112 ฉบับ ที่ไม่มี 'ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ' : ตั้งปลดทหาร-ข้าราชการในพระองค์ สมณศักดิ์พระ จัดการทรัพย์สิน จนถึงการเมือง

ทีมข่าวการเมือง

ประมวลพระบรมราชโองการและพระราชโองการ 112 ฉบับ ที่ไม่มี 'ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ' ตั้งแต่ปี 60 ถึงปัจจุบัน ประเด็นตั้ง/ปลดทหาร-ข้าราชการในพระองค์ พระราชทานเครื่องราชฯ ตั้งสมณศักดิ์พระ จัดการทรัพย์สินฯ โครงการราชทัณฑ์ปันสุขฯ สถาปนาและถอดเจ้าคุณพระฯ จนถึงจุดยืนทางการเมือง

หลังจาก 10 พ.ค. 60 ที่ พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 มีผลบังคับใช้ นำมาสู่พระราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งข้าราชการในพระองค์ พลอากาศเอก สถิตย์พงษ์ สุขวิมล และอีก 9 คน ในวันที่ 6 มิ.ย.2560 ซึ่งมีผู้รับสนองพระบรมราชโองการ หลังจากนั้นมีอีกอย่างน้อยรวม 112 ฉบับ ถึงปัจจุบันที่ไม่มีผู้รับสนองพระบรมราชโองการ ในประเด็นเกี่ยวกับ แต่งตั้งข้าราชการในพระองค์ โอน แต่งตั้งและปลดนายทหารสัญญาบัตร พระราชทานยศทหารและถอดยศทหาร แต่งตั้งกรรมการทรัพย์สินพระมหากษัตริย์และที่ปรึกษาสำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์ พระราชทานหรือเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ตั้งสมณศักดิ์พระ พระราชทานยศเลื่อนขั้นเจ้าหน้าที่จากการเสียชีวิตขณะปฏิบัติหน้าที่ และดำเนินงานเกี่ยวกับโครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี ด้วยหัวใจ จนถึงแสดงความเห็นกรณีทูลกระหม่อมลงแคนดิเดทนายกฯ เป็นต้น

โดยตัวบทกฎหมายที่ถูกอ้างถึงในประกาศเหล่านี้เช่น

มาตรา 9 ของรัฐธรรมนูญ 2560 ที่บัญญัติไว้ว่า "พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งพระราชอํานาจทจะสถาปนาและถอดถอนฐานัน ดรศักดิ์และพระราชทานและเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์"
มาตรา 15 ของรัฐธรรมนูญ 2560 ที่บัญญัติไว้ว่า "การแต่งตั้งและการให้ข้าราชการในพระองค์พ้นจากตําแหน่ง ให้เป็นไปตามพระราชอัธยาศัย การจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ ให้เป็นไปตามพระราชอัธยาศัยตามที่บัญญัติไว้ในพระราชกฤษฎีกา"
มาตรา 4 และมาตรา 9 แห่ง พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560
มาตรา 10 มาตรา 13 มาตรา 15 และมาตรา 18 แห่งพระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหาร งานบุคคลของราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560
มาตรา 8 และมาตรา 11 แห่งพระราชบัญญัติจัดระเบียบทรัพย์สินพระมหากษัตริย์ พ.ศ. 2561

รวมทั้ง มาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติยศทหาร พุทธศักราช 2479 และมาตรา 26 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 อย่างไรก็ตาม กรณีแต่งตั้งสมณศักดิ์เพราะไม่ปรากฏ การอ้างถึง พ.ร.บ. คณะสงฆ์ (ฉบับ ที่ 4) พ.ศ. 2561 ที่บัญญัติแก้ไขจาก พ.ร.บ.คณะสงฆ์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 มีจะมีความที่บัญญัติถึงพระราชอำนาจที่ว่า “มาตรา 5 ตรี เพื่อให้การอุปถัมภ์และคุ้มครองพระพุทธศาสนา ตลอดจนการดูแลการปกครองคณะสงฆ์เป็นไปเพื่อส่งเสริมการเผยแผ่หลักธรรมของพระพุทธศาสนาให้เกิดการพัฒนาจิตใจและปัญญาและมีการรักษาพระธรรมวินัยของคณะสงฆ์ให้เป็นไปอย่างถูกต้องดีงามโดยเคร่งครัด เป็นที่เลื่อมใสศรัทธา แก่พุทธศาสนิกชนทั่วไป พระมหากษัตริย์จึงทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจในการแต่งตั้ง สถาปนา และถอดถอนสมณศักดิ์ของพระภิกษุในคณะสงฆ์ และแต่งตั้งกรรมการมหาเถรสมาคมตามพระราชบัญญัตินี้"

โดยแบ่งประเภทตาม 8 ประเด็น

ประเด็น	จำนวน (ฉบับ)
แต่งตั้งข้าราชการในพระองค์ ไล่ออก รับโอนนายทหารเป็นข้าราชการในพระองค์ พระราชทานยศและคืนยศทหาร	38
พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, พระราชทานเหรียญ	40
ตั้งสมณศักดิ์พระ	22
เกี่ยวกับ สนง.ทรัพย์สินพระมหากษัตริย์	2
สถาปนาและ ถอดเจ้าคุณพระสินีนาฏฯ เจ้าคุณพระฯ	3
โครงการราชทัณฑ์ปันสุขฯ	3
เลื่อนขั้นพิเศษ จนท.ที่เสียชีวิตขณะปฎิบัติหน้าที่	3
จุดยืนทางการเมือง (ทูลกระหม่อมฯลงแคนดิเดทนายกฯ)	1

สำหรับประกาศทั้ง 112 ฉบับ มีดังนี้

วันที่	หัวข้อ	ลิงค์
25600606	พระราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งข้าราชการในพระองค์ พลอากาศเอก สถิตย์พงษ์ สุขวิมล และอีก 9 คน	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/150/1.PDF
25600615	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ปลดนายทหารสัญญาบัตร ถอดออกจากยศทหาร และเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [ร้อยเอก อัศวพล จันทรสุวรรณ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/027/2.PDF
25600623	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศทหารต่ำกว่าชั้นนายพล [ว่าที่ร้อยเอกหญิง ศิริพร คำนนท์ ว่าที่ร้อยโทหญิง ชยุตรา สิริวชิรภักดิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/029/2.PDF
25601009	พระราชโองการ ประกาศให้นายทหารสัญญาบัตร ออกจากยศทหาร [ร้อยโทหญิง รัตติยา สิทธิสมบูรณ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/050/1.PDF
25601013	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [พลเอกหญิง สุทิดา วชิราลงกรณ์ ณ อยุธยา]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/051/1.PDF
25601016	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [จำนวน ๖ ราย ๑. พลอากาศเอก สถิตย์พงษ์ สุขวิมล ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/053/1.PDF
25601124	พระราชโองการ ประกาศให้นายทหารสัญญาบัตร ออกจากยศทหาร [ร้อยโทหญิง ชยุตรา สิริวชิรภักดิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/061/1.PDF
25611021	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [จำนวน ๓ ราย พลอากาศเอก อำนาจ จีระมณีมัย ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/B/032/T_0001.PDF
25620106	แต่งตั้งกรรมการทรัพย์สินพระมหากษัตริย์และที่ปรึกษาสำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/004/T_0001.PDF
25620208	ประกาศสถาบันพระมหากษัตริย์ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/037/T_0001.PDF
25620507	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายใน และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๒ ราย ๑. คุณพลอยไพลิน เจนเซน ๒. คุณสิริกิติยา เจนเซน]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/016/T_0001.PDF
25620507	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า กับเหรียญรัตนาภรณ์ และพระราชทานยศทหารชั้นนายพลเป็นกรณีพิเศษ [จำนวน ๕ ราย ๑. พลเรือเอก หม่อมเจ้าปุสาณ สวัสดิวัตน์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/016/T_0002.PDF
25620509	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าและเหรียญรัตนาภรณ์ [พันเอก (พิเศษ) หญิง สินีนาฏ วงศ์วชิราภักดิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/017/T_0001.PDF
25620509	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสายสะพาย [พันเอก (พิเศษ) หญิง สินีนาฏ วงศ์วชิราภักดิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/018/T_0001.PDF
25620511	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ [สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/020/T_0002.PDF
25620511	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๑๔ ราย ๑. พลอากาศเอก สถิตย์พงษ์ สุขวิมล ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/021/T_0001.PDF
25620511	พระราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๑๗ ราย ๑. นายกฤษณ์ กาญจนกุญชร ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/021/T_0003.PDF
25620515	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายใน และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๒ ราย ๑. คุณระกา นาคะชาต ๒. คุณจำลอง แววพานิช]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/022/T_0001.PDF
25620515	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๔ ราย ๑. พลอากาศโท สมคิด สุขบาง ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/022/T_0003.PDF
25620524	พระบรมราชโองการประกาศ เรื่อง พระราชทานยศทหารชั้นนายพล และแต่งตั้งข้าราชบริพารในพระองค์ให้ดำรงตำแหน่ง [พันเอก (พิเศษ) หญิง ท่านผู้หญิงสินีนาฏ วงศ์วชิราภักดิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/024/T_0001.PDF
25620605	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายใน เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย เหรียญรัตนาภรณ์ และเข็มราชวัลลภ [จำนวน ๔ คน ๑. พลตรีหญิง วิมล ทองพายัพ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/027/T_0001.PDF
25620607	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๓๑ คน ๑. พลอากาศเอก สุบิน ชิวปรีชา ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/029/T_0001.PDF
25620610	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๔ ราย ๑. พลตำรวจเอก อรรถกร ทิพยโสธร ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/030/T_0001.PDF
25620705	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารชั้นนายพล และแต่งตั้งข้าราชบริพารในพระองค์ฝ่ายทหารให้ดำรงตำแหน่ง [จำนวน ๒๙ ราย ๑. พลเรือโท กล้าหาญ เพ็ชรมีศรี ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/037/T_0001.PDF
25620728	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง สถาปนาเจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/041/T_0003.PDF
25620731	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศให้นายทหารราชองครักษ์พิเศษ [จำนวน ๒ นาย ๑. พันเอก สุรชาย หัสดินรัตน์ ๒. พันเอก วชิร จันทร์กระจ่าง]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/043/T_0002.PDF
25620731	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารชั้นนายพลให้ข้าราชบริพารในพระองค์ฝ่ายทหาร [พลเรือโท นพพร วุฒิรณฤทธิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/043/T_0001.PDF
25620814	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารต่ำกว่าชั้นนายพล [จำนวน ๕๙ นาย ๑. ว่าที่พันเอก พาโชค เอกมหาชัย ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/045/T_0001.PDF
25620816	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๑๕ ราย ๑. พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/046/T_0001.PDF
25620829	พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี ด้วยหัวใจ	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/217/T_0001.PDF
25620904	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เหรียญรัตนาภรณ์ และเหรียญราชรุจิ [จำนวน ๑๕๒ นาย ๑. พลเรือเอก เดชา บุนนาค ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/048/T_0001.PDF
25620916	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญจักรมาลา [จำนวน ๓๑ ราย ว่าที่ร้อยตรี ณัฐพล มีบัง ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/051/T_0001.PDF
25621021	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง ให้ข้าราชการในพระองค์ฝ่ายทหารพ้นจากตำแหน่ง ถอดฐานันดรศักดิ์ และยศทหาร ตลอดจนเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทุกชั้นตรา [เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/055/T_0001.PDF
25621023	พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้ปลดและไล่ออก ถอดยศนายทหารชั้นสัญญาบัตร พร้อมเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ข้าราชการในพระองค์ [จำนวน ๕ ราย ๑. พลตรีหญิง คุณธารินี รอดสน ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/056/T_0001.PDF
25621023	พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้ไล่ออกและถอดยศนายตำรวจชั้นสัญญาบัตร พร้อมเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ข้าราชการในพระองค์ [พลตำรวจโท สกลเขต จันทรา]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/056/T_0003.PDF
25621029	พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้ปลดนายทหารสัญญาบัตรออกจากราชการ และถอดออกจากยศทหาร พร้อมเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [จำนวน ๒ นาย ๑. ว่าที่ร้อยเอก พิทักษ์รณชัย สุขวัฒนามัย ๒. ร้อยโทหญิง กัญญาณัฎฐ ทรัพย์ปัณทากุล]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/057/T_0002.PDF
25621029	พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้ลงโทษไล่ข้าราชการในพระองค์ฝ่ายพลเรือนออกจากราชการ และถอดออกจากยศทหาร พร้อมเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [จำนวน ๒ นาย ๑. พันโท เอกชัย คู่กระสัง ๒. พันโท มาฆฤกษ์ คูสำราญ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/057/T_0001.PDF
25621101	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๘ คน ๑. นายอัชพร จารุจินดา ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/058/T_0001.PDF
25621101	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า และเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๒ ราย ๑.พลอากาศตรี วีระพันธ์ ภูวจินดา ๒. นาวาอากาศตรี พงษ์ธร เทพกาญจนา]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/058/T_0002.PDF
25621101	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก [นายโฆเซ่ การ์เรรัส]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/058/T_0003.PDF
25621111	พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี ด้วยหัวใจ [ชุดใหม่]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/276/T_0001.PDF
25621226	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย เหรียญจักรพรรดิมาลา เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๑๐ และเหรียญราชรุจิ [จำนวน ๗๖๒ คน ๑. คุณเพ็ญศรี เขียวมีส่วน ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/064/T_0001.PDF
25630108	พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้ปลดนายทหารสัญญาบัตรออกจากราชการ และถอดออกจากยศทหาร พร้อมเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทุกชั้นตรา [พันตรีหญิง นววรรณ ประศรีหาคลัง]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/001/T_0006.PDF
25630115	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นพุทธบูชาแด่พระพุทธอังคีรส [วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/002/T_0001.PDF
25630127	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารต่ำกว่าชั้นนายพล [จำนวน ๔๐ นาย ๑.ว่าที่พันเอก ธเดช บุญปิยทัศน์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/005/T_0001.PDF
25630205	พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้นายทหารสัญญาบัตรอออกจากยศทหาร [ร้อยโท กฤษณพล สารบรรณ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/006/T_0001.PDF
25630211	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศตำรวจชั้นนายพล และแต่งตั้งข้าราชบริพารในพระองค์ฝ่ายตำรวจให้ดำรงตำแหน่ง [พันตำรวจเอก พรเทพ จันทร์ชิดฟ้า]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/007/T_0001.PDF
25630216	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศตำรวจเป็นกรณีพิเศษ [ร้อยตำรวจเอก ตระกูล ทาอาษา]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/008/T_0001.PDF
25630216	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศตำรวจเป็นกรณีพิเศษ [ดาบตำรวจ ชัชวาลย์ แท่งทอง]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/008/T_0002.PDF
25630216	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศตำรวจเป็นกรณีพิเศษ [ดาบตำรวจ เพรชรัตน์ กำจัดภัย]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/008/T_0003.PDF
25630302	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารเป็นกรณีพิเศษ [ร้อยตรี กฤษณพล สารบรรณ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/009/T_0001.PDF
25630327	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศตำรวจชั้นนายพล และแต่งตั้งข้าราชการในพระองค์ฝ่ายตำรวจให้ดำรงตำแหน่ง [จำนวน ๖ ราย ๑. พลตำรวจตรี มณฑลทัฬห์ บุนนาค ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/012/T_0001.PDF
25630626	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารต่ำกว่าชั้นนายพล [จำนวน ๒๕ นาย ๑. ว่าที่พันตรี เอกศักดิ์ ทองช้อย ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/017/T_0001.PDF
25630704	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ [พันตำรวจเอก ณรัชต์ เศวตนันทน์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/019/T_0001.PDF
25630722	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [จำนวน ๓ รูป : ๑. พระเทพปริยัติโมลี ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/020/T_0001.PDF
25630813	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [หม่อมราชวงศ์สุริยวุฒิ สุขสวัสดิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/021/T_0001.PDF
25630829	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง แต่งตั้งให้ดำรงฐานันดรศักดิ์และพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทุกชั้นตรา [เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/023/T_0020.PDF
25631102	พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ [สมเด็จพระญาณวชิโรดม]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/031/T_0001.PDF
25631105	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารเป็นกรณีพิเศษ [ร้อยเอก หม่อมเจ้านวพรรษ์ ยุคล]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/032/T_0001.PDF
25631115	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ [พลเอก อภิรัชต์ คงสมพงษ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/033/T_0003.PDF
25631115	พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ [พระเทพญาณวิเทศ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/033/T_0001.PDF
25631115	พระบรมราชโองการ ประกาศพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [พระฟิลลิป ญาณธัมโม]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/033/T_0002.PDF
25631115	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ [พลตรี รังษี ธีระศิลป์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/033/T_0004.PDF
25631118	แต่งตั้งรองผู้อำนวยการทรัพย์สินพระมหากษัตริย์	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/E/272/T_0001.PDF
25640111	พระราชหัตถเลขา เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ [ชุดใหม่]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/E/008/T_0001.PDF
25640127	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๘ นาย ๑. ว่าที่พันเอก กฤตนัย พันธบุตร ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/002/T_0003.PDF
25640127	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศทหารชั้นนายพล และแต่งตั้งข้าราชการในพระองค์ฝ่ายทหารให้ดำรงตำแหน่ง [พันเอกหญิง สุทัตตาภักดิ์ บริรักษ์ภูมินทร์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/002/T_0002.PDF
25640127	พระบรมราชโองการ ประกาศพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [พระเทพวัชรบัณฑิต]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/002/T_0001.PDF
25640201	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๘ นาย ๑. ว่าที่พันเอก ธีระพล ศรีฉ่ำ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/003/T_0005.PDF
25640201	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ [จำนวน ๑๐ ราย ๑. นายธนินท์ เจียรวนนท์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/003/T_0004.PDF
25640201	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [จำนวน ๕๐ ราย ๑.นายปราเสริฐ ปราสาททองโอสถ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/003/T_0001.PDF
25640204	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๘ นาย ๑. ว่าที่พันเอก ประสิทธิ์ วงศ์อินทร์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/004/T_0001.PDF
25640209	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันเอก พีรพัสตร์ เสือยันต์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/005/T_0001.PDF
25640211	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันเอก ปรัชญา อัมพรพงศ์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/006/T_0001.PDF
25640216	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันโท สุพงษ์ อัตนวานิช ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/007/T_0001.PDF
25640219	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันโท ชลากร วัฒน์ธนนันท์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/008/T_0001.PDF
25640224	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันโท ภัทรพงศ์ เอกลาภ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/009/T_0001.PDF
25640301	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันโท ธวัชชัย ใบผ่อง ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/010/T_0001.PDF
25640304	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันโท บุญเยี่ยม การสำโรง ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/011/T_0001.PDF
25640305	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นกรณีพิเศษ [นายปัญญา หาญพาณิชย์พันธุ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/012/T_0001.PDF
25640307	พระบรมราชโองการ ประกาศพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [พระมหาประนอม ธมฺมาลงฺกาโร]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/013/T_0001.PDF
25640310	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันเอก สุรเดช เหลี่ยมไทย ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/011/T_0001.PDF
25640317	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/016/T_0079.PDF
25640317	พระบรมราชโองการ ประกาศ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานยศฝ่ายทหารชั้นสัญญาบัตร [จำนวน ๗ นาย ๑. ว่าที่พันตรีหญิง สุรีย์รัตน์ สิริวชิรภักดิ์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/016/T_0079.PDF
25640317	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [จำนวน ๑,๔๕๒ คน ๑. พลเอก ฐิติราช หนองหารพิทักษ์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/016/T_0001.PDF
25640328	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [พระราชธรรมสุนทร]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/018/T_0001.PDF
25640329	พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ [พระธรรมฐิติญาณ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/020/T_0001.PDF
25640329	พระบรมราชโองการ ประกาศพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [พระอธิการอัครเดช ถิรจิตฺโต]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/020/T_0002.PDF
25640331	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [พระราชภาวนาวิกรม]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/021/T_0001.PDF
25640331	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [จำนวน ๔๗ คน ๑. พลเอก อภิรัชต์ คงสมพงษ์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/022/T_0001.PDF
25640331	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [ว่าที่พันตรีหหญิง ชยุตรา สิริวชิรภักดิ์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/022/T_0004.PDF
25640404	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [จำนวน ๙ คน ๑. พลตำรวจตรี วิมพันธุ์ ราชประดิษฐ์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/023/T_0001.PDF
25640405	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [จำนวน ๘๘ คน ๑. พลเรือโท เขมวันต์ สงคราม ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/024/T_0001.PDF
25640412	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [๑.พระอธิการทองอินทร์ กตปุญโญ ๒.พระครูวิมลปัญญาคุณ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/026/T_0001.PDF
25640424	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [นายเกษม จันทร์แก้ว]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/017/T_0001.PDF
25640507	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [จำนวน ๑๑ รูป ๑.พระราชปัญญาวิสารัท ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/028/T_0001.PDF
25640606	พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ [พระธรรมโมลี]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/029/T_0001.PDF
25640606	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [จำนวน ๑๐ รูป ๑. พระเทพปริยัติวิม ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/029/T_0002.PDF
25640608	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ และเหรียญจักรพรรดิมาลา [ข้าราชการในพระองค์ฝ่ายพลเรือน สังกัดสำนักพระราชวัง และสำนักงานองคมนตรี]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/030/T_0001.PDF
25640612	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [จำนวน ๗ รูป ๑. พระเทพกิตติโมลี ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/031/T_0001.PDF
25640621	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [๒ รูป ๑. พระครูอรุณธรรมรังษี ๒. พระครูจิรวัฒนธำรง]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/032/T_0001.PDF
25640703	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ และเหรียญรัตนาภรณ์ [นาวาอากาศตรี หม่อมเจ้าเวียงวัฒนา ชยางกูร]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/033/T_0001.PDF
25640708	พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ [จำนวน ๕ รูป ๑. พระธรรมกวี ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/034/T_0001.PDF
25640708	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [จำนวน ๑๕ รูป ๑. พระเทพพัชรญาณมุนี ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/034/T_0003.PDF
25640715	พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ [พระธรรมวิสุทธิญาณ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/035/T_0001.PDF
25640715	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [จำนวน ๓ รูป ๑. พระภัทรธรรมสุธี ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/035/T_0002.PDF
25640717	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [จำนวน ๔ คน ๑. ร้อยตรี วิรัตน์ จันทร์รุณ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/036/T_0001.PDF
25640731	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ [พระเทพปริยัติมุนี]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/037/T_0001.PDF
25640820	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานคืนยศนายทหารสัญญาบัตร [นาวาอากาศเอก ชัยโรจ มุสิกะภุมมะ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/040/T_0729.PDF
25640902	พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์มหาปรมาภรณ์ช้างเผือกให้นายทหารราชองครักษ์พิเศษ [พลเอก สุนัย ประภูชะเนย์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/041/T_0001.PDF
25640911	พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า [จำนวน ๓ คน ๑. พันตำรวจเอก ณรัชต์ เศวตนันทน์ ฯลฯ]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/B/043/T_0001.PDF
25640915	พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้รับโอนนายทหารสัญญาบัตรเป็นข้าราชการในพระองค์ฝ่ายทหาร [นาวาเอก สกาย เภกะนันทน์]	http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/E/220/T_0001.PDF

สำหรับการพระราชทานยศทหารชั้นนายพล และแต่งตั้งข้าราชบริพารในพระองค์ จะระบุว่าอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 15 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ประกอบมาตรา 4 และมาตรา 9 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 และมาตรา 10 มาตรา 13 มาตรา 15 และมาตรา 18 แห่งพระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหาร งานบุคคลของราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 และมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติยศทหาร พุทธศักราช 2479 (ดู ตัวอย่างพระบรมราชโองการ วันที่ 24 พ.ค.62 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/024/T_0001.PDF และ พระบรมราชโองการ วันที่ 31 ก.ค.2562 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/B/043/T_0001.PDF)

เทียบการคืนยศหรือให้ปลดนายทหารสัญญาบัตร ก่อนและหลัง 10 พ.ค. 60 ที่ พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 มีผลบังคับใช้

กรณีการคืนยศหรือให้ปลดนายทหารสัญญาบัตร ก่อนหน้าที่มี พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 ประกาศใช้ จะออกเป็น ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เช่น เมื่อวันที่ 12 เม.ย.60 ก่อน พ.ร.บ.ดังกล่าวมีผลบังคับใช้ ก็มีประกาศสำนักนายกฯ โดยมี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯ เป็นผู้รับสนองพระราชโองการ อย่าง “ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้ปลดนายทหารสัญญาบัตรออกจากราชการให้ถอดยศทหาร และเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [พันเอก ธนวัฒน์ พัฒนทอง พันโท ภูวดล ใจหวัง] ดู http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/017/1.PDF หรือย้อนไปเมื่อปี 50 การให้นายทหารสัญญาบัตรพ้นจากราชองครักษ์พิเศษ แม้จะอยู่ใน สํานักงานฝ่ายเสนาธิการในพระองค์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ก็มีนายกฯ ซึ่งสมัยนั้นคือ พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ เป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ เช่นกัน (ดู http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/D/109/14.PDF"

กรณีเลื่อนขั้นพิเศษเจ้าหน้าที่จากการเสียชีวิตขณะปฏิบัติหน้าที่ ระบุ อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 26 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 (ดู พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานยศตำรวจเป็นกรณีพิเศษ วันที่ 16 ก.พ.2563 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/B/008/T_0003.PDF)

ตัวอย่างการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เป็นกรณีพิเศษหลังวันที่ 17 ส.ค.60 ที่มีทั้งออกเป็นพระราชโองการ และพระบรมราชโองการ ซึ่งไม่ผู้รับสนองฯ กับออกในลักษณะประกาศสํานักนายกฯ ซึ่งจะมีหัวหน้ารัฐบาลเป็นผู้ลงนามรับสนองฯ โดยก่อนหน้า 17 ส.ค.60 จะออกในลักษณะประกาศสํานักนายกฯเช่นกัน

17 ส.ค. 60 มีพระราชโองการ ประกาศ เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เป็นกรณีพิเศษ [พันเอกหญิง สินีนาฏ วงศ์วชิราภักดิ์] (ดู http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/041/2.PDF) โดยไม่มีผู้รับสนองฯ จากที่ก่อนหน้านี้จะเป็นประกาศสํานักนายกฯ แล้วมีนายกฯรับสนอง เช่น ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นกรณีพิเศษ [พลอากาศโท ดิลกฤทธิ์ ปัถวี] วันที่ 11 เม.ย.60 (ดู http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/018/2.PDF) ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นกรณีพิเศษ [จำนวน 3 ราย 1.พลอากาศโท พสิษฐ์ เตชะเสน ฯลฯ] ดู http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/018/1.PDF โดยมี พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกฯ เป็นผู้รับสนองพระราชโองการ แต่หลังจากพระราชโองการนี้จะมีลักษณะ 2 ประเภทด้วย

ตัวอย่างการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เป็นกรณีพิเศษ แบบมีผู้ลงนามรับสนองกับไม่มีผู้ลงนาม

ขณะที่เกี่ยวกับการบริหารทรัพย์สินพระมหากษัตริย์นั้น เมื่อวันที่ 6 ม.ค.2562 มีแต่งตั้งกรรมการทรัพย์สินพระมหากษัตริย์และที่ปรึกษาสำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์ โดยระบุในประกาศว่าอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 8 และมาตรา 11 แห่งพระราชบัญญัติจัดระเบียบทรัพย์สินพระมหากษัตริย์ พ.ศ. 2561

เกี่ยวกับ โครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี ด้วยหัวใจ ตั้งแต่ประกาศ แต่งตั้งคณะกรรมการ วันที่ 29 ส.ค. 2563 ใช้คำว่า "มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ประกาศว่า" เช่นเดียวกับ วันที่ 1 พ.ย.2562 พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการฯ ชุดใหม่ ใช้คำว่า "มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ประกาศพระบรมราชโองการ" แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการฯ แต่ วันที่ 11 เม.ย.2564 เปลี่ยนรูปแบบเป็นพระราชหัตถเลขา เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการฯ ชุดใหม่ โดยในประกาศใช้คำว่า "ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม" ให้แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการฯ แทน

อนึ่ง รัฐธรรมนูญ มาตรา 182 ที่เกี่ยกับ การลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ นั้น เป็นหนึ่งใน 7 มาตราที่มีการแก้ไขหลังพระราชทานข้อสังเกตมีซึ่งมีการแก้ไขตามมาแม้รัฐธรรมนูญฯ จะประชามติ 7 ส.ค. 2559 ไปแล้ว โดยมีความแตกต่างดังนี้

มาตรา 182 ที่ผ่านประชามติ

"บทกฎหมาย พระราชหัตถเลขา และพระบรมราชโองการอันเกี่ยวกับราชการแผ่นดิน ต้องมีรัฐมนตรีลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ เว้นแต่ที่มีบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่นในรัฐธรรมนูญ ให้ผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการเป็นผู้รับผิดชอบในกิจการทั้งปวงบรรดาที่ได้รับสนองพระบรมราชโองการ"

มาตรา 182 ใหม่ (ฉบับแก้ไข และประกาศใช้)

"บทกฎหมาย พระราชหัตถเลขา และพระบรมราชโองการอันเกี่ยวกับราชการแผ่นดิน ต้องมีรัฐมนตรีลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ เว้นแต่ที่มีบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่นในรัฐธรรมนูญ"

ส่วนรัฐธรรมนูญก่อนหน้านี้ เช่น รัฐธรรมนูญ 2550 มาตรา 195บัญญัติไว้ว่า

"บทกฎหมาย พระราชหัตถเลขา และพระบรมราชโองการอันเกี่ยวกับราชการแผ่นดิน ต้องมีรัฐมนตรีลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ เว้นแต่ที่มีบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่นในรัฐธรรมนูญนี้

บทกฎหมายที่ทรงลงพระปรมาภิไธยแล้วหรือถือเสมือนหนึ่งว่าได้ทรงลงพระปรมาภิไธยแล้ว ให้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาโดยพลัน"

หรือ รัฐธรรมนูญ 40 มาตรา 231 บัญญัติไว้ว่า

"บทกฎหมาย พระราชหัตถเลขาและพระบรมราชโองการ อันเกี่ยวกับราชการแผ่นดิน ต้องมีรัฐมนตรีลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ เว้นแต่มีบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่นในรัฐธรรมนูญนี้"

‘ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ’ กับหลักประชาธิปไตย ไม่มีผู้ใดที่มีและใช้อำนาจทางการเมืองโดยปราศจากความรับผิดชอบ

การมีผู้รับสนองพระบรมราชโองการนั้น เกี่ยวกับหลักการในระบอบประชาธิปไตย ไม่มีผู้ใดที่มีและใช้อำนาจทางการเมืองโดยปราศจากความรับผิดชอบ โดย ปิยบุตร แสงกนกกุล เขียนไว้ในบทความ "หยุด แสงอุทัย" กับหลัก "The King can do no wrong" เผนแพร่ทางประชาไท เมื่อ มิ.ย.2551 https://prachatai.com/journal/2008/06/17092 ตอนหนึ่งว่า

จากการศึกษาตำรากฎหมายของรัฐธรรมนูญของหยุด บทความ หรือคำอภิปรายต่างๆ เรายืนยันได้ว่า หยุด มีความคิดอย่างตรงไปตรงมาในเรื่องพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ในระบอบประชาธิปไตย คือ ในระบอบประชาธิปไตย ไม่มีผู้ใดที่มีและใช้อำนาจทางการเมืองโดยปราศจากความรับผิดชอบ เพื่อมิให้กษัตริย์ต้องรับผิด ตามคำกล่าวที่ว่า “The King Can Do No Wrong” จึงต้องมิให้กษัตริย์กระทำการใดๆ เว้นแต่มีผู้รับสนองพระบรมราชโองการซึ่งเป็นผู้กระทำอย่างแท้จริง

ดังปรากฏให้เห็น เช่น

“ในขณะนี้ปรากฏว่าได้มีการวิพาษ์วิจารณ์การกระทำของพระมหากษัตริย์ในที่ชุมนุมสาธารณะหรือในทางหนังสือพิมพ์อยู่บ้าง ซึ่งไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญ เพราะตามรัฐธรรมนูญนั้น องค์พระมหากษัตริย์เป็นที่เคารพสักการะ ผู้ใดจะละเมิดมิได้ ฉะนั้นในทางรัฐธรรมนูญพระมหากษัตริย์จึงทรงกระทำผิดมิได้ (The King Can Do No Wrong) แต่ทรงกระทำตามคำแนะนำของรัฐมนตรีหรือประธานสภาผู้แทนราษฎรซึ่งจะเป็นผู้รับผิดชอบแทนพระองค์” และ “องค์พระมหากษัตริย์ไม่พึงตรัสสิ่งใดอันเป็นปัญหาหรือเรื่องราวที่เกี่ยวกับเศรษฐกิจ การเมือง หรือทางสังคมของประเทศ โดยไม่มีรัฐมนตรีในคณะรัฐบาลเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ”(ในบทความชื่อ “อำนาจและความรับผิดชอบในระบอบประชาธิปไตย” อ่านออกอากาศทางวิทยุกระจายเสียงของกรมประชาสัมพันธ์ เมื่อวันที่ ๗ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๙)(หยุด แสงอุทัย, คำอธิบายธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักรไทย พ.ศ.๒๕๑๕. หน้า ๔๖-๔๗)

เช่นเดียวกับ iLaw เขียนไว้ใน หลักพระมหากษัตริย์ทรงกระทำผิดมิได้ (The King Can Do No Wrong) ตามรัฐธรรมนูญ 20 ฉบับ เมื่อพ.ย. 2563 (ดู https://www.ilaw.or.th/node/5785) ย้ำว่า ตามระบอบประชาธิปไตย เมื่อกษัตริย์ถูกคุ้มครองไม่ให้ถูกฟ้องร้องได้แล้ว การกระทำของกษัตริย์นั้นย่อมต้องอยู่ภายใต้กรอบของกฎหมายด้วย และการกระทำต่างๆ ต้องมีผู้ลงนามรับสนอง และบุคคลนั้นจะเป็นผู้รับผิด ทั้งนี้ มีข้อสังเกตว่า กษัตริย์มิได้ใช้พระราชอำนาจในทางที่ริเริ่ม (Active) แต่เป็นการใช้อำนาจแบบเชิงรับ (Passive) เช่น กษัตริย์มีพระราชอำนาจในการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี แต่การแต่งตั้งนั้นมิใช่ว่าจะแต่งตั้งผู้ใดก็ได้ตามอำเภอใจ แต่ต้องเป็นผู้ที่ได้รับเลือกผ่านมติมหาชน (จากประชาชนโดยตรงหรือจากรัฐสภา) เมื่อมีผู้ทูนเกล้าเสนอรายชื่อแล้ว กษัตริย์จึงลงปรมาภิไธยเพื่อแต่งตั้งผู้นั้นเป็นนายกฯ และผู้ที่ลงนามรับสนอง คือผู้ที่ทูนเกล้ารายชื่อนั้น ก็จะต้องเป็นผู้รับผิด ซึ่งหลักเช่นนี้เองที่ทำให้กษัตริย์ในระบอบประชาธิปไตยมีความแตกต่างจากกษัตริย์ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์

อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยมีความผันผวนทางการเมืองมาก เนื่องด้วยวงจรการรัฐประหาร ออกประกาศคณะปฏิวัติและยกเลิกรัฐธรรมนูญ ทำให้ในประวัติศาสตรร์มีระยะเวลาที่อยู่ในสภาวะไร้รัฐธรรมนูญอยู่เป็นช่วงๆ จากนั้นจึงมีการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่และประกาศใช้ ดังนี้ โฉมหน้าของ “ผู้ลงนามรับสนอง” ตามรัฐธรรมนูญแต่ละฉบับจึงแตกต่างกันออกไป โดยแยกพิจารณาได้สองกรณี คือกรณีทั่วไป และกรณีพิเศษ โดย ผู้รับสนองพระบรมราชโองการในกรณีปกติ จึงวนเวียนอยู่ที่นายกรัฐมนตรี หรือรัฐมนตรี หรือประธานสภา ส่วนกรณี “พิเศษ” ด้วยเหตุที่ประเทศไทยมีการรัฐประหารและต้องเขียนรัฐธรรมนูญใหม่อยู่บ่อยครั้ง โฉมหน้าของผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการจึงเปลี่ยนแปลงไปบ้าง และในบางครั้งอาจไม่ได้เป็นผู้แทนของปวงชน ในบางกรณีคณะรัฐประหารก็อาจจะแปรสถานะอยู่ในรูปแบบอื่น และกลายเป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด

หมายเหตุ : 16.00 น. วันที่ 22 ก.ย.2564 ประชาไท ดำเนินการปรับปรุงเนื้อหา

รายงานพิเศษ

การเมือง