ในขณะที่มีการใช้ AI อย่างก้าวกระโดด แรงงานสร้างสรรค์กำลังเผชิญความท้าทาย งานเสวนา FES-UNI Europa เผยมุมมองสำคัญ "การเจรจาต่อรองร่วม ถือเป็นกุญแจสู่การใช้ AI อย่างสมดุล" เพื่อเสริมพลังงานสร้างสรรค์ ไม่ใช่การนำเทคโนโลยีมาแทนที่มนุษย์

ผู้นำสหภาพแรงงาน ผู้เชี่ยวชาญ และสมาชิกรัฐสภายุโรปได้หารือกันเกี่ยวกับผลกระทบของ AI ต่อแรงงานสร้างสรรค์ | ที่มาภาพ: UNI Global Union

เมื่อช่วงต้นเดือน ต.ค. 2024 มีการประชุมร่วมระหว่าง FES-UNI Europa ว่าด้วยเรื่องปัญญาประดิษฐ์ (AI) โดยผู้นำสหภาพแรงงาน ผู้เชี่ยวชาญ และสมาชิกรัฐสภายุโรปได้หารือกันเกี่ยวกับผลกระทบของ AI ต่อแรงงานสร้างสรรค์และภาคส่วนทางวัฒนธรรม

เมื่อเทคโนโลยี AI เริ่มผสานเข้ากับกระบวนการทำงานมากขึ้น ตั้งแต่การสร้างเนื้อหาไปจนถึงการทำงานซ้ำ ๆ โดยอัตโนมัติ การสนทนานี้เริ่มโดยมุ่งเน้นไปที่การหาจุดสมดุลระหว่างนวัตกรรมและสิทธิของคนทำงาน ตัวแทนจากสหภาพแรงงาน UNI รวมถึงผู้นำจากสมาคมนักเขียนอเมริกา (Writers Guild of America - WGA) ได้ส่งสารอันทรงพลังว่า "ไม่ว่า AI จะช่วยเสริมงานของเรา หรือลดทอนแก่นสร้างสรรค์ของงานลงนั้น ขึ้นอยู่กับความสามารถของคนทำงานในการกำหนดเงื่อนไขการใช้เทคโนโลยีผ่านการเจรจาต่อรองร่วม"

ในช่วงเปิดการประชุม คนุท เดทเลฟเซน (Knut Dethlefsen) จาก FES ได้ตั้งคำถามสำคัญว่า "ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีของ AI จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ทำงานสร้างสรรค์ได้อย่างไร - และเปิดโอกาสให้เกิดนวัตกรรมโดยไม่ปิดกั้นเสรีภาพ?" ความรู้สึกนี้สะท้อนความวิตกกังวลในวงกว้างเกี่ยวกับพลังในการเปลี่ยนแปลงของ AI ในขณะที่ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีสัญญาว่าจะเพิ่มประสิทธิภาพ ก็มีความกังวลที่เพิ่มขึ้นว่าหากไม่มีมาตรการป้องกันที่เหมาะสม อาจส่งผลให้สิทธิของคนทำงานถูกลิดรอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมทางวัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์

นวัตกรรมที่ปราศจากการเอารัดเอาเปรียบ

สหภาพยุโรป (EU) กำลังหาจุดสมดุลอันละเอียดอ่อนนี้ผ่านกรอบกฎหมาย เช่น พระราชบัญญัติปัญญาประดิษฐ์ (AI Act) ซึ่งออกแบบมาเพื่อควบคุมการใช้เทคโนโลยี AI

บรันโด เบนีเฟอี (Brando Benifei) สมาชิกรัฐสภายุโรป หนึ่งในวิทยากรหลักของการเสวนานี้ แสดงความรู้สึกทั้งมองโลกในแง่ดีและระมัดระวังเกี่ยวกับอนาคตของ AI ในยุโรป "หากคุณดูความก้าวหน้าของ AI แบบสร้างสรรค์ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา มันน่าทึ่งมาก" เขากล่าว "แต่เราต้องการสร้างเงื่อนไขที่ดีให้กับคนทำงานสร้างสรรค์โดยไม่ขัดขวางนวัตกรรม"

เบนีเฟอี เน้นย้ำว่าสิ่งที่เดิมพันนั้นสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแง่ของวิธีการที่ AI อาจถูกใช้เพื่อเอาเปรียบผลงานของนักสร้างสรรค์ เขาสังเกตว่าประเทศสมาชิกถูกล็อบบี้อย่างหนักเพื่อทำให้พระราชบัญญัติปัญญาประดิษฐ์ไม่เข้มงวดมากนัก และผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจอยู่ที่การใช้เนื้อหาสร้างสรรค์เพื่อฝึกฝนระบบ AI

"มีกิจกรรมล็อบบี้อยู่แล้วเพื่อให้แน่ใจว่าการควบคุม AI ในยุโรปจะล้มเหลว" เบนีเฟอี เตือน "เราต้องทำให้แน่ใจว่าคนทำงานสร้างสรรค์จะได้รับการปกป้องจากการเอารัดเอาเปรียบ"

การเสริมพลังหรือการแทนที่มนุษย์

การถกเถียงเกี่ยวกับผลกระทบของ AI มีความเข้มข้นเป็นพิเศษในอุตสาหกรรมทางวัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งถูกอธิบายว่าเป็น "จุดศูนย์กลาง" ของการเปลี่ยนแปลงที่ AI กำลังนำมาสู่สถานที่ทำงาน ดาเนียล มืกเกอ (Daniel Mügge) ศาสตราจารย์ด้านคณิตศาสตร์ทางการเมือง (Political Arithmetic) เน้นย้ำถึงการเปลี่ยนแปลงในการสนทนาเกี่ยวกับ AI

"วันนี้ เราไม่ได้มีการอภิปรายเกี่ยวกับ AI ที่สร้างสังคมที่ไร้งานทำ ผ่านการทำงานอัตโนมัติอีกต่อไป" เขากล่าว "แต่เป็นเรื่องของคุณภาพของงาน ความพึงพอใจที่คนงานได้รับจากงานของพวกเขา ความมั่นคงที่คนงานรู้สึก"

ความเห็นของมืกเกอสอดคล้องกับนักสร้างสรรค์จำนวนมากที่กำลังเผชิญกับผลกระทบของ AI ต่อการดำรงชีวิตของพวกเขา AI เสนอโอกาสที่สำคัญในการลดภาระงานที่ซ้ำซาก ช่วยให้คนทำงานสามารถมุ่งเน้นไปที่งานที่สร้างสรรค์มากขึ้นโยฮันเนส ชตูดิงเงอร์ (Johannes Studinger) หัวหน้าแผนกสื่อ ความบันเทิง และศิลปะของ UNI เน้นย้ำว่า AI ควรถูกใช้เพื่อเสริมกิจกรรมของมนุษย์ ไม่ใช่แทนที่

"การสร้างสรรค์เป็นกิจกรรมของมนุษย์" เขากล่าว "เป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้ที่ AI จะแทนที่ผลงานของนักเขียนและนักสร้างสรรค์"

ศักยภาพของ AI ในการปรับปรุงกระบวนการทำงานและพัฒนาสมดุลระหว่างชีวิตและการทำงานเป็นจุดขายสำคัญสำหรับผู้สนับสนุน ชตูดิงเงอร์สังเกตว่าสหภาพแรงงานกำลังเจรจาเกี่ยวกับวิธีการใช้ AI เพื่อวางแผนการผลิตที่ดีขึ้น ประหยัดเวลา และให้ความยืดหยุ่นแก่คนทำงานมากขึ้น อย่างไรก็ตาม มุมมองที่มองโลกในแง่ดีนี้ถูกบดบังด้วยความกลัวเกี่ยวกับการลดคุณค่าของงาน การสูญเสียการควบคุมเชิงสร้างสรรค์ และการเอาเปรียบทรัพย์สินทางปัญญา

การต่อสู้และการประท้วง

ความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการใช้ AI ในทางที่ผิดได้นำไปสู่การประท้วงโดยสมาคมนักเขียนอเมริกา (WGA) เมื่อปี 2023 | ที่มาภาพ: Wikimedia

ความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการใช้ AI ในทางที่ผิดได้นำไปสู่การเคลื่อนไหวด้านแรงงานครั้งสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการประท้วงเป็นเวลา 148 วันโดยนักเขียนสหรัฐฯ ที่จัดตั้งโดยสมาคมนักเขียนอเมริกา (WGA) การประท้วงของ WGA ซึ่งยาวนานถึง 148 วัน ได้รับความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันจากขบวนการแรงงานทั่วไป โดย UNI ได้จัดการสนับสนุนในยุโรปและที่อื่น ๆ รวมถึงช่วยประสานงานวันแห่งการรณรงค์ทั่วโลก

เอลเลน สตัทซ์แมน (Ellen Stutzman) อดีตหัวหน้าผู้เจรจาต่อรองของ WGA และปัจจุบันเป็นผู้อำนวยการบริหารของ WGA-West ได้แบ่งปันข้อมูลเชิงลึกจากการประท้วงล่าสุด ซึ่งแสดงให้เห็นถึงพลังของการรวมตัวกัน "เมื่อเราเข้าสู่การเจรจากับผู้ผลิต พวกเขาปิดกั้นการเจรจา" สตัทซ์แมน เล่า "มันเป็นเพียงหลังจากการประท้วง ที่พวกเขายอมกลับมาที่โต๊ะเจรจา"

ประเด็นสำคัญในการประท้วงคือบทบาทของ AI ในการสร้างเนื้อหา สตัทซ์แมนเน้นย้ำว่า WGA ประสบความสำเร็จในการกำหนดบทบาทของ AI ให้เป็นการวิจัย ไม่ใช่การเขียน "AI ไม่ได้เขียน" เธอกล่าว พร้อมเน้นย้ำถึงความจำเป็นในความโปร่งใสและการชดเชยเมื่อ AI ใช้ผลงานของนักสร้างสรรค์มนุษย์เพื่อฝึกฝนอัลกอริทึม "จำเป็นต้องมีการยินยอมอย่างชัดแจ้งและความโปร่งใส" เธอกล่าวเสริม

ประสบการณ์ของสตัทซ์แมนสะท้อนให้เห็นถึงความกังวลที่กว้างขึ้นในอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ความสามารถของ AI ในการขุดค้นผลงานในอดีตโดยไม่มีการชดเชยหรือการยินยอมที่เหมาะสม เฟรเดริก ยัง (Frédéric Young) ผู้อำนวยการบริหารของสมาคมนักเขียนบทละครและนักแต่งเพลงเบลเยียม (the Society of Dramatic Authors and Composers Belgium) เรียกการปฏิบัตินี้ว่า "การขโมยครั้งใหญ่" โดยอ้างถึงการเอาเปรียบความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ทั้งในอดีตและปัจจุบัน

การตอบสนองด้านนโยบายและกฎหมาย

เมื่อ AI ยังคงพัฒนาต่อไป นักกฎหมายและผู้กำหนดนโยบายกำลังพยายามหาวิธีปกป้องแรงงานสร้างสรรค์ พอล เคลเลอร์ (Paul Keller) ผู้อำนวยการฝ่ายนโยบายของ Open Future ชี้ให้เห็นว่ากฎหมายปัจจุบัน เช่น ข้อบังคับลิขสิทธิ์และพระราชบัญญัติปัญญาประดิษฐ์ ขาดข้อกำหนดเกี่ยวกับค่าตอบแทนสำหรับแรงงานสร้างสรรค์ที่เนื้อหาของพวกเขาถูกใช้เพื่อฝึกฝนระบบ AI

ด้าน อเล็กซานดรา กีเซ (Alexandra Geese) สมาชิกรัฐสภายุโรป สะท้อนความกังวลนี้ โดยเน้นย้ำถึงความจำเป็นที่ยุโรปต้องสร้างขีดความสามารถทางเทคโนโลยีของตนเองเพื่อรักษาอธิปไตยเหนือโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลของตน "ตลาดที่ไม่มีประสิทธิภาพเป็นอันตรายต่อความหลากหลายทางวัฒนธรรม - ปัญหาที่ AI ทำให้รุนแรงขึ้น" เธอเตือน

เบนีเฟอีและผู้กำหนดนโยบายอื่น ๆ มองว่าพระราชบัญญัติปัญญาประดิษฐ์ จะเป็นเครื่องมือสำคัญในการทำให้แน่ใจว่า AI จะให้ประโยชน์แก่คนทำงาน ไม่ใช่แค่บริษัท อย่างไรก็ตาม พวกเขาเผชิญกับความท้าทายที่สำคัญจากความพยายามในการล็อบบี้และผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจมหาศาลที่เกี่ยวข้อง "แรงกดดันสูงมาก" เบนีเฟอี ยอมรับ โดยสังเกตว่ารัฐบาลทั่วยุโรปถูกล็อบบี้ให้ลดความเข้มงวดของพระราชบัญญัติปัญญาประดิษฐ์

โอลิเวอร์ เรอทิก (Oliver Roethig) เลขาธิการภูมิภาคของ UNI Europa สะท้อนความรู้สึกว่า AI ไม่ใช่ความท้าทายใหม่ แต่เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการวิวัฒนาการทางเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง

"สหภาพแรงงานและคนงานไม่ได้ต่อต้านอนาคตและการเปลี่ยนแปลง - เราต้องกำหนดรูปแบบมัน" เรอทิก กล่าว และเน้นย้ำประเด็นสำคัญว่าอยู่ที่วิธีการกระจายผลประโยชน์ด้านผลิตภาพจาก AI ระหว่างแรงงานสร้างสรรค์ ผู้ผลิต และนักลงทุน "เรากำลังพูดถึงการจัดการการเปลี่ยนแปลง" เขากล่าวเสริม

เรอทิก เรียกร้องให้มีกรอบการทำงานที่เสริมพลังให้คนงานผ่านการเจรจาต่อรองร่วม และชี้ให้เห็นตัวอย่างจากสหรัฐฯ เช่น การเจรจาของ WGA เป็นแบบอย่างที่ส่งผลต่อวิธีที่สหภาพแรงงานยุโรปกำลังจัดการกับ AI ในความพยายามเจรจาต่อรองของพวกเขา โดยการอาศัยกลยุทธ์ร่วมเหล่านี้ สหภาพแรงงานสามารถมีบทบาทสำคัญในการทำให้แน่ใจว่าผลิตภาพที่ขับเคลื่อนด้วย AI จะเสริมสร้างสิทธิของคนทำงาน แทนที่จะบั่นทอนพวกเขา

ที่มา:
How creative and cultural workers shape Generative AI (UNI Global Union, 3 October 2024)