กองทัพสหรัฐว้า UWSA จัดสวนสนามฉลอง 30 ปีลงนามสันติภาพกับรัฐบาลพม่า ด้านผู้นำว้า "เปาโหย่วเฉียง" ระบุจะชูธงสันติภาพ/ประชาธิปไตย และติดอาวุธป้องกันตัวเอง จนกว่าข้อเรียกร้องทางการเมืองจะบรรลุผล จีนส่งทูตพิเศษกิจการเอเชียและ จนท.รัฐบาลมณฑลยูนนานร่วมงาน ขณะที่ผู้นำระดับสูงของพม่าทั้งอองซานซูจี และ พล.อ.อาวุโส มินอ่องหล่าย ไม่ไปร่วมงาน ส่งผู้แทนรัฐบาลระดับรองเข้าร่วมแทน

การแสดงในงานฉลอง 30 ปีกองทัพสหรัฐว้า UWSA ลงนามสันติภาพกับรัฐบาลพม่า เมื่อคืนวันที่ 16 เม.ย. ที่มา: Democratic Voice of Burma

17 เม.ย. 62 - เช้าวันนี้กองทัพสหรัฐว้า (UWSA) กองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีกำลังประจำการมากที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จัดงานสวนสนามฉลอง 30 ปีลงนามสันติภาพกับรัฐบาลพม่าที่เมืองปางซาง (ปางคำ) ศูนย์กลางปกครองของกองทัพสหรัฐว้า ทางตอนเหนือของรัฐฉาน ติดชายแดนจีน โดยในช่วงหนึ่งของการกล่าวสุนทรพจน์ เปาโหย่วเฉียง ประธานพรรคสหรัฐว้า/กองทัพสหรัฐว้า (UWSP/UWSA) กล่าวว่า "มือหนึ่งจะชูธงสันติภาพและประชาธิปไตย มืออีกข้างจะติดอาวุธป้องกันตัวเอง" จนกว่าข้อเรียกร้องทางการเมืองจะบรรลุผล รวมทั้งจะมุ่งมันรักษาสถานภาพปัจจุบันของชาวว้าอีกด้วย

ในรายงานของ สำนักข่าวฉาน (S.H.A.N.) ระบุว่างานฉลองดังกล่าวจัดขึ้นระหว่าง 15-17 เม.ย. โดยจัด 2 พื้นที่ จุดหลักคือเมืองปางซาง (ปางคำ) อีกจุดจัดที่ฐานที่มั่นบ้านห้วยอ้อ-บุ่งป่าแขม เมืองโต๋น ตอนใต้รัฐฉาน ตรงข้ามชายแดนไทย-พม่า ด้าน ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่

สำนักข่าวอิระวดี ระบุว่าการสวนสนามช่วงเช้าวันพุธ ประกอบด้วยกำลังพลสวนสนาม 7,600 นาย นอกจากนี้มีการเชิญแขกร่วมงานมากถึง 3,000 คน รวมทั้งผู้แทนจากกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ นอกจากนี้ยังมีตัวแทนของรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีนคือ ซุนกั๋วเซียง ทูตพิเศษประจำกิจการเอเชีย นอกจากนี้ยังมีเจ้าหน้าที่รัฐบาลมณฑลยูนนานเข้าร่วมงาน

โดยในรายงานของ Frontier Myanmar ยังเปิดเผยภาพถ่ายของเปาโหย่วเฉียง ผู้นำกองทัพสหรัฐว้า นั่งข้างซุนกั๋วเซียงในช่วงการสวนสนามด้วย

สำนักข่าวอิระวดียังระบุว่า ผู้นำระดับสูงของพม่าได้แก่ อองซานซูจี ที่ปรึกษาแห่งรัฐ และ พล.อ.อาวุโส มินอ่องหล่าย ผบ.สส.กองทัพพม่า ปฏิเสธคำเชิญร่วมงาน ขณะที่ฝ่ายประสานงานของกองทัพสหรัฐว้า ระบุว่ามีเจ้าหน้าที่ในรัฐบาลพม่า 8 รายเข้าร่วมงาน ในจำนวนนี้มี เถ่งสเว รัฐมนตรีกระทรวงแรงงาน ซึ่งมาเป็นตัวแทนของอองซานซูจี นอกจากนี้ยังมี เถ่งซอ รองประธานคณะทำงานสันติภาพ และซอเท โฆษกทำเนียบประธานาธิบดี รวมทั้ง พ.อ.หล้าอู รัฐมนตรีกิจการชายแดนของรัฐบาลรัฐฉาน

ทั้งนี้ในรายงานของสถานีโทรทัศน์เสียงประชาธิปไตยแห่งพม่า (DVB) ระบุว่ามีผู้นำกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ในพม่าได้รับเชิญร่วมงานด้วย อาทิ ทุนเมียตหน่าย ผู้นำกองทัพอาระกัน (ULA/AA) ซึ่งปัจจุบันกองทัพอาระกันยังคงสู้รบกับรัฐบาลพม่า รวมทั้งเป็นพันธมิตรสำคัญของกองทัพสหรัฐว้า นอกจากนี้ นายหงสา รองประธานพรรครัฐมอญใหม่ (NMSP) ซึ่งลงนามหยุดยิงทั่วประเทศ (NCA) เมื่อกุมภาพันธ์ปี 2018 ก็เข้าร่วมงานด้วย

ขณะที่ผู้แทนสถานทูตประเทศตะวันตก และผู้แทนองค์กรพัฒนาเอกชนนานาชาติไม่สามารถไปร่วมงานได้ เนื่องจากเขตปกครองตนเองชนชาติว้าเป็นพื้นที่หวงห้าม

อนึ่ง สำนักงานปราบปรามยาเสพติดสหรัฐอเมริกา (DEA) ยังคงขึ้นบัญชีกองทัพสหรัฐว้า (UWSA) ในบัญชีองค์กรค้ายาเสพติดมาตั้งแต่ปี 2003 นอกจากนี้ในปี 2005 ยังตั้งข้อหาผู้นำกองทัพสหรัฐว้า 8 ราย รวมทั้งเปาโหย่วเฉียงผู้นำสูงสุดว่าเกี่ยวข้องกับยาเสพติด

การล่มสลายของพรรคคอมมิวนิสต์พม่า และ 30 ปีก่อตั้งกองทัพสหรัฐว้า

ทั้งนี้พรรคคอมมิวนิสต์พม่า (CPB) ซึ่งต่อสู้ด้วยกำลังอาวุธในพื้นที่ชายแดนพม่ามาตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ล่มสลายในเดือนเมษายนปี 1989 หลังการแยกตัวของกลุ่มชาติพันธุ์ว้าที่เมืองปางซาง ฐานที่มั่นใหญ่ของพรรคคอมมิวนิสต์พม่า มีการก่อตั้งกองทัพสหรัฐว้า/พรรคสหรัฐว้า (UWSA/UWSP) แทนที่ขึ้นในวันที่ 17 เมษายน 1989 และลงนามหยุดยิง 2 ฝ่ายกับรัฐบาลทหารพม่า และได้พื้นที่ปกครองตนเองที่เมืองปางซาง ตอนเหนือของรัฐฉาน

ในปีนั้นเองยังมีกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์ที่แยกตัวออกมาจากพรรคคอมมิวนิสต์พม่าได้แก่ กองทัพสัมพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติ-รัฐฉานตะวันออก (National Democratic Alliance Army- Eastern Shan State (NDAA-ESS) หรือ กองทัพเมืองลา (NDAA-ESS) และกองทัพพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติเมียนมา (Myanmar National Democratic Alliance Army) หรือ กองทัพโกก้าง (MNDAA) โดยกองทัพโกก้างถูกกองทัพพม่ารุกหนักในเดือนสิงหาคมปี 2009 จนเสียฐานที่มั่นเมืองเหลากาย ก่อนที่จะรวบรวมกำลังและตอบโต้กองทัพพม่าในปี 2015

มีการประเมินว่ากองทัพสหรัฐว้ามีกำลังพลมากถึง 25,000 นาย หรือเป็นกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีกำลังพลมากที่สุดในพม่า และในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สำหรับภาคการทหารของกองทัพสหรัฐว้า ปัจจุบันแบ่งออกเป็น 9 กองพล โดย 5 กองพลอยู่ติดชายแดนไทย-พม่า ได้แก่ กองพล 778 (คายโหลง-ตากแดด-น้ำกั๊ด)  กองพล 772 (เมืองเต๊าะ เมืองทา เมืองจ๊อด) กองพล 775 (ห้วยอ้อ-บุ่งป่าแขม) กองพล 248 (หัวป่าง-หัวยอด) และกองพล 518 (เมืองยอน) อีก 4 กองพลอยู่ที่ปางซาง ติดชายแดนจีน-พม่า ได้แก่ กองพล 318 กองพล 418 กองพล 468 และกองพล 618 ซึ่งตั้งขึ้นใหม่ที่เมืองมังแสง-หนองเข็ด นอกจากนี้มีกองกำลังทหารบ้านอีก 3 กองพลน้อย คือกองพลน้อย 916, 917 และ 918 ขณะที่ตามรัฐธรรมนูญพม่าปี 2008 เขตปกครองตนเองว้าประกอบไปด้วย 6 อำเภอทางตอนเหนือของรัฐฉาน

ทั้งนี้กองทัพสหรัฐว้า ไม่ยอมเปลี่ยนสถานะเป็นกองกำลังพิทักษ์ชายแดน (BGF) ภายใต้กองทัพพม่า ก่อนเส้นตายการเลือกตั้งเดือนพฤศจิกายน 2010 และต่อมาลงนามหยุดยิง 2 ฝ่าย ในระดับรัฐและระดับสหภาพอีกครั้งสมัยรัฐบาลประธานาธิบดีเต็งเส่ง เมื่อ 6 กันยายน 2011 อย่างไรก็ตามปฏิเสธที่จะร่วมลงนามหยุดยิงทั่วประเทศ (NCA) ในปี 2015

โดยกองทัพสหรัฐว้า เป็นโต้โผหลักของคณะกรรมการเจรจาและปรึกษาทางการเมืองแห่งสหพันธรัฐ (Federal Political Negotiation Consultative Committee : FPNCC) หรือพันธมิตรฝ่ายเหนือ FPNCC ก่อตั้งในเดือนเมษายน 2017 นับเป็นขั้วใหญ่ของกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไม่ได้ลงนามหยุดยิงทั่วประเทศ (NCA) กับรัฐบาลพม่า โดยกลุ่ม FPNCC ซึ่งถูกมองว่าได้รับการสนับสนุนจากจีน ในปัจจุบันประกอบด้วย 7 กลุ่มหลักคือ 1. กองทัพสหรัฐว้า (UWSA) 2. กองทัพเมืองลา (NDAA) 3. กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติตะอาง (TNLA) 4. กองทัพโกก้าง (MNDAA) 5. พรรครัฐฉานก้าวหน้า/กองทัพรัฐฉาน (SSPP/SSA) 6. กองทัพแห่งอิสรภาพกะฉิ่น KIA และ 7. กองทัพอาระกัน ULA/AA 

ที่ผ่านมากองทัพพม่ายังคงสู้รบกับกองทัพแห่งอิสรภาพกะฉิ่น KIA กองทัพโกก้าง MNDAA กองทัพตะอาง TNLA และกองทัพอาระกัน ULA/AA รวมทั้งพรรครัฐฉานก้าวหน้า/กองทัพรัฐฉาน SSPP/SSA ที่เพิ่งลงนามหยุดยิงรอบใหม่เมื่อปี 2012 ก่อนที่ช่วงปลายเดือนธันวาคม 2018 กองทัพพม่าประกาศหยุดยิงฝ่ายเดียวในพื้นที่ตอนเหนือของประเทศ เพื่อเปิดทางให้มีการเจรจาสันติภาพ

ที่มา:

UWSA Set to Mark 30th Anniversary of Peace Deal, HOM HURNG, S.H.A.N., 12 April 2019

State Counselor, Military Chief to Skip Wa’s 30th Anniversary Celebration, The Irrawaddy, 16 April 2019