ศาลปกครองให้เพิกถอนระเบียบแนะนำตัว สว. 5 ข้อ ชี้การให้ผู้สมัครแนะนำตัวด้วยกระดาษเอ 4 ไม่เกิน 2 หน้า ไม่ชอบด้วยกฎหมาย รวมถึง ชี้ว่าการห้ามผู้สมัครกลุ่มสื่อ-ศิลปินใช้ความสามารถตัวเองในการหาเสียง เป็นการจำกัดเสรีภาพของผู้สมัครเกินความจำเป็น-เลือกปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรม

อย่างไรก็ตาม คำพิพากษานี้จะยังไม่มีผลจนกว่าจะมีความชัดเจนว่า กกต.จะไม่อุทธรณ์

24 พ.ค. 2567 วันนี้ (24 พ.ค.)  ศาลปกครองกลางมีคำสั่งให้เพิกถอนระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ว่าด้วยการแนะนำตัวในการเลือกสมาชิกวุฒิสภา (สว.) 2567 โดยชี้ว่าการให้ผู้สมัครแนะนำตัวด้วยกระดาษ A4 ไม่เกิน 2 หน้านั้น ไม่ชอบด้วยกฎหมาย และศาลยังชี้ว่าการห้ามผู้สมัครกลุ่มสื่อ ศิลปิน นักแสดง ใช้ความสามารถทางอาชีพในการแนะนำตัว จำกัดเสรีภาพของผู้สมัครเกินความจำเป็นและเป็นการเลือกปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรม

ตามข้อมูลจากไอลอว์ระบุว่า  พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2561 (พ.ร.ป.สว. ฯ) ไม่ได้เปิดช่องให้ผู้สมัคร สว. สามารถหาเสียงเหมือนกรณีของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) ได้

ระเบียบฉบับดังกล่าวสร้างเงื่อนไขและมีข้อจำกัดในการแนะนำตัวผู้สมัคร สว. หลายประการ เช่น ข้อจำกัดในเชิงเนื้อหา ว่าการแนะนำตัวต้องมีข้อมูลใดบ้าง การแนะนำตัวทางอิเล็กทรอนิกส์ จำกัดให้ผู้สมัครต้องทำด้วยตนเองและต้องเผยแพร่หรือส่งให้เฉพาะผู้สมัคร สว. อื่นเท่านั้น เท่ากับว่าประชาชนทั่วไปจะไม่สามารถเข้าถึงการแนะนำตัวทางอิเล็กทรอนิกส์ของผู้สมัคร สว. ได้

ศาลปกครองอ่านคำพิพากษา ให้เพิกถอนระเบียบ กกต. การแนะนำตัวฯ ดังนี้

• ข้อ 3 เฉพาะบทนิยาม “การแนะนำตัว” ซึ่งระบุว่า หมายความว่า การบอก ชี้แจง หรือแจกเอกสาร เพื่อให้ผู้สมัครอื่นรู้จัก

คำอธิบายเหตุผลจากศาล: ไม่สอดคล้องกับการมีส่วนร่วมของประชาชน

• ข้อ 7 กำหนดรูปแบบการแนะนำตัวแบบเอกสารกระดาษ ต้องไม่เกิดสองหน้ากระดาษเอสี่ และกำหนดว่าการแนะนำตัวในเอกสารผู้สมัคร สว. สามารถใช้ข้อความใดได้บ้าง

คำอธิบายเหตุผลจากศาล: กระทบต่อเสรีภาพของผู้สมัครในการแนะนำตัว ทั้งข้อจำกัดในเชิงปริมาณ ทั้งข้อจำกัดในเชิงเนื้อหา ที่กำหนดให้ระบุข้อความตามที่ระเบียบ กกต. กำหนดเท่านั้น ผู้สมัครควรแนะนำตัวโดยแสดงแนวคิดหรือความเห็นอื่นเพิ่มเติมนอกจากในระเบียบ กกต. กำหนดได้

• ข้อ 8 กำหนดให้การแนะนำตัวทางอิเล็กทรอนิกส์ ให้เผยแพร่ผ่านผู้สมัครอื่นเท่านั้น

คำอธิบายเหตุผลจากศาล: เป็นการจำกัดเสรีภาพของผู้สมัคร สว.

• ข้อ 11 (2) ห้ามผู้สมัครและผู้ช่วยเหลือผู้สมัครแนะนำตัว ที่ประกอบอาชีพทางวิทยุ โทรทัศน์ สื่อมวลชน หรือสื่อโฆษณา เช่น นักแสดง นักร้อง นักดนตรี พิธีกร ใช้ความสามารถหรือวิชาชีพ เอื้อประโยชน์ในการแนะนำตัว

คำอธิบายเหตุผลจากศาล: ข้อกำหนดดังกล่าวมีเนื้อหาคลุมเครือ ไม่ชัดเจน ขณะเดียวกัน ผู้สมัครจากกลุ่มอื่น

• ข้อ 11 (3) ห้ามแจกเอกสารเกี่ยวกับการแนะนำตัวโดยวิธีการวาง โปรยหรือติดประกาศในที่สาธารณะ

คำอธิบายเหตุผลจากศาล: มีผลกระทบต่อเสรีภาพในการแนะนำตัวของผู้สมัคร สว. หากเป็นผู้สมัครที่ไม่สามารถเข้าถึงการแนะนำตัวทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ ก็จะไม่มีโอกาสได้แนะนำตัวเท่ากับผู้สมัครคนอื่นที่สามารถแนะนำตัวทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ สำหรับข้อกังวลเรื่องความสะอาด ความเป็นระเบียบเรียบร้อย สามารถกำหนดมาตรการอื่นได้ เช่น การให้ขออนุญาตเจ้าหน้าที่

เลขาฯ กกต.เผยรับฟังคำสั่งศาล

เมื่อเวลา 16.21 น. ไทยพีบีเอสรายงานคำพูด แสวง บุญมี เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีดังกล่าวระบุว่า ตนยังไม่เห็นคำพิพากษา อะไรที่ศาลตัดสินแล้วเป็นประโยชน์กับประชาชน เราก็จะดำเนินไปตามนั้น ถ้าเป็นเรื่องการให้สิทธิกับประชาชนมากขึ้น สำนักงานก็จะคำนึงถึงตรงนี้เป็นหลัก ก็จะเสนอให้กับ กกต.

ส่วนจะมีโอกาสยื่นอุทธรณ์หรือไม่ แสวง กล่าวว่า เป็นเรื่องของ กกต.แต่โดยหลักการถ้าเป็นประโยชน์กับส่วนรวม และประเทศชาติสามารถเดินต่อไปได้ ก็ถือว่าเป็นไปตามโรดแมป

เมื่อถามว่า หากเพิกถอนไปแล้ว ใบประวัติแนะนำตัวสามารถเขียนเกิน 2 หน้ากระดาษ A4 ได้ จะกระทบต่อกระบวนการทำงานของ กกต.หรือไม่ แสวง กล่าวว่า ไม่กระทบ

เมื่อถามว่า จากคำพิพากษา กกต.ทำเกินกว่าหน้าที่ เป็นการจำกัดสิทธิ์ของประชาชนใช่หรือไม่ แสวง ระบุว่า ตนพูดไปหลายครั้งแล้ว ระเบียบแบบนี้ใช้ลักษณะนี้มาโดยตลอด เมื่อศาลพิพากษาว่าเราควรให้สิทธิประชาชนมากกว่านี้ เราก็ต้องรับฟัง