กองกำลัง TNLA และ MNDAA สองกองกำลังจากกลุ่มพันธมิตรสามภราดรภาพ ยอมหยุดยิงกับรัฐบาลทหารพม่าเขตรัฐฉานเหนืออีกครั้งยาวถึง 31 ก.ค. 2567 หลังถูกทางการจีนกดดันหนัก 

22 ก.ค. 2567 เว็บไซต์ Myanmar Now รายงานวันนี้ (22 ก.ค.) สมาชิกพันธมิตรสามภราดรภาพ หรือชื่อภาษาอังกฤษ "Three Brotherhood Alliance - 3BH" ระบุว่าทางพันธมิตรตกลงขยายการหยุดยิงกับรัฐบาลทหารพม่าบริเวณรัฐฉานเหนือ หลังจากถูกประเทศจีนกดดันหนัก

โดยการหยุดยิงขยายถึงวันที่ 31 ก.ค. 2567 หลังช่วงที่ผ่านมามีการปะทะกันของนักรบทั้งสองกองกำลัง เพื่อยึดครองพื้นที่ของกองทัพพม่าตามเส้นทางยุทธศาสตร์ด้านเศรษฐกิจเชื่อมชายแดนประเทศจีน  

การต่อสู้บนพื้นที่รัฐฉานเหนือเกิดขึ้นตั้งเมื่อเดือน มิ.ย.ที่ผ่านมา เมื่อกลุ่มพัธมิตรสามภราดรภาพ ได้กลับมาโจมตีกองทัพพม่าตามเส้นทางยุทธศาสตร์เชื่อมต่อชายแดนจังหวัดยูนนาน ของจีน

ก่อนหน้านี้ สองสมาชิกจากกลุ่ม BH3 ได้แก่ กองกำลังตะอาง หรือดาราอั้ง (TNLA) และกลุ่มกองทัพพันธมิตรเพื่อประชาธิปไตยแห่งชาติ (MNDAA) หรือเรียกสั้นๆ ว่ากองกำลังโกก้าง ได้ตกลงหยุดยิงกับกองทัพพม่าระหว่างวันที่ 14-18 ก.ค.ที่ผ่านมา ก่อนมีการขยายไปจนถึง 31 ก.ค. 2567 แต่สมาชิกคนที่ 3 ของ BH3 คือกลุ่มกองกำลัง 'อาระกันอาร์มี' จากรัฐยะไข่ ยังไม่ตกลงหยุดยิง

"จีนกดดันเราหนักมาก เพื่อให้เรามีข้อตกลงหยุดยิงทันที" ผู้นำจาก TNLA ขออนุญาตไม่เปิดเผยตัวตนกล่าว

"ดังนั้น เราจำเป็นต้องทำ ไม่สามารถหลีกเลี่ยงมันได้"

อย่างไรก็ตาม ผู้นำ TNLA กล่าวว่า ถ้ารัฐบาลเผด็จการทหารพม่าเริ่มโจมตีทหารของพันธมิตรสามภราดรภาพ หรือเริ่มมีปฏิบัติการทิ้งระเบิดทางอากาศใส่พลเรือนระหว่างที่มีการหยุดยิง พวกเขาจะกลับมาโจมตีอีกครั้ง

การกดดันที่ทางกลุ่มเผชิญบางส่วนมาจากเรื่องเศรษฐกิจชายแดน พ่อค้าที่ทำงานในชายแดนจีน-รัฐฉานเหนือ ระบุว่า จีนได้ปิดด่านชายแดนทุกด่านที่กองกำลังต่อต้านรัฐบาลทหารควบคุมอยู่ ตั้งแต่ 9 ก.ค.ที่ผ่านมา

การสู้รบปะทุขึ้น หลังจากกองทัพพม่า นำโดย พลเอกอาวุโส มินอ่องหล่าย ทำรัฐประหารล้มรัฐบาลพลเรือนที่มาจากการเลือกตั้ง เมื่อ 1 ก.พ. 2564 โดยเป็นการสู้รบกับกองทัพพม่า ปะทะกับกองกำลังชาติพันธุ์ รวมถึง กองกำลังพิทักษ์ประชาชน (PDF) ซึ่งก่อตั้งโดยรัฐบาลพลัดถิ่น รัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ หรือ National Unity Government of Myanmar - NUG

ส่วนการสู้รบรัฐฉานเหนือครั้งล่าสุด เกิดขึ้นเมื่อเดือน มิ.ย.ที่ผ่านมา ได้ทำลายข้อตกลงหยุดยิงก่อนหน้านี้ที่มีจีนเป็นตัวกลางเจรจา และหยุดยั้งการบุกของทั้ง 3 กองกำลังพันธมิตรสามภราดรภาพ 

อย่างไรก็ตาม ข้อตกลงหยุดยิงฉบับใหม่ไม่ได้ครอบคลุมถึงภูมิภาคมัณฑะเลย์ ซึ่งอยู่ใกล้เคียงกับรัฐฉานเหนือ ที่ๆ กองกำลังพันธมิตรฯ และฝ่ายตรงข้ามกองทัพพม่ากลุ่มอื่นๆ กำลังต่อสู้เมื่อหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา

สำหรับรัฐบาลปักกิ่ง แม้ว่าจะเป็นพันธมิตรคนสำคัญและผู้จัดหาอาวุธให้กับกองทัพพม่า แต่นักวิเคราะห์มองว่าจีนยังคงรักษาความสัมพันธ์กับกองกำลังชาติพันธุ์ที่อยู่ชายแดนจีน เพื่อควบคุมดินแดนที่ใกล้กับชายแดนจีน

ชายแดนของเมียนมา เป็นบ้านของเหล่าชาติพันธุ์ และกองกำลังชาติพันธุ์ ซึ่งต่อสู้กับกองทัพพม่าตั้งแต่ได้รับเอกราชจากสหราชอาณาจักรเมื่อปี 2491 เพื่อเรียกร้องอำนาจการปกครองตนเอง และควบคุมการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอันรุ่มรวยในพื้นที่

บางส่วนกลายเป็นที่หลบภัย และฝึกกองกำลัง PDF ซึ่งต่อสู้กับกองทัพพม่าหลังการทำรัฐประหารปี 2564

ทั้งนี้ สำนักข่าว เอเฟพี ระบุว่า ยังไม่สามารถติดต่อโฆษกของรัฐบาลทหารพม่า เพื่อขอความเห็นกรณีดังกล่าว

ตกลงหยุดยิง ที่ยังไม่หยุดยิง

เว็บไซต์ BNI รายงานสถานการณ์การสู้รบ โดยย้อนไปเมื่อวันที่ 17 ก.ค.ที่ผ่านมา แม้ว่าจะมีการตกลงหยุดยิงในเขตรัฐฉานเหนือระหว่าง TNLA และกองทัพพม่าระหว่าง 14-18 ก.ค. 2567 แต่กองกำลัง TNLA และกองทัพพม่ายังคงปะทะอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในเขตเมืองจ็อกแม ยกตัวอย่าง เมื่อ 15 ก.ค. 2567 กองกำลัง TNLA ปะทะกับทหารพม่า ที่เคลื่อนพลมาที่หมู่บ้านเนาง์เปงเล (နောင်ပိန်လေး)

ทางข้อมูลจาก TNLA ได้ออกมากล่าวหากองทัพพม่าด้วยว่ายิงปืนใหญ่กว่า 30 นัด ถล่มหมู่บ้านน้ำฮูตองเหนือจนมีหญิงชราเสียชีวิต และมีผู้ได้รับบาดเจ็บอีกจำนวนหนึ่ง

TNLA กล่าวหากองทัพพม่าด้วยว่า เมื่อเวลาประมาณ 21.00 น.ของวันที่ 15 ก.ค.ที่ผ่านมา แม้ว่าจะไม่มีการสู้รบ แต่กองทัพพม่าที่ปักหลักในหมู่บ้าน “บ้านธเหว่” (Banthwe) ในหนองเขียว ใช้โดรนโจมตีค่ายกองกำลัง TNLA ใกล้กับ หมู่บ้าน ‘เนาง์ออ’ และหมู่บ้าน ‘แต่ข่อ’ ขณะที่ทหารพม่าที่หมู่บ้าน ‘เหย่วิน’ ยิงปืนใหญ่ใส่ค่ายทหารของ TNLA

ข้อมูลของ TNLA อ้างด้วยว่า แม้ว่า TNLA จะประกาศหยุดยิง แต่ทางกองทัพพม่าดำเนินการทางทหารต่อเนื่อง โดยการใช้การโจมตีทางอากาศ และการยิงกระสุนปืนใหญ่เป็นวงกว้าง

อย่างไรก็ตาม อิรวดี ระบุว่า ไม่สามารถยืนยันความถูกต้องข้อเท็จจริงของข้อมูลจาก TNLA  

ทั้งนี้ กองกำลัง 3BH ได้เปิดปฏิบัติการ 1027 ที่รัฐฉานตอนเหนือ เมื่อ 27 ต.ค. 2566 สามารถยึดฐานทหารพม่า และกองบัญชาการการรบ ฐานบัญชาการใหญ่ของกองพันที่ 24 และยึดเมืองประมาณ 20 แห่ง รวมถึงสามารถควบคุมเส้นทางการค้าชายแดนเมียนมา-จีน

อย่างไรก็ตาม ปฏิบัติการดังกล่าวหยุดลงหลังจากที่จีนเข้ามาเป็นตัวกลางไกล่เกลี่ย แต่หลังจากนั้น TNLA กลับมาเริ่มปฏิบัติการอีกครั้งใน 25 มิ.ย.ที่ผ่านมา ก่อนที่จะตามมาด้วยกองกำลัง MNDAA จนสื่อบางแห่งเรียกชื่อเล่นว่า ปฏิบัติ 1027 พาร์ต 2

อิรวดี ระบวุ่า ตั้งแต่เมื่อ 25 มิ.ย. 2567 เป็นต้นมา กองกำลัง TNLA ประสานกำลังกับกองกำลังพิทักษ์ประชาชน หรือ PDF บุกโจมตีฐานทหารพม่าในหลายเมือง ได้แก่ หนองเขียว จ็อกแม สีป้อ เมืองมีด เมืองกุ้ด และล่าเสี้ยว ตอนนี้สามารถควบคุมเมืองหนองเขียว และยึดฐานและค่ายทหารพม่าได้แล้วกว่า 40 แห่ง