ประชาไทอ้างอิงข้อมูลบันทึกโดยศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน อัพเดทรายงานจำนวนผู้ถูกคุมขังทางการเมืองในเดือน ส.ค. 2566 เดือนเดียวเพิ่มจาก ก.ค. 2566 ถึง 10 ราย ส่งผลให้มีผู้ต้องขังเพิ่มขึ้นจำนวนทั้งหมด 29 ราย 

ในจำนวนนี้แบ่งเป็นคดีที่สิ้นสุดแล้ว จำนวน 10 ราย ได้แก่ มาตรา 112 (อัญชัญ ปรีเลิศ ปริทัศน์ และ เมธิน) พ.ร.บ.คอมฯ (ศุภากร และเอกชัย หงส์กังวาน) คดีทะลุแก๊ส (ทัตพงศ์ สุวิทย์ และณัฐชนน) และสหพันธรัฐไท (กฤษณะ และวรรณภา)

ขณะที่คดีที่ยังไม่สิ้นสุด หรืออยู่ในระหว่างชั้นสอบสวน จำนวน 19 ราย โดยแบ่งเป็น คดีมาตรา 112 จำนวน 7 ราย และและที่เหลือเป็นคดีของกลุ่มการชุมนุมทะลุแก๊ส อีก 12 ราย

ระหว่างถูกฝากขังระหว่างสู้คดีชั้นอุทธรณ์ มีผู้ถูกกล่าวหาคดีมาตรา 112 ประกาศอดอาหาร และอดทั้งน้ำและอาหารประท้วง เรียกร้องสิทธิประกันตัวจากในเรือนจำ 2 คน ได้แก่ เวหา แสนชนชนะศึก และวารุณี 

ทั้งนี้ คดีที่สิ้นสุดแล้วจะไม่สามารถทำอะไรได้ และต้องรับโทษจนครบกำหนด ขณะที่อีก 19 คนที่เหลือยังสามารถอุทธรณ์คำพิพากษา และควรได้รับสิทธิการประกันตัวโดยวางอยู่บนหลักการสันนิษฐานว่าบริสุทธิ์ ก่อนที่จะมีคำตัดสินคดีเด็ดขาด ด้วยการนี้ ประชาไท ชวนย้อนดู 19 ผู้ต้องหาทางการเมืองว่ามีใครบ้างที่ยังถูกคุมขัง และยังเข้าไม่ถึงสิทธิประกันตัว

จำนวนผู้ถูกคุมขังคดีการเมือง อัพเดทเมื่อ 4 ก.ย. 2566

1.-2. 'ถิรนัย-ชัยพร' คดีครอบครองวัตถุระเบิด

- ถิรนัย (สงวนนามสกุล) อายุราว 22 ปี และชัยพร (สงวนนามสกุล) อายุราว 22 ปี สองผู้ชุมนุมกลุ่มทะลุแก๊ส ถูกตำรวจจับกุมที่แยกนางเลิ้ง ก่อนเริ่มกิจกรรม "CAR MOB CALL (ประยุทธ์) OUT" เมื่อ 29 ส.ค. 2564 เจ้าหน้าที่ตรวจค้นมอเตอร์ไซค์ที่ทั้งคู่ขับขี่มา และพบระเบิดปิงปองบรรจุขวด 2 ลูก ระเบิดปิงปองลูกบอลกลม 8 ลูก อยู่ในกระเป๋าที่ถิรนัย สะพายอยู่ และพบขวดบรรจุน้ำมันเชื้อเพลิง 4 ขวด ใต้เบาะรถจักรยานยนต์ เป็นเหตุให้ตำรวจตั้งข้อหาครอบครองวัตถุระเบิดแก่ทั้งสองคน

- เมื่อ 15 ก.พ. 256ุ6 ศาลชั้นต้นพิพากษาจำคุกคนละ 6 ปี ก่อนลดโทษเหลือคนละ 3 ปี เพราะจำเลยรับสารภาพ ปัจจุบัน ทั้ง 2 คนถูกฝากขังระหว่างอุทธรณ์คำพิพากษาตั้งแต่ 15 ก.พ. 2566 จนถึงปัจจุบัน 5 ก.ย. 2566 รวม 201 วัน

3. 'ชนะดล' คดีครอบครองวัตถุระเบิด 

- 'มาร์ค' ชนะดล ลอยมั่นคง สมาชิกทะลุแก๊ส อายุราว 24 ปี ถูกฝากขังชั้นพิจารณาคดีศาลในคดีครอบครองวัตถุระเบิด ฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ และร่วมกันจัดการชุมนุม จากการชุมนุมทะลุแก๊ส เมื่อ 20 ส.ค. 2564 ก่อนศาลรับฝากขังและไม่อนุญาตปล่อยตัวชั่วคราวเมื่อ 15 มี.ค. 2566 

- สำหรับสมาชิกทะลุแก๊สวัย 24 ปี ถูกคุมขังระหว่าง 15 มี.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวม 144 วัน

4. 'วุฒิ' คดี ม.112 โพสต์เฟซฯ 12 ข้อความ

- วุฒิ (นามสมมติ) อดีตช่างเชื่อม วัย 51 ปี ถูกอัยการมีนบุรีสั่งฟ้องในคดี มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมฯ มาตรา 14(3) จากการโพสต์เฟซบุ๊ก 12 ข้อความช่วงปี 2564 

- กระทั่งเมื่อ 27 มี.ค. 2566 ศาลอาญามีนบุรีมีคำสั่งไม่อนุญาตให้ประกันตัวชั้นพิจารณาคดี ปัจจุบัน วุฒิ ถูกคุมขังตั้งแต่วันที่ 27 มี.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลากว่า 163 วัน

5. 'เวหา' คดีมาตรา 112 ทวีตเรื่อง ‘คุกวังทวีฯ’ และ ‘แอร์ไม่เย็น’ อดอาหารประท้วงสิทธิประกันตัว

- เวหา แสนชนชนะศึก ผู้ถูกคุมขังจากคดีมาตรา 112 หลังศาลอาญาพิพากษาจำคุก 3 ปี 18 เดือน ไม่รอลงอาญา ข้อกล่าวหาคดีมาตรา 112 จากกรณีใช้บัญชีทวิตเตอร์ “ฟ้าฝน ver.เกรี้ยวกราด” โพสต์ข้อความบนแพลตฟอร์ม ทวิตเตอร์ (ชื่อใหม่คือเอ็กซ์) เกี่ยวกับคุกวังทวีวีฒนา และแอร์ไม่เย็น 

เวหา แสนชนชนะศึก

- เวหา เริ่มอดอาหารประท้วง ตั้งแต่วันที่ 23 ส.ค.ที่ผ่านมา เพื่อผลักดัน 3 ข้อเรียกร้อง คือ ขอให้ผู้ต้องขังทางการเมืองทุกคนได้สิทธิประกันตัว 2. ขอให้ตัวแทนรัฐบาลใหม่ รับข้อเสนอปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมในเรือนจำ และ 3. ขอให้ผู้เกี่ยวข้อง หรือตัวแทนรัฐบาล แถลงความคืบหน้าของความเป็นไปได้ในการร่าง พ.ร.บ.นิรโทษกรรม คดีอันมีมูลเหตุและเกี่ยวข้องกับการเมือง

- เวหา ถูกคุมขังตั้งแต่วันที่ 18 พ.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 111 วัน และอดอาหารมานานกว่า 13 วัน

6. 'ทีปกร' คดีมาตรา 112 กรณีโพสต์-แชร์คลิปตั้งคำถามถึงสถาบันกษัตริย์ 

- ทีปกร (สงวนนามสกุล) อายุ 38 ปี ถูกคุมขังในคดีมาตรา 112 จากการโพสต์ และแชร์คลิปตั้งคำถามถึงสถาบันพระมหากษัตริย์ ทำให้ทีปกร ถูกส่งตัวไปคุมขังที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ ตั้งแต่ 19 มิ.ย. 2566 และถูกปฏิเสธให้ประกันตัวเรื่อยมา

- ปัจจุบัน ทีปกร ถูกควบคุมตัวระหว่างอุทธรณ์คำพิพากษา ระหว่าง 19 มิ.ย. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 79 วัน

7. วารุณี คดีมาตรา 112 โพสต์ภาพตัดต่อ 'ร.10 เปลี่ยนเครื่องทรง 'พระแก้วมรกต' ใส่ชุดราตรีสีม่วง' ผู้อดอาหารกว่า 14 วัน และน้ำกว่า 12 วัน 

- 'น้ำ' วารุณี (สงวนนามสกุล) ชาวพิษณุโลกอายุ 32 ปี โดนข้อหาคดีมาตรา 112 จากการโพสต์ภาพตัดต่อ ซึ่งเธอไม่ได้เป็นผู้ตัดต่อ บนแพลตฟอร์มเฟซบุ๊กเพจส่วนตัว เป็นภาพรัชกาลที่ 10 เปลี่ยนเครื่องทรงพระแก้วมรกค เป็นชุดราตรีผู้หญิง สีม่วง จากแบรนด์ Sirivannavari และมีภาพสุนัข อยู่ข้างๆ และแคปชันว่า "พระแก้วมรกต x Sirivannavari Bangkok"  โดยเธอรับสารภาพ และศาลชั้นต้นตัดสินจำคุก 3 ปี ก่อนลดลงเหลือ 1 ปี 3 เดือน ไม่รอการลงโทษ และไม่ให้ประกันตัวคดีชั้นอุทธรณ์ 

'น้ำ' วารุณี

- วารุณี ถูกจำคุกในทัณฑสถานหญิงกลาง ตั้งแต่เมื่อวันที่ 28 มิ.ย. 2566 และถูกปฏิเสธการประกันตัวถึง 6 รอบแล้ว แต่ศาลก็ปฏิเสธทุกครั้ง โดยให้เหตุผลว่า เพราะมีโทษอัตราสูง เกรงจะหลบหนี
 
- จนกระทั่ง 21 ส.ค. 2566 วารุณี ประกาศอดอาหาร โดยทานนมถั่วเหลืองแค่วันละ 3 กล้อง เพื่อเรียกร้องสิทธิการประกันตัว ก่อนยกระดับเป็นการอดอาหาร และน้ำ ในวันที่ 24 ส.ค.ที่ผ่านมา โดยจะขอดื่มน้ำแค่เฉพาะตอนทานยาเพื่อรักษาโรคอารมณ์สองขั้ว (ไบโพลาร์) แต่เธอบอกว่า เธอจะทานน้ำให้น้อยที่สุด 

- ศูนย์ทนายฯ รายงานว่า วารุณี ถูกนำตัวเข้าโรงพยาบาลราชทัณฑ์ เมื่อ 30 ส.ค. 2566 โดยน้ำหนักตัวของวารุณี เดิมอยู่ที่ 33 กิโลกรัม แต่ปัจจุบัน ลดลงเหลือเพียง 30 กิโลกรัม

- 1 ก.ย. 2566 ศาลมีคำสั่งไม่ให้ประกันตัววารุณี ครั้งที่ 7 เนื่องจากจำเลยสารภาพรับผิดไปแล้ว มีเหตุอันควรว่าจะหลบหนี ประกอบกับ ศาลฎีกา และศาลอุทธรณ์ เคยปฏิเสธการประกันตัวมาหลายครั้ง ที่จำเลยอ้างว่าเจ็บป่วยนั้น กรมราชทัณฑ์สามารถดูแลจัดการให้ได้ตาม พ.ร.บ.ราชฑัณฑ์  เหตุตามคำร้องไม่มีเหตุที่จะเปลี่ยนแปลงคำสั่งเดิม จึงไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว

- ล่าสุด วันนี้ (5 ก.ย.) มีรายงานจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน วารุณี ถูกย้ายตัวไปรักษาตัวที่โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ ตามความประสงค์ของวารุณี และครอบครัว

- ปัจจุบัน วารุณี อดอาหารมานานกว่า 15 วันแล้ว และถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์ ตั้งแต่ 28 มิ.ย. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลากว่า 70 วันแล้ว 

8. 'ประวิตร' คดีเผาป้อม ตร.

- 'ประวิตร' พนักงานขนสินค้า อายุ 20 ปี ถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์อยู่ที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ มาตั้งแต่วันที่ 11 ก.ค. 2566 หลังจากศาลชั้นต้น (ศาลอาญา) พิพากษาจำคุก 12 ปี 8 เดือน ก่อนลดเหลือ 6 ปี 4 เดือน เพราะรับสารภาพ ในคดีที่ถูกฟ้องว่าเผาป้อมตำรวจจราจรใต้ทางด่วนดินแดง ในการชุมนุม #คาร์ม็อบใหญ่ไล่ทรราช เมื่อวันที่ 10 ส.ค. 2564 ปัจจุบัน ประวิตร ถูกจำคุกตั้งแต่ 11 ก.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 57 วัน

9. 'วัฒน์' มาตรา 112 โพสต์ชม ร.9 วิจารณ์ ร.10  

- 'วัฒน์' (สงวนชื่อ-นามสกุล) ช่างตัดผมวัย 29 ปี ถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์ หลังศาลชั้นต้นมีคำตัดสินจำคุก 3 ปี 6 ก่อนลดเหลือ 1 ปี 6 เดือน เนื่องจากจำเลยรับสารภาพ ในคดีมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมฯ มาตรา 14(3) จากกรณีโพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กมีเนื้อหาชื่นชมในหลวงรัชกาลที่ 9 แต่วิพากษ์วิจารณ์ในหลวงรัชกาลที่ 10 เมื่อวันที่ 18 ต.ค. 2563 

- ปัจจุบัน วัฒน์ ถูกจำคุกตั้งแต่ 17 ก.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 ระยะเวลา 53 วัน

10. 'คเชนทร์' คดีปาระเบิดปิงปอง-ระเบิดขวดใส่ สน.พญาไท เผาป้อมตำรวจจราจร #ม็อบ1ตุลา64

- คเชนทร์ (สงวนนามสกุล) อายุ 21 ปี ถูกศาลชั้นต้นตัดสินจำคุก 10 ปี 6 เดือน จากคดีปาระเบิดปิงปอง และระเบิดขวดเข้าไปในอาคาร สน.พญาไท และวางเพลิงเผาป้อมตำรวจจราจรที่แยกพญาไท ในการชุมนุมเมื่อ 1 ต.ค. 2564 หรือ #ม็อบ1ตุลา 64 

- ปัจจุบัน คเชนทร์ ถูกคุมขังตั้งแต่วันที่ 15 ส.ค. 2566 ถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 22 วัน

11. 'ขจรศักดิ์' คดีปาระเบิดปิงปอง-ระเบิดขวดใส่ สน.พญาไท เผาป้อมตำรวจจราจร #ม็อบ1ตุลา64

- ขจรศักดิ์ (สงวนนามสกุล) อายุ 20 ปี ถูกศาลตัดสินจำคุก 11 ปี 6 เดือน จากคดีปาระเบิดปิงปอง และระเบิดขวดใส่ สน.พญาไท รวมถึงวางเพลิงเผาป้อมตำรวจจราจร ในการชุมนุมเมื่อวันที่ 1 ต.ค. 2564 หรือ #ม็อบ1ตุลา64

- ปัจจุบัน ขจรศักดิ์ ถูกจำคุกตั้งแต่ 15 ส.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 22 วัน

12. 'ธีรภัทร' ทำให้เกิดระเบิด-พยายามทำร้ายเจ้าพนักงาน ปาระเบิดใส่รถของ ตร. 31 ต.ค. 64

- ธีรภัทร (สงวนนามสกุล) อายุ 22 ปี ถูกศาลอาญาปฏิเสธประกันตัว หลังถูกอัยการสั่งฟ้องจากคดีเข้าร่วมชุมนุมทะลุแก๊ส และปาระเบิดใส่รถวิทยุสายตรวจของตำรวจ เมื่อวันที่ 31 ต.ค. 2564 

- ธีรภัทร ถูกคุมขังเมื่อ 18 ส.ค. 2566 จนถึงวันที่ 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 19 วัน

13. ปฐวีกานต์ ทำให้เกิดระเบิด-พยายามทำร้ายเจ้าพนักงาน ปาระเบิดใส่รถของ ตร. 31 ต.ค. 64

- ปฐวีกานต์ (สงวนนามสกุล) อายุ 27 ปี ถูกศาลอาญาปฏิเสธประกันตัว หลังถูกอัยการสั่งฟ้องคดีร่วมกันกระทําให้เกิดระเบิด และร่วมกันพยายามทําร้ายร่างกายเจ้าพนักงาน จากการเข้าร่วมชุมนุมทะลุแก๊ส และปาระเบิดใส่รถวิทยุสายตรวจของตำรวจ เมื่อวันที่ 31 ต.ค. 2564 

- ล่าสุด ปฐวีกานต์ ถูกคุมขังเมื่อ 18 ส.ค. 2566 จนถึงวันที่ 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 19 วัน

14. 'เก็ท' โมกหลวงริมน้ำ คดี ม.112 - พ.ร.บ.เครื่องเสียง #ม็อบทัวร์มูล่าผัว

- 'เก็ท' โสภณ สุรฤทธิ์ธำรง นักกิจกรรมการเมืองจากกลุ่มโมกหลวงริมน้ำ อายุ 23 ปี ถูกศาลชั้นต้น ตัดสินจำคุก 3 ปี 6 เดือน ข้อหามาตรา 112 จำคุก 3 ปี และ พ.ร.บ.เครื่องเสียง จำคุก 6 เดือน เหตุปราศรัยเอ่ยพระนาม "พระราชินีสุทิดา" ในม็อบ #ทัวร์มูล่าผัว เมื่อ 22 เม.ย. 2565 อ้างว่ามีเจตนามุ่งหมายถึงรัชกาลที่ 10 และพระราชินี ทำให้เสื่อมเสียพระเกียรติ 

โสภณ สุรฤทธิ์ธำรง

- ศูนยฺ์ทนายความฯ ตั้งข้อสังเกตว่า พ.ร.บ.เครื่องเสียงฯ มาตรา ข้อหาใช้เครื่องเสียง กฎหมายกำหนดโทษปรับไม่เกิน 200 บาท แต่ศาลกลับสั่งลงโทษจำคุกเก็ท โสภณ ถึง 6 เดือน

- ล่าสุด วานนี้ (4 ก.ย.) เก็ท แถลงต่อศาลระหว่างนัดสืบพยาน โดยเจ้าตัวถูกดำเนินคดีมาตรา 112 ปมปราศรัยในกิจกรรม "ฟื้นฝอยหาตะเข็บ 240 ปี ใครฆ่าพระเจ้าตาก" เมื่อวันที่ 6 เม.ย. 2565 บริเวณอนุสาวรีย์พระเจ้าตากสิน วงเวียนใหญ่ 

- โดยเก็ท แถลง 'ขอถอนทนายความ' และปฏิเสธกระบวนการศาล ไม่ร่วมกระบวนการพิจารณาคดีไม่ว่าทางใดก็ตาม เพื่อเรียกร้องต่อศาล 2 ข้อเรียกร้อง ได้แก่ 1. ขอให้คืนสิทธิประกันตัวผู้ต้องขังทางการเมืองทุกคน และ 2. เรียกร้องให้ยุติการดำเนินคดี ม.112 ทั้งหมด

- ปัจจุบัน เก็ท ถูกคุมขังตั้งแต่วันที่ 24 ส.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 ระยะเวลา 13 วัน 

15. 'อุดม' คนทำโรงงานจังหวัดปราจีนฯ แต่ถูกคุมขังไกลถึงนราธิวาส คดี ม.112 โพสต์เฟซบุ๊ก 9 ข้อความ

- อุดม (สงวนนามสกุล) คนทำโรงงานจากจังหวัดปราจีนบุรี แต่ถูกคุมขังไกลถึงจังหวัดนราธิวาส จากคดีมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมฯ กรณีโพสต์เฟซบุ๊กพาดพิงสถาบันพระมหากษัตริย์ จำนวน 7 ข้อความ หลังศาลอุทธรณ์ ภาค 9 พิพากษายืนให้จำคุก 4 ปี และศาลฎีกาไม่ให้ประกันตัว 

- อุดม ถูกคุมขังเมื่อ 30 ส.ค. 2566 จนถึง 5 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 7 วัน 

16.-18. 'วัชรพล-จตุพล-ณัฐพล' ร่วมเผารถตำรวจ ม็อบราษฎรเดินไล่ตู่ เมื่อ 11 มิ.ย. 2565

- คนที่ 16-18 ประกอบด้วย 'อาร์ม' วัชรพล (สงวนนามสกุล) สมาชิกกลุ่มฟันเฟืองเพื่อประชาธิปไตย วัย 21 ปี 'ต้อม' จตุพล (สงวนนามสกุล) นักกิจกรรมกลุ่มทะลุแก๊สวัย 19 ปี และ 'แบงค์' ณัฐพล (สงวนนามสกุล) นักกิจกรรมกลุ่มทะลุแก๊สวัย 21 ปี ถูกฟ้องจากคดีร่วมกันวางเพลิงเผารถยนต์ตำรวจ สน.ดินแดง หลังเหตุการณ์ชุมนุม #ราษฎรเดินไล่ตู่ หรือ #ม็อบ11มิถุนา65 ก่อนที่ต่อมา เมื่อ 30 ส.ค. 2566 ศาลอาญาพิพากษาลงโทษจำคุกคนละ 3 ปี 

- ปัจจุบัน ทั้งสามคนถูกคุมขังตั้งแต่ เมื่อวันที่ 30 ส.ค. 2566 จนถึง 4 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 6 วัน 

19. 'พลพล' คดีเข้าร่วมชุมนุม #ม็อบราษฎรเดินไล่ตู่ เมื่อ 11 มิ.ย. 2565  

- 'พลพล' นักกิจกรรมกลุ่มทะลุแก๊ส วัย 21 ปี ถูกศาลสั่งจำคุก 2 ปี แต่ให้การเป็นประโยชน์ จึงลดเหลือ 1 ปี 4 เดือน ในฐานความผิดเมื่อเจ้าพนักงานสั่งให้เลิกแล้วไม่เลิกการชุมนุมมั่วสุม ร่วมชุมนุมม็อบราษฎรเดินไล่ตู่ หรือ #ม็อบ11มิถุนา65  

- ปัจจุบัน พลพล ถูกคุมขังพร้อมกับ วัชรพล ณัฐพล และ จตุพล ตั้งแต่วันที่ 30 ส.ค. 2566 จนถึง 4 ก.ย. 2566 รวมระยะเวลา 6 วัน 

ล่าสุดเมื่อวันที่ 2 ก.ย.ที่ผ่านมา ศาลอุทธรณ์เพิ่งมีคำสั่งไม่อนุญาตปล่อยตัวชั่วคราว ทั้ง ณัฐพล วัชรพล พลพล และจตุพล เนื่องจากมีเหตุเชื่อได้ว่าจะหลบหนี หากปล่อยตัว

 

(ซ้าย-ขวา) ณัฐพล วัชรพล พลพล และจตุพล (ที่มา: ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน)