที่ เด็กและเยาวชนอายุไม่เกิน 18 ปี เริ่มเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการชุมนุมเพิ่มมากขึ้น

ทั้งนี้ รัฐบาลได้มีการโต้กลับผู้ชุมนุมด้วยการบังคับใช้กฎหมายจับกุมดำเนินคดีเป็นจำนวนมาก จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ตั้งแต่การชุมนุมตั้งแต่วันที่ 18 ก.ค. 2563 จนถึงวันที่ 31 ส.ค. 2565 มีประชาชนที่ถูกดำเนินคดีจากสถานการณ์ชุมนุมและการแสดงความคิดเห็นทางการเมืองไปแล้วอย่างน้อย 1,853 คน ในจำนวน 1,120 คดี

ภาพจาก ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน

ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน รายงานสถานการณ์คดีเยาวชนและความคืบหน้าคดีปี 2565 พบว่า ตั้งแต่วันที่ 18 ก.ค. 2563 ถึง 15 ก.ย. 2565 มีเด็กและเยาวชนถูกดำเนินคดีสะสมจากสถานการณ์ชุมนุมและการแสดงความคิดเห็นทางการเมืองแล้วอย่างน้อย 283 คน ในจำนวน 211 คดี (บางรายถูกดำเนินคดีหลายคดี) คิดเป็นร้อยละ 19 ของจำนวนคดีทั้งหมด (เท่าที่ทราบข้อมูล) เท่ากับมีคดีของเด็กและเยาวชนเกือบ 1 ใน 5 ของคดีทางการเมืองทั้งหมด

ในจำนวนนี้เป็นคดีที่ยังอยู่ในศาลอย่างน้อย 172 คดี และคดีที่สิ้นสุดแล้วจำนวน 39 คดี โดยเด็กอายุต่ำที่สุดที่พบว่าถูกดำเนินคดีมีอายุเพียง 12 ปี

หากทบทวนจำนวนเยาวชนถูกดำเนินคดีสะสมตั้งแต่ปี 2563 พบว่าในปี 2563 มีเยาวชนถูกดำเนินคดีอย่างน้อย 8 คน ในจำนวน 13 คดี และปี 2564 มีเยาวชนถูกดำเนินคดีสะสมอย่างน้อย 272 คน จากจำนวน 189 คดี และล่าสุดในปี 2565 มียอดรวมอย่างน้อย 283 คน ในจำนวน 211 คดี ข้อกล่าวหาที่ถูกใช้มากที่สุด ได้แก่ ฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ มีเยาวชนถูกดำเนินคดีอย่างน้อย 241 คน ในจำนวน 157 คดี ด้านข้อกล่าวหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์” ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 มีเยาวชนถูกกล่าวหา 17 คน ในจำนวน 20 คดี

  ภาพจาก ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน

คดีเยาวชนจำนวน 211 คดี มีผู้ต้องหาเป็นเยาวชน 283 คน – จำแนกเป็นคดียังดำเนินอยู่ในศาลอย่างน้อย 172 คดี และคดีที่สิ้นสุดแล้วอย่างน้อย 39 คดี และคดีส่วนใหญ่อยู่ในชั้นพนักงานสอบสวนหรือพนักงานอัยการ 138 คดี และอยู่ในศาลชั้นต้น 34 คดี

ในช่วงปลายปี 2565 กำลังทยอยมีคดีเยาวชนที่ต่อสู้คดี และศาลกำหนดนัดฟังคำพิพากษาอย่างต่อเนื่อง อาทิ คดีของ “มีมี่” ถูกกล่าวหาฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ จากการเข้าร่วมชุมนุมเมื่อวันที่ 25 ต.ค. 2563 ที่แยกราชประสงค์ ศาลเยาวชนและครอบครัวกลางนัดฟังคำพิพากษาวันที่ 22 ก.ย. นี้, คดีของ “แซน” เยาวชนในอำเภอภูเขียว กรณีชุมนุมหน้า สภ.ภูเขียว ศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดชัยภูมิ นัดฟังคำพิพากษาวันที่ 25 ต.ค. นี้ รวมทั้งคดีมาตรา 112 ที่ “เพชร ธนกร” ถูกกล่าวหาจากการปราศรัยในการชุมนุมเมื่อวันที่ 6 ธ.ค. 2563 ที่วงเวียนใหญ่ ศาลเยาวชนและครอบครัวกลางนัดฟังคำพิพากษาในวันที่ 22 พ.ย. นี้

ภาพจาก ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน

คดีเยาวชนที่ถูกกล่าวหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์”

นับตั้งแต่ 18 กรกฎาคม 2563 ถึง 15 กันยายน 2565 มีเยาวชนถูกดำเนินคดีในข้อกล่าวหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์” ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 แล้วอย่างน้อย 17 คน ในจำนวน 20 คดี ในจำนวนนี้เป็นคดีที่อยู่ในศาลชั้นต้นจำนวน 8 คดี และสิ้นสุดแล้ว 3 คดี

โดยคดีที่สิ้นสุดแล้วทั้งหมดนั้นเยาวชนยอมเข้ากระบวนการใช้มาตรการพิเศษแทนการฟ้องคดีอาญา ตาม พ.ร.บ.ศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว มาตรา 90

ภาพจาก ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน